غزل شمارهٔ ۳۲
دیـــدم ســـحـــر آن شـــاه را بــر شــاهــراه هــل اتــی
در خــواب غـفـلـت بـی‌خـبـر زو بـوالـعـلـی و بـوالـعـلـا
زان مـی کـه در سـر داشـتـم مـن ساغری برداشتم
در پـیـش او مـی‌داشـتـم گـفـتـم که ای شاه الصلا
گـفـتـا چـیـسـت ایـن ای فـلان گفتم که خون عاشقان
جـوشـیـده و صـافـی چـو جـان بـر آتـش عـشـق و ولـا
گـفـتـا چو تو نوشیده‌ای در دیگ جان جوشیده‌ای
از جـــان و دل نـــوشـــش کـــنـــم ای بـــاغ اســرار خــدا
آن دلــبــر ســرمــســت مــن بــســتــد قــدح از دسـت مـن
انـدرکـشـیدش همچو جان کان بود جان را جان فزا
از جان گذشته صد درج هم در طرب هم در فرج
مـی‌کـرد اشـارت آسـمـان کای چشم بد دور از شما
غزل شمارهٔ ۳۳
مــی ده گــزافــه ســاقــیــا تــا کـم شـود خـوف و رجـا
گـــردن بـــزن انـــدیـــشـــه را مـــا از کـــجـــا او از کـــجـــا
پـــیـــش آر نـــوشـــانـــوش را از بـــیـــخ بــرکــن هــوش را
آن عـــیـــش بـــی‌روپـــوش را از بـــنـــد هـــســـتــی بــرگــشــا
در مــجــلــس مـا سـرخـوش آ بـرقـع ز چـهـره بـرگـشـا
زان ســـان کـــه اول آمـــدی ای یـــفـــعـــل الـــلـــه مـــا یـــشـــا
دیــوانــگــان جــســتـه بـیـن از بـنـد هـسـتـی رسـتـه بـیـن
در بــی‌دلــی دل بــســتــه بـیـن کـایـن دل بـود دام بـلـا
زوتــر بــیــا هــیــن دیــر شــد دل زیــن ولــایــت سـیـر شـد
مـــســتــش کــن و بــازش رهــان زیــن گــفــتــن زوتــر بــیــا
بــگــشــا ز دســتــم ایــن رســن بـربـنـد پـای بـوالـحـسـن
پـر ده قـدح را تـا کـه مـن سـر را بـنشناسم ز پا
بـــی ذوق آن جـــانـــی کـــه او در مــاجــرا و گــفــت و گــو
هـر لـحـظـه گـرمـی مـی‌کـنـد بـا بـوالـعـلـی و بـوالعلا
نـــــانـــــم مــــده آبــــم مــــده آســــایــــش و خــــوابــــم مــــده
ای تــشــنــگــی عــشــق تــو صــد هــمـچـو مـا را خـونـبـهـا
امــــروز مــــهــــمـــان تـــوام مـــســـت و پـــریـــشـــان تـــوام
پـر شـد هـمه شهر این خبر کامروز عیش است الصلا
هـر کـو بـه جـز حـق مـشـتـری جـویـد نـبـاشـد جـز خری
در ســـبــزه ایــن گــولــخــن هــمــچــون خــران جــویــد چــرا
مــی‌دان کــه ســبـزه گـولـخـن گـنـده کـنـد ریـش و دهـن
زیــــرا ز خــــضــــرای دمــــن فــــرمــــود دوری مــــصــــطـــفـــی
دورم ز خــــــــضــــــــرای دمــــــــن دورم ز حـــــــورای چـــــــمـــــــن
دورم ز کــــبــــر و مــــا و مــــن مــــســــت شــــراب کــــبــــریـــا
از دل خـــــیـــــال دلـــــبـــــری بـــــرکـــــرد نـــــاگــــاهــــان ســــری
مـــــانـــــنـــــده مـــــاه از افـــــق مـــــانـــــنـــــده گـــــل از گــــیــــا
جــــمــــلــــه خــــیــــالــــات جــــهــــان پــــیــــش خــــیــــال او دوان
مـــــــانـــــــنــــــد آهــــــن پــــــاره‌هــــــا در جــــــذبــــــه آهــــــن ربــــــا
بد لعل‌ها پیشش حجر شیران به پیشش گورخر
شـمـشـیـرهـا پـیـشـش سـپـر خـورشید پیشش ذره‌ها
عــالــم چــو کــوه طــور شـد هـر ذره‌اش پـرنـور شـد
مـــانـــنـــد مـــوســـی روح هـــم افـــتـــاد بـــی‌هـــوش از لـــقــا
هــر هــســتــیــیــی در وصــل خــود در وصــل اصـل اصـل خـود
خـــنـــبـــک زنـــان بـــر نـــیـــســتــی دســتــک زنــان انــدر نــمــا
ســرســبــز و خــوش هــر تــره‌ای نــعــره زنـان هـر ذره‌ای
کــالــصــبــر مــفــتــاح الــفــرج و الـشـکـر مـفـتـاح الـرضـا
گـل کـرد بـلـبـل را نـدا کـای صـد چـو مـن پیشت فدا
حــارس بــدی ســلــطــان شــدی تــا کـی زنـی طـال بـقـا
ذرات مــــحــــتــــاجــــان شــــده انــــدر دعـــا نـــالـــان شـــده
بـــرقـــی بــر ایــشــان بــرزده مــانــده ز حــیــرت از دعــا
الـــســـلـــم مـــنـــهـــاج الـــطـــلـــب الــحــلــم مــعــراج الــطــرب
و الـــــنـــــار صــــراف الــــذهــــب و الــــنــــور صــــراف الــــولــــا
الــعــشــق مــصــبــاح الــعــشــا و الــهــجــر طــبـاخ الـحـشـا
و الـــوصـــل تــریــاق الــغــشــا یــا مــن عــلــی قــلــبــی مــشــا
الــــشــــمــــس مــــن افــــراســــنــــا و الــــبــــدر مــــن حـــراســـنـــا
و الـــعـــشـــق مـــن جـــلـــاســـنـــا مـــن یـــدر مـــا فــی راســنــا
یـــــا ســـــایــــلــــی عــــن حــــبــــه اکــــرم بــــه انــــعــــم بــــه
کـــل الـــمـــنـــی فـــی جـــنـــبـــه عـــنـــد الـــتـــجــلــی کــالــهــبــا
یـــا ســـایـــلـــی عــن قــصــتــی الــعــشــق قــســمــی حــصــتــی
و الــــســــکــــر افــــنــــی غــــصــــتــــی یـــا حـــبـــذا لـــی حـــبـــذا
الـــفـــتـــح مــن تــفــاحــکــم و الــحــشــر مــن اصــبــاحــکــم
الـــقـــلـــب مـــن ارواحـــکـــم فـــی الـــدور تـــمـــثـــال الـــرحـــا
اریــاحــکــم تــجــلــی الـبـصـر یـعـقـوبـکـم یـلـقـی الـنـظـر
یــا یــوسـفـیـنـا فـی الـبـشـر جـودوا بـمـا الـلـه اشـتـری
الـــشـــمــس خــرت و الــقــمــر نــســکــا مــع الــاحــدی عــشــر
قـــدامـــکـــم فـــی یـــقـــظــه قــدام یــوســف فــی الــکــری
اصــــل الـــعـــطـــایـــا دخـــلـــنـــا ذخـــر الـــبـــرایـــا نـــخـــلـــنـــا
یـــا مـــن لـــحـــب او نـــوی یـــشـــکـــوا مـــخـــالـــیــب الــنــوی
غزل شمارهٔ ۳۴
ای عـــاشـــقـــان ای عـــاشـــقـــان آمــد گــه وصــل و لــقــا
از آســــمــــان آمــــد نــــدا کــــای مــــاه رویــــان الـــصـــلـــا
ای سـرخـوشـان ای سـرخوشان آمد طرب دامن کشان
بــگــرفــتــه مــا زنــجــیــر او بــگــرفـتـه او دامـان مـا
آمـــد شـــراب آتـــشـــیــن ای دیــو غــم کــنــجــی نــشــیــن
ای جــــان مــــرگ انــــدیــــش رو ای ســــاقــــی بــــاقــــی درآ
ای هـفـت گـردون مـسـت تـو مـا مـهـره‌ای در دست تو
ای هــســت مــا از هــســت تــو در صــد هــزاران مـرحـبـا
ای مـطـرب شـیـریـن نـفـس هـر لحظه می‌جنبان جرس
ای عـیـش زیـن نـه بـر فـرس بـر جـان ما زن ای صبا
ای بانگ نای خوش سمر در بانگ تو طعم شکر
آیــد مــرا شــام و ســحــر از بــانــگ تـو بـوی وفـا
بــــار دگــــر آغــــاز کــــن آن پـــرده‌هـــا را ســـاز کـــن
بــر جــمــلــه خــوبــان نــاز کــن ای آفــتــاب خـوش لـقـا
خـامـوش کـن پرده مدر سغراق خاموشان بخور
ســتــار شــو ســتــار شــو خـو گـیـر از حـلـم خـدا
غزل شمارهٔ ۳۵
ای یـــــار مـــــا دلـــــدار مـــــا ای عـــــالـــــم اســـــرار مـــــا
ای یــــــوســــــف دیــــــدار مــــــا ای رونـــــق بـــــازار مـــــا
نــک بــر دم امـسـال مـا خـوش عـاشـق آمـد پـار مـا
ما مفلسانیم و تویی صد گنج و صد دینار ما
مـا کـاهلانیم و تویی صد حج و صد پیکار ما
مــا خــفــتــگــانــیــم و تـویـی صـد دولـت بـیـدار مـا
مـا خـسـتـگـانـیـم و تـویـی صـد مـرهـم بـیـمـار ما
مـا بـس خـرابـیـم و تـویـی هـم از کـرم مـعـمار ما
مـــن دوش گـــفـــتـــم عــشــق را ای خــســرو عــیــار مــا
سـر درمـکـش مـنـکـر مشو تو برده‌ای دستار ما
واپــس جــوابــم داد او نــی از تــوســت ایــن کـار مـا
چـون هـرچ گـویـی وادهد همچون صدا کهسار ما
مـن گـفـتـمش خود ما کهیم و این صدا گفتار ما
زیــرا کــه کــه را اخــتــیـاری نـبـود ای مـخـتـار مـا
غزل شمارهٔ ۳۶
خـواجـه بـیـا خـواجـه بـیـا خـواجه دگربار بیا
دفـــــع مـــــده دفـــــع مـــــده ای مـــــه عـــــیـــــار بــــیــــا
عـــاشـــق مـــهـــجـــور نـــگـــر عـــالــم پــرشــور نــگــر
تـــشـــنـــه مـــخـــمـــور نــگــر ای شــه خــمــار بــیــا
پــای تــویــی دســت تـویـی هـسـتـی هـر هـسـت تـویـی
بـــلـــبـــل ســـرمـــســـت تـــویـــی جـــانــب گــلــزار بــیــا
گوش تویی دیده تویی وز همه بگزیده تویی
یــوســف دزدیــده تــویــی بــر ســر بــازار بــیــا
از نــظــر گــشــتــه نــهــان ای هــمـه را جـان و جـهـان
بـــار دگـــر رقـــص کـــنـــان بـــی‌دل و دســـتـــار بـــیــا
روشـــنـــی روز تـــویـــی شـــادی غـــم ســـوز تـــویــی
مـــاه شـــب افـــروز تـــویـــی ابـــر شـــکـــربـــار بـــیــا
ای عـــلـــم عـــالـــم نـــو پـــیـــش تـــو هـــر عــقــل گــرو
گــاه مــیــا گــاه مــرو خــیــز بــه یــک بــار بــیـا
ای دل آغـشـتـه بـه خـون چـنـد بـود شـور و جنون
پـخـتـه شـد انـگـور کـنـون غـوره مـیـفـشـار بـیـا
ای شـــب آشـــفـــتـــه بـــرو وی غـــم نـــاگــفــتــه بــرو
ای خــــرد خــــفــــتــــه بــــرو دولــــت بــــیــــدار بــــیــــا
ای دل آواره بـــــــیــــــا وی جــــــگــــــر پــــــاره بــــــیــــــا
ور ره در بـــــســــتــــه بــــود از ره دیــــوار بــــیــــا
ای نـــــفـــــس نـــــوح بـــــیـــــا وی هـــــوس روح بــــیــــا
مـــرهـــم مـــجـــروح بـــیـــا صـــحــت بــیــمــار بــیــا
ای مـــــــــه افـــــــــروخــــــــتــــــــه رو آب روان در دل جــــــــو
شـــــادی عــــشــــاق بــــجــــو کــــوری اغــــیــــار بــــیــــا
بــس بــود ای نــاطــق جــان چــنـد از ایـن گـفـت زبـان
چـــنـــد زنـــی طـــبــل بــیــان بــی‌دم و گــفــتــار بــیــا
غزل شمارهٔ ۳۷
یـــــار مـــــرا غـــــار مـــــرا عــــشــــق جــــگــــرخــــوار مــــرا
یـــار تــویــی غــار تــویــی خــواجــه نــگــهــدار مــرا
نـوح تـویـی روح تـویـی فـاتـح و مـفـتـوح تـویی
ســــیــــنـــه مـــشـــروح تـــویـــی بـــر در اســـرار مـــرا
نــور تــویــی ســور تــویــی دولــت مــنــصـور تـویـی
مــرغ کــه طــور تــویــی خــســتــه بــه مـنـقـار مـرا
قطره تویی بحر تویی لطف تویی قهر تویی
قـــنـــد تـــویـــی زهـــر تـــویـــی بـــیـــش مـــیــازار مــرا
حــجــره خــورشــیــد تــویــی خــانــه نــاهــیــد تـویـی
روضــــــهٔ امــــــیــــــد تــــــویــــــی راه ده ای یــــــار مــــــرا
روز تـــویـــی روزه تــویــی حــاصــل دریــوزه تــویــی
آب تـــــویــــی کــــوزه تــــویــــی آب ده ایــــن بــــار مــــرا
دانــه تــویـی دام تـویـی بـاده تـویـی جـام تـویـی
پــخــتــه تــویــی خــام تــویــی خــام بــمــگـذار مـرا
ایــــن تــــن اگــــر کــــم تــــنــــدی راه دلــــم کـــم زنـــدی
راه شــــدی تــــا نــــبـــدی ایـــن هـــمـــه گـــفـــتـــار مـــرا
غزل شمارهٔ ۳۸
رســتــم از ایــن نـفـس و هـوا زنـده بـلـا مـرده بـلـا
زنـده و مـرده وطـنـم نـیـسـت بـه جـز فـضـل خـدا
رســتــم از ایــن بــیــت و غـزل ای شـه و سـلـطـان ازل
مـــفـــتـــعـــلـــن مـــفـــتـــعـــلـــن مـــفـــتـــعـــلـــن کـــشـــت مـــرا
قــافــیــه و مــغــلــطــه را گــو هــمــه ســیــلــاب بـبـر
پــوسـت بـود پـوسـت بـود درخـور مـغـز شـعـرا
ای خــــمــــشـــی مـــغـــز مـــنـــی پـــرده آن نـــغـــز مـــنـــی
کــمــتــر فــضــل خــمــشــی کــش نـبـود خـوف و رجـا
بــر ده ویــران نــبــود عــشــر زمــیــن کــوچ و قــلـان
مــســت و خــرابــم مــطـلـب در سـخـنـم نـقـد و خـطـا
تـا کـه خـرابـم نـکـنـد کـی دهـد آن گـنـج بـه من
تا که به سیلم ندهد کی کشدم بحر عطا
مـرد سـخـن را چـه خـبـر از خـمـشـی هـمـچـو شـکر
خـــشـــک چـــه دانـــد چــه بــود تــرلــلــلــا تــرلــلــلــا
آیـــــــنـــــــه‌ام آیــــــنــــــه‌ام مــــــرد مــــــقــــــالــــــات نــــــه‌ام
دیـده شـود حـال مـن ار چـشـم شـود گـوش شما
دسـت فـشـانـم چـو شـجـر چـرخ زنـان هـمـچـو قمر
چـــرخ مـــن از رنــگ زمــیــن پــاکــتــر از چــرخ ســمــا
عــارف گــویــنــده بــگــو تـا کـه دعـای تـو کـنـم
چــونــک خـوش و مـسـت شـوم هـر سـحـری وقـت دعـا
دلــــق مــــن و خــــرقــــه مــــن از تـــو دریـــغـــی نـــبـــود
و آنــک ز ســلــطــان رســدم نــیــم مــرا نــیـم تـو را
از کــف ســلــطــان رســدم سـاغـر و سـغـراق قـدم
چــشــمــه خــورشــیــد بــود جــرعـه او را چـو گـدا
مــن خــمــشــم خــسـتـه گـلـو عـارف گـویـنـده بـگـو
زانـــک تـــو داود دمـــی مــن چــو کــهــم رفــتــه ز جــا
غزل شمارهٔ ۳۹
آه کــــه آن صــــدر ســـرا مـــی‌نـــدهـــد بـــار مـــرا
مــــی‌نــــکــــنـــد مـــحـــرم جـــان مـــحـــرم اســـرار مـــرا
نـــغـــزی و خـــوبـــی و فـــرش آتـــش تــیــز نــظــرش
پــرســش هــمــچــون شــکــرش کــرد گــرفــتـار مـرا
گفت مرا مهر تو کو رنگ تو کو فر تو کو
رنــــگ کــــجـــا مـــانـــد و بـــو ســـاعـــت دیـــدار مـــرا
غـــرقـــه جـــوی کـــرمـــم بـــنـــده آن صـــبـــحـــدمـــم
کــان گــل خــوش بــوی کــشــد جــانــب گــلــزار مـرا
هر که به جوبار بود جامه بر او بار بود
چـــنـــد زیـــانـــســـت و گـــران خــرقــه و دســتــار مــرا
مـــلـــکـــت و اســـبـــاب کـــز ایـــن مــاه رخــان شــکــریــن
هـــســـت بـــه مــعــنــی چــو بــود یــار وفــادار مــرا
دسـتـگـه و پیشه تو را دانش و اندیشه تو را
شــیــر تــو را بــیـشـه تـو را آهـوی تـاتـار مـرا
نــیـسـت کـنـد هـسـت کـنـد بـی‌دل و بـی‌دسـت کـنـد
بـــاده دهـــد مـــســـت کـــنـــد ســـاقـــی خـــمــار مــرا
ای دل قــــلـــاش مـــکـــن فـــتـــنـــه و پـــرخـــاش مـــکـــن
شــهــره مــکــن فــاش مــکـن بـر سـر بـازار مـرا
گـــر شـــکـــنـــد پــنــد مــرا زفــت کــنــد بــنــد مــرا
بـــــر طـــــمــــع ســــاخــــتــــن یــــار خــــریــــدار مــــرا
بـــیـــش مــزن دم ز دوی دو دو مــگــو چــون ثــنــوی
اصـــل ســـبـــب را بـــطـــلـــب بــس شــد از آثــار مــرا
غزل شمارهٔ ۴۰
طوق جنون سلسله شد باز مکن سلسله را
لــابــه گــری مــی‌کــنــمــت راه تــو زن قــافـلـه را
مـسـت و خـوش و شـاد توام حامله داد توام
حــامــلــه گــر بــار نــهـد جـرم مـنـه حـامـلـه را
هـیـچ فـلـک دفـع کـنـد از سـر خـود دور سفر
هــیــچ زمــیــن دفــع کــنــد از تــن خـود زلـزلـه را
می‌کشد آن شه رقمی دل به کفش چون قلمی
تـازه کـن اسـلـام دمـی‌خـواجه رها کن گله را
آنــچ کــنــد شـاه جـفـا آبـلـه دان بـر کـف شـه
آنــک بــیــابــد کــف شــه بــوســه دهــد آبـلـه را
هــمــچـو کـتـابـیـسـت جـهـان جـامـع احـکـام نـهـان
جـان تـو سـردفـتـر آن فـهـم کـن ایـن مسئله را
شــاد هــمــی‌بـاش و تـرش آب بـگـردان و خـمـش
بـــاز کـــن از گـــردن خـــر مــشــغــلــه زنــگــلــه را
غزل شمارهٔ ۴۱
شـمـع جـهـان دوش نـبـد نـور تـو در حلقه ما
راسـت بـگـو شـمع رخت دوش کجا بود کجا
ســــوی دل مـــا بـــنـــگـــر کـــز هـــوس دیـــدن تـــو
دولـت آن جـا کـه در او حـسـن تـو بـگـشاد قبا
دوش بـه هـر جـا کـه بدی دانم کامروز ز غم
گـشـتـه بـود هـمچو دلم مسجد لا حول و لا
دوش همی‌گشتم من تا به سحر ناله کنان
بــدرک بــالــصــبــح بــدا هــیــج نــومــی‌و نــفـی
سایه نوری تو و ما جمله جهان سایه تو
نـور کـی دیـدسـت که او باشد از سایه جدا
گـاه بـود پـهـلـوی او گـاه شـود مـحو در او
پــهــلــوی او هــســت خـدا مـحـو در او هـسـت لـقـا
سـایـه زده دسـت طـلـب سـخـت در آن نـور عـجب
تـا چـو بـکاهد بکشد نور خدایش به خدا
شــرح جــدایــی و درآمــیـخـتـگـی سـایـه و نـور
لـــا یـــتـــنـــاهـــی و لـــئـــن جـــئـــت بــضــعــف مــددا
نــور مــســبــب بـود و هـر چـه سـبـب سـایـه او
بـــی ســـبـــبـــی قـــد جـــعـــل الـــلـــه لــکــل ســبــبــا
آیــــنــــه هــــمــــدگــــر افــــتــــاد مــــســــبــــب و ســــبـــب
هـر کـی نـه چـون آیـنـه گـشـتـست ندید آینه را