قصیدهٔ شمارهٔ ۱
ای دل عـــــبـــــث مـــــخـــــور غـــــم دنــــیــــا را
فــــکــــرت مـــکـــن نـــیـــامـــده فـــردا را
کــنــج قــفــس چــو نــیــک بـیـنـدیـشـی
چــون گــلــشــن اســت مــرغ شــکــیــبـا را
بـــشـــکـــاف خـــاک را و بـــبـــیـــن آنـــگــه
بـــــــی مــــــهــــــری زمــــــانــــــهٔ رســــــوا را
ایـــن دشـــت، خــوابــگــاه شــهــیــدانــســت
فـــرصـــت شـــمـــار وقـــت تـــمـــاشــا را
از عـــمـــر رفـــتـــه نـــیـــز شــمــاری کــن
مـــشـــمـــار جـــدی و عـــقـــرب و جــوزا را
دور اســــت کـــاروان ســـحـــر زیـــنـــجـــا
شـــمــعــی بــبــایــد ایــن شــب یــلــدا را
در پـرده صـد هـزار سـیـه کاریست
ایـــن تـــنــد ســیــر گــنــبــد خــضــرا را
پـیـونـد او مـجوی که گم کرد است
نــــــوشــــــیــــــروان و هـــــرمـــــز و دارا را
ایـــن جـــویـــبـــار خــرد کــه مــی‌بــیــنــی
از جـــای کـــنـــده صـــخـــرهٔ صــمــا را
آرامــــشــــی بــــبــــخــــش تــــوانــــی گــــر
ایـــــن دردمـــــنـــــد خــــاطــــر شــــیــــدا را
افــــســـون فـــســـای افـــعـــی شـــهـــوت را
افـــــســـــار بـــــنــــد مــــرکــــب ســــودا را
پــــــیـــــونـــــد بـــــایـــــدت زدن ای عـــــارف
در بــــاغ دهــــر حـــنـــظـــل و خـــرمـــا را
زاتـــش بـــغـــیـــر آب فـــرو نـــنـــشـــانــد
ســوز و گــداز و تــنــدی و گــرمـا را
پــــنـــهـــان هـــرگـــز مـــی‌نـــتـــوان کـــردن
از چــــشــــم عــــقــــل قــــصـــهٔ پـــیـــدا را
دیــــــدار تــــــیــــــره‌روزی نـــــابـــــیـــــنـــــا
عــــبـــرت بـــس اســـت مـــردم بـــیـــنـــا را
ای دوســـت، تـــا کـــه دســـتــرســی داری
حــــــاجــــــت بــــــر آر اهـــــل تـــــمـــــنـــــا را
زیـــــراک جـــــســـــتــــن دل مــــســــکــــیــــنــــان
شـــایـــان ســـعـــادتـــی اســت تــوانــا را
از بـــس بـــخـــفـــتــی، ایــن تــن آلــوده
آلــــــــــود ایـــــــــن روان مـــــــــصـــــــــفـــــــــا را
از رفعت از چه با تو سخن گویند
نــشــنــاخــتــی تـو پـسـتـی و بـالـا را
مـــریـــم بـــســـی بـــنـــام بـــود لـــکـــن
رتــــبــــت یــــکـــی اســـت مـــریـــم عـــذرا را
بــــشــــنــــاس ایــــکــــه راهـــنـــوردســـتـــی
پــــیــــش از روش، درازی و پــــهـــنـــا را
خـــود رای مـــی‌نـــبــاش کــه خــودرایــی
رانــــــد از بـــــهـــــشـــــت، آدم و حـــــوا را
پــاکــی گــزیــن کــه راســتــی و پــاکـی
بــر چــرخ بــر فــراشـت مـسـیـحـا را
آنــکــس بــبــرد ســود کــه بــی انـده
آمــــــاج گـــــشـــــت فـــــتـــــنـــــهٔ دریـــــا را
اول بـــــــدیــــــده روشــــــنــــــئــــــی آمــــــوز
زان پـــس بـــپـــوی ایـــن ره ظـــلـــمـــا را
پـروانـه پـیـش از آنـکـه بـسـوزندش
خــرمــن بــسـوخـت وحـشـت و پـروا را
شــیــریـنـی آنـکـه خـورد فـزون از حـد
مــســتــوجــب اســت تــلــخــی صــفــرا را
ای بـــــاغـــــبـــــان، ســــپــــاه خــــزان آمــــد
بـــس دیــر کــشــتــی ایــن گــل رعــنــا را
بـــیـــمـــار مـــرد بـــســـکــه طــبــیــب او
بـــــیـــــگــــاه کــــار بــــســــت مــــداوا را
عــلــم اســت مــیــوه، شـاخـهٔ هـسـتـی را
فــضــل اســت پــایــه، مــقــصــد والـا را
نــیــکــو نــکــوســت، غـازه و گـلـگـونـه
نـــــبــــود ضــــرور چــــهــــرهٔ زیــــبــــا را
عـــــاقـــــل بـــــوعـــــدهٔ بـــــرهٔ بــــریــــان
نــــــدهـــــد ز دســـــت نـــــزل مـــــهـــــنـــــا را
ای نـــیــک، بــا بــدان مــنــشــیــن هــرگــز
خــوش نــیــســت وصـلـه جـامـهٔ دیـبـا را
گـــردی چـــو پــاکــبــاز، فــلــک بــنــدد
بــــر گــــردن تــــو عــــقــــد ثــــریــــا را
صــیــاد را بــگــوی کــه پــر مــشــکـن
ایـــن صـــیـــد تـــیـــره روز بـــی آوا را
ای آنـــــکـــــه راســـــتـــــی بـــــمـــــن آمــــوزی
خــود در ره کــج از چـه نـهـی پـا را
خـــون یـــتـــیـــم در کـــشـــی و خـــواهـــی
بـــاغ بـــهـــشـــت و ســایــهٔ طــوبــی را
نــیـکـی چـه کـرده‌ایـم کـه تـا روزی
نــــیــــکــــو دهــــنــــد مــــزد عــــمــــل مــــا را
انــبــاز ســاخــتــیــم و شــریــکــی چـنـد
پـــــروردگـــــار صـــــانـــــع یــــکــــتــــا را
بــــرداشــــتــــیــــم مــــهـــرهٔ رنـــگـــیـــن را
بـــــگــــذاشــــتــــیــــم لــــؤلــــؤ لــــالــــا را
آمــــــوزگــــــار خــــــلــــــق شـــــدیـــــم امـــــا
نـــشـــنـــاخـــتـــیـــم خـــود الــف و بــا را
بــت ســاخــتــیــم در دل و خــنــدیـدیـم
بــر کــیـش بـد، بـرهـمـن و بـودا را
ای آنـــــکـــــه عــــزم جــــنــــگ یــــلــــان داری
اول بـــــــســـــــنـــــــج قــــــوت اعــــــضــــــا را
از خــاک تــیــره لــالــه بــرون کــردن
دشــــوار نــــیــــســــت ابــــر گــــهــــر زا را
ســاحــر، فــسـون و شـعـبـده انـگـارد
نــــور تــــجــــلــــی و یــــد بـــیـــضـــا را
در دام روزگــــــــار ز یـــــــکـــــــدیـــــــگـــــــر
نــتــوان شــنــاخــت پــشــه و عــنــقـا را
در یـــــک تــــرازو از چــــه ره انــــدازد
گـــوهـــرشـــنـــاس، گـــوهــر و مــیــنــا را
هـــــیـــــزم هـــــزار ســـــال اگـــــر ســـــوزد
نــــدهــــد شــــمــــیـــم عـــود مـــطـــرا را
بــر بــوریـا و دلـق، کـس ای مـسـکـیـن
نــــفــــروخــــتـــســـت اطـــلـــس و خـــارا را
ظــلــم اســت در یــکــی قــفــس افــکــنــدن
مــــردار خــــوار و مـــرغ شـــکـــرخـــا را
خـــــون ســـــر و شـــــرار دل فـــــرهــــاد
ســـــوزد هـــــنــــوز لــــالــــهٔ حــــمــــرا را
پــرویــن، بــروز حــادثــه و ســخــتـی
در کــــار بــــنــــد صــــبــــر و مـــدارا را
قصیدهٔ شمارهٔ ۲
کــــار مــــده نـــفـــس تـــبـــه کـــار را
در صـــف گـــل جـــا مــده ایــن خــار را
کــشــتــه نــکــودار کــه مــوش هــوی
خــورده بـسـی خـوشـه و خـروار را
چـرخ و زمـیـن بـنـدهٔ تـدبـیر تست
بـــنـــده مـــشـــو درهـــم و دیـــنـــار را
هـــمـــســـر پـــرهـــیــز نــگــردد طــمــع
بـــــا هـــــنـــــر انــــبــــاز مــــکــــن عــــار را
ای کـــه شـــدی تــاجــر بــازار وقــت
بـــنـــگـــر و بـــشـــنـــاس خـــریـــدار را
چـرخ بـدانست که کار تو چیست
دیــــد چــــو در دســــت تــــو افــــزار را
بـــار وبـــال اســـت تـــن بـــی تـــمــیــز
روح چــــرا مـــی‌کـــشـــد ایـــن بـــار را
کــــم دهـــدت گـــیـــتـــی بـــســـیـــاردان
به که بسنجی کم و بسیار را
تـــــا نـــــزنـــــد راهـــــروی را بـــــپـــــای
بـــه کـــه بـــکــوبــنــد ســر مــار را
خــیـره نـوشـت آنـچـه نـوشـت اهـرمـن
پــاره کــن ایــن دفــتــر و طــومـار را
هـــیــچ خــردمــنــد نــپــرســد ز مــســت
مـــــصـــــلـــــحـــــت مــــردم هــــشــــیــــار را
روح گــــرفــــتـــار و بـــفـــکـــر فـــرار
فــــکــــر هــــمـــیـــن اســـت گـــرفـــتـــار را
آیـــــــنـــــــهٔ تـــــــســــــت دل تــــــابــــــنــــــاک
بــــســــتــــر از ایــــن آیـــنـــه زنـــگـــار را
دزد بــر ایــن خــانــه از آنـرو گـذشـت
تــــا بــــشــــنــــاســــد در و دیــــوار را
چـــرخ یـــکـــی دفـــتـــر کـــردارهــاســت
پــیــشــه مــکــن بــیــهـده کـردار را
دســـت هـــنـــر چـــیــد، نــه دســت هــوس
مـــیـــوهٔ ایـــن شـــاخ نـــگـــونــســار را
رو گـــهــری جــوی کــه وقــت فــروش
خـــــیـــــره کــــنــــد مــــردم بــــازار را
در هـمـه جـا راه تـو هـمـوار نـیـست
مــــســــت مــــپــــوی ایــــن ره هــــمـــوار را
قصیدهٔ شمارهٔ ۳
رهـــائـــیـــت بـــایـــد، رهـــا کـــن جـــهــانــرا
نــــگــــهــــدار ز آلــــودگــــی پـــاک جـــانـــرا
بـــســر بــرشــو ایــن گــنــبــد آبــگــون را
بــهــم بــشـکـن ایـن طـبـل خـالـی مـیـانـرا
گــذشـتـنـگـه اسـت ایـن سـرای سـپـنـجـی
بـــــرو بـــــاز جـــــو دولـــــت جـــــاودانــــرا
زهــر بــاد، چــون گــرد مــنــمــا بــلـنـدی
کــه پـسـت اسـت هـمـت، بـلـنـد آسـمـانـرا
بـــرود انــدرون، خــانــه عــاقــل نــســازد
کــه ویــران کــنــد ســیــل آن خــانــمــانـرا
چـــه آســـان بــدامــت درافــکــنــد گــیــتــی
چــه ارزان گــرفــت از تـو عـمـر گـرانـرا
تــرا پــاســبــان اســت چــشــم تـو و مـن
هــمــی خـفـتـه مـی‌بـیـنـم ایـن پـاسـبـانـرا
سـمـنـد تـو زی پـرتگاه از چه پوید
بــبــیــن تــا بــدســت کــه دادی عـنـانـرا
ره و رســـــم بــــازارگــــانــــی چــــه دانــــی
تـو کـز سـود نـشـنـاخـتـسـتـی زیـانـرا
یــکــی کــشــتــی از دانــش و عـزم بـایـد
چــنــیــن بــحـر پـر وحـشـت بـیـکـرانـرا
زمـــیـــنـــت چـــو اژدر بــنــاگــه بــبــلــعــد
تــو بــاری غــنــیـمـت شـمـار ایـن زمـانـرا
فـــروغــی ده ایــن دیــدهٔ کــم ضــیــا را
تــــوانـــا کـــن ایـــن خـــاطـــر نـــاتـــوانـــرا
تـو ای سـالیان خفته، بگشای چشمی
تــو ای گــمــشــده، بـازجـو کـاروانـرا
مــــفــــرســـای بـــا تـــیـــره‌رائـــی درون را
مـــــیـــــالـــــای بـــــا ژاژخـــــائـــــی دهـــــانــــرا
ز خــوان جــهــان هــر کـه را یـک نـوالـه
بـــدادنـــد و آنـــگـــه ربـــودنـــد خـــوانـــرا
به بستان جان تا گلی هست، پروین
تـو خـود بـاغـبـانـی کـن این بوستانرا
قصیدهٔ شمارهٔ ۴
یـکـی پـرسـیـد از سقراط کز مردن چه خواندستی
بــگــفــت ای بــیــخــبـر، مـرگ از چـه نـامـی زنـدگـانـی را
اگـــر زیـــن خـــاکـــدان پـــســـت روزی بـــر پـــری بــیــنــی
کــه گــردونــهــا و گــیــتــی‌هــاســت مــلــک آن جــهـانـی را
چـــراغ روشـــن جـــانـــرا مـــکــن در حــصــن تــن پــنــهــان
مـــپـــیـــچ انـــدر مـــیـــان خـــرقــه، ایــن یــاقــوت کــانــی را
مــخــســب آســوده ای بــرنــا کــه انــدر نــوبــت پــیـری
بــــه حـــســـرت یـــاد خـــواهـــی کـــرد ایـــام جـــوانـــی را
بـه چـشـم مـعـرفـت در راه بـیـن آنـگـاه سـالـک شـو
کـــه خـــواب آلــوده نــتــوان یــافــت عــمــر جــاودانــی را
ز بـــس مـــدهـــوش افـــتـــادی تــو در ویــرانــه گــیــتــی
بـــحـــیـــلـــت دیـــو بـــرد ایـــن گــنــجــهــای رایــگــانــی را
دلــت هــرگــز نــمــیــگــشــت ایــن چــنــیــن آلــوده و تـیـره
اگـــر چـــشـــم تــو مــیــدانــســت شــرط پــاســبــانــی را
مــــتــــاع راســــتــــی پــــیــــش آر و کــــالــــای نـــکـــوکـــاری
مـــن از هـــر کـــار بـــهـــتـــر دیـــدم ایــن بــازارگــانــی را
بــهــل صــبــاغ گــیــتــی را کــه در یــک خــم زنـد آخـر
ســـپــیــد و زرد و مــشــکــیــن و کــبــود و ارغــوانــی را
حـــقـــیـــقـــت را نــخــواهــی دیــد جــز بــا دیــدهٔ مــعــنــی
نـــخـــواهـــی یـــافـــتـــن در دفـــتـــر دیـــو ایـــن مــعــانــی را
بــزرگــانـی کـه بـر شـالـودهٔ جـان سـاخـتـنـد ایـوان
خــــریــــداری نـــکـــردنـــد ایـــن ســـرای اســـتـــخـــوانـــی را
اگـــر صـــد قــرن شــاگــردی کــنــی در مــکــتــب گــیــتــی
نــــیــــامــــوزی ازیــــن بــــی مــــهــــر درس مـــهـــربـــانـــی را
بــمــهــمـانـخـانـهٔ آز و هـوی جـز لـاشـه چـیـزی نـیـسـت
بــــرای لــــاشــــخــــواران واگــــذار ایـــن مـــیـــهـــمـــانـــی را
بــســی پــوســیـده و ارزان گـران بـفـروخـت اهـریـمـن
دلــــیــــل بــــهـــتـــری نـــتـــوان شـــمـــردن هـــر گـــرانـــی را
ز شـیـطـان بـدگـمـان بـودن نـویـد نیک فرجامیست
چــو خــون در هـر رگـی بـایـد دوانـد ایـن بـدگـمـانـی را
نـــهـــفـــتـــه نـــفـــس ســـوی مـــخــزن هــســتــی رهــی دارد
نـــهـــانـــی شـــحـــنـــه‌ای مـــیــبــایــد ایــن دزد نــهــانــی را
چـو دیـوان هـر نـشـان و نـام مـیـپـرسـنـد و مـیـجـویند
هــمـان بـهـتـر کـه بـگـزیـنـیـم بـی نـام و نـشـانـی را
تــــمــــام کــــارهــــای مـــا نـــمـــیـــبـــودنـــد بـــیـــهـــوده
اگـــــر در کـــــار مــــی‌بــــســــتــــیــــم روزی کــــاردانــــی را
هــزاران دانـه افـشـانـدیـم و یـک گـل زانـمـیـان نـشـکـفـت
بـــشـــورســـتـــان تـــبـــه کـــردیــم رنــج بــاغــبــانــی را
بـگـردانـدیـم روی از نـور و بـنـشـسـتـیـم بـا ظـلـمت
رهـــا کـــردیـــم بـــاقـــی را و بـــگـــرفـــتـــیــم فــانــی را
شـــبـــان آز را بـــا گـــلـــهٔ پـــرهـــیـــز انـــســـی نـــیـــســت
بــگــرگــی نــاگــهــان خــواهــد بــدل کــردن شــبـانـی را
هـــمـــه بــاد بــروت اســت انــدریــن طــبــع نــکــوهــیــده
بـــســـیـــلـــی ســـرخ کـــردســـتـــیـــم روی زعـــفــرانــی را
بــجــای پــرده تــقــوی کــه عــیــب جــان بــپــوشــانـد
ز جـــســـم آویـــخـــتــیــم ایــن پــرده‌هــای پــرنــیــانــی را
چــــراغ آســــمــــانــــی بــــود عــــقــــل انــــدر ســــر خـــاکـــی
ز بــــاد عــــجـــب کـــشـــتـــیـــم ایـــن چـــراغ آســـمـــانـــی را
بــیــفــشــانــدیـم جـان! امـا بـه قـربـانـگـاه خـودبـیـنـی
چـه حـاصـل بـود جـز نـنـگ و فساد این جانفشانی را
چـــرا بـــایـــســـت در هـــر پـــرتـــگـــه مـــرکـــب دوانـــیـــدن
چــه فــرجــامــی اســت غــیــر از اوفــتــادن بــدعـنـانـی را
شــراب گــمــرهــی را مــیــشــکـسـتـیـم ار خـم و سـاغـر
بــپــایــان مــیــرســانــدیــم ایــن خــمــار و ســرگـرانـی را
نــــشــــان پــــای روبــــاه اســــت انــــدر قــــلــــعــــهٔ امــــکـــان
بــــپـــر چـــون طـــائـــر دولـــت، رهـــا کـــن مـــاکـــیـــانـــی را
تـو گـه سـرگـشـتـهٔ جـهـلـی و گه گم گشتهٔ غفلت
سـر و سـامـان کـه خـواهـد داد ایـن بـی خـانـمانی را
ز تـیـغ حـرص، جـان هـر لـحـظه‌ای صد بار میمیرد
تـــو عـــلـــت گـــشـــتـــه‌ای ایـــن مـــرگــهــای نــاگــهــانــی را
رحـــــیـــــل کـــــاروان وقـــــت مـــــی‌بــــیــــنــــنــــد بــــیــــداران
بــــــرای خــــــفــــــتــــــگــــــان مــــــیـــــزن درای کـــــاروانـــــی را
در آن دیوان که حق حاکم شد و دست و زبان شاهد
نـــخـــواهـــد بـــود بـــازار و بـــهــا چــیــره‌زبــانــی را
نـــبـــایـــد تـــاخـــت بـــر بـــیــچــارگــان روز تــوانــائــی
بــــخــــاطــــر داشــــت بــــایــــد روزگــــار نــــاتــــوانــــی را
تـــو نـــیـــز از قـــصــه‌هــای روزگــار بــاســتــان گــردی
بـــخـــوان از بــهــر عــبــرت قــصــه‌هــای بــاســتــانــی را
پـــرنـــد عـــمــر یــک ابــریــشــم و صــد ریــســمــان دارد
ز انــــده تــــار بــــایــــد کــــرد پــــود شـــادمـــانـــی را
یــکــی زیــن ســفـره نـان خـشـک بـرد آن دیـگـری حـلـوا
قـــضـــا گـــوئـــی نـــمـــیـــدانـــســـت رســـم مـــیـــزبـــانـــی را
مـــعـــایـــب را نـــمـــیـــشـــوئـــی، مـــکــارم را نــمــیــجــوئــی
فـــضــیــلــت مــیــشــمــاری ســرخــوشــی و کــامــرانــی را
مــــکــــن روشــــن‌روان را خــــیــــره انــــبــــاز ســــیــــه‌رائــــی
کــه نــســبــت نــیــســت بــاتــیــره‌دلــی روشــن روانــی را
درافــتــادی چــو بــا شــمـشـیـر نـفـس و در نـیـفـتـادی
بــمــیــدانــهــا تــوانــی کــار بــســت ایــن پــهـلـوانـی را
بــبــایــد کــاشــتــن در بـاغ جـان از هـر گـلـی، پـرویـن
بـــر ایـــن گـــلـــزار راهـــی نــیــســت بــاد مــهــرگــانــی را
قصیدهٔ شمارهٔ ۵
ای کــنــده ســیــل فـتـنـه ز بـنـیـادت
وی داده بـــاد حـــادثـــه بـــر بــادت
در دام روزگــــــــار چــــــــرا چــــــــونـــــــان
شـــــد پـــــایـــــبــــنــــد، خــــاطــــر آزادت
تـنـهـا نـه خـفـتـن اسـت و تـن آسـانی
مــــقـــصـــود ز آفـــریـــنـــش و ایـــجـــادت
نفس تو گمره است و همی ترسم
گـمـره شـوی، چـو او کـنـد ارشـادت
دل خـسـرو تـن اسـت، چـو ویـران شد
ویـــــرانـــــه‌ای چــــســــان کــــنــــد آبــــادت
غــــافـــل بـــزیـــر گـــنـــبـــد فـــیـــروزه
بـــگـــذشـــت ســـال عـــمـــر ز هـــفــتــادت
بـــس روزگـــار رفـــت بـــه پـــیــروزی
بــا تــیــرمــاه و بــهــمـن و خـردادت
هـر هـفـته و مهی که به پیش آمد
بـــر پـــیـــشـــبـــاز مــرگ فــرســتــادت
داری سـفـر بـه پیش و همی بینم
بـــــی رهـــــنـــــمـــــا و راحـــــلـــــه و زادت
کــرد آرزو پــرســتـی و خـود بـیـنـی
بـــیـــگـــانـــه از خـــدای، چــو شــدادت
تــا از جــهــان ســفــلـه نـه‌ای فـارغ
هــــرگــــز نــــخــــوانــــد اهـــل خـــرد رادت
ایــن کــور دل عــجــوزهٔ بــی شــفــقــت
چــون طــعــمــه بـهـر گـرگ اجـل زادت
روزیــت دوســت گـشـت و شـبـی دشـمـن
گــاهــی نــژنــد کــرد و گــهــی شـادت
ای بـــس ره امـــیـــد کــه بــربــســتــت
ای بــس در فــریــب کــه بــگــشــادت
هـسـتـی تـو چون کبوتر کی مسکین
بــازی چــنــیــن قــوی شــده صـیـادت
پـــرویـــن، نـــهـــفــتــه دیــویــت آمــوزد
دیـــو زمـــانـــه، گـــر شـــود اســـتــادت
قصیدهٔ شمارهٔ ۶
ای دل، فـــلـــک ســفــلــه کــجــمــدار اســت
صــد بـیـم خـزانـش بـهـر بـهـار اسـت
بــــاغــــی کــــه در آن آشــــیــــانــــه کـــردی
مـــنـــزلـــگـــه صـــیـــاد جـــانـــشــکــار اســت
از بـــــــدســـــــری روزگـــــــار بــــــی بــــــاک
غــمــگــیــن مــشــو ایــدوسـت، روزگـار اسـت
یـــغـــمـــاگـــر افـــلــاک، ســخــت بــازوســت
دردی کــــــش ایـــــام، هـــــوشـــــیـــــار اســـــت
افـــــــســـــــانـــــــهٔ نـــــــوشـــــــیــــــروان و دارا
ورد ســـــحـــــر قـــــمـــــری و هـــــزار اســـــت
ز ایـــــــوان مــــــدائــــــن هــــــنــــــوز پــــــیــــــدا
بـــس قـــصـــهٔ پــنــهــان و آشــکــار اســت
اورنـــگ شــهــی بــیــن کــه پــاســبــانــش
زاغ و زغـــن و گــور و ســوســمــار اســت
بـــیـــغـــولـــهٔ غـــولــان چــرا بــدیــنــســان
آن کــــــاخ هــــــمـــــایـــــون زرنـــــگـــــار اســـــت
از نــــالــــهٔ نــــی قــــصــــه‌ای فــــراگـــیـــر
بــس نــکــتــه در آن نــالــه‌هـای زار اسـت
در مــــــوســـــم گـــــل، ابـــــر نـــــوبـــــهـــــاری
بـر سـرو و گـل و لـالـه اشـکـبـار است
آورده ز فـــــصــــل بــــهــــار پــــیــــغــــام
ایـن سـبـزه کـه بـر طرف جویبار است
در رهـــــگـــــذر ســـــیـــــل، خـــــانــــه کــــردن
بـــیـــرون شـــدن از خـــط اعـــتــبــار اســت
تــــعــــویــــذ بــــجــــوی از درســــتـــکـــاری
اهــــــریــــــمــــــن ایــــــام نــــــابــــــکــــــار اســـــت
آشــفــتــه و مــســتــیــم و بــر گــذرگــاه
ســنــگ و چــه و دریـا و کـوهـسـار اسـت
دل گـــرســنــه مــانــدســت و روح نــاهــار
تــــن را غـــم تـــدبـــیـــر احـــتـــکـــار اســـت
آن شــحــنــه کــه کــالــا ربـود دزد اسـت
آن نـور کـه کـاشـانه سوخت نار است
خــوش آنــکــه ز حــصـن جـهـان بـرونـسـت
شـاد آنـکـه بـچـشـم زمـانـه خوار است
از قــــلــــهٔ ایــــن بــــیــــمـــنـــاک کـــهـــســـار
خـــونـــابـــه روان هـــمـــچـــو آبـــشـــار اســـت
بـــار جـــســـد از دوش جـــان فـــرو نـــه
آزاده روان تــــــــو زیــــــــر بـــــــار اســـــــت
ایــــن گــــوهـــر یـــکـــتـــای عـــالـــم افـــروز
در خــاک بــدیــنــگــونــه خــاکــســار اســت
فــــردا ز تــــو نــــایــــد تــــوان امــــروز
رو کــار کــن اکـنـون کـه وقـت کـار اسـت
هـــــمـــــت گـــــهـــــر وقـــــت را تـــــرازوســـــت
طـــاعـــت شـــتـــر نـــفـــس را مـــهـــار اســت
در دوک امـــــــل ریـــــــســــــمــــــان نــــــگــــــردد
آن پــنــبــه کــه هــمــســایـهٔ شـرار اسـت
کـــالـــا مـــبـــر ای ســـودگـــر بـــهـــمـــراه
کــایــن راه نـه ایـمـن ز گـیـر و دار اسـت
ای روح ســـبـــک بـــر ســـپـــهـــر بــرپــر
کــایــن جــســم گــران عــاقــبــت غـبـار اسـت
بــس کـن بـه فـراز و نـشـیـب جـسـتـن
ایـــن رســم و ره اســب بــی فــســار اســت
طـــوطـــی نـــکـــنـــد مـــیـــل ســـوی مــردار
ایــــن عــــادت مـــرغـــان لـــاشـــخـــوار اســـت
هــرچــنــد کــه مــاهــر بــود فـسـونـگـر
فـــرجـــام هـــلـــاکـــش ز نــیــش مــار اســت
عــــــمـــــر گـــــذران را تـــــبـــــه مـــــگـــــردان
بعد از تو مه و هفته بیشمار است
زنــــــــــدانــــــــــی وقــــــــــت عــــــــــزیــــــــــز، ای دل
هــــمــــواره در انــــدیــــشــــهٔ فـــرار اســـت
از جـــــهـــــل مـــــســـــوزش بـــــروز روشـــــن
ای بـیـخـبـر، ایـن شـمـع شام تار است
کـــفـــتـــار گــرســنــه چــه مــیــشــنــاســد
کـــهـــو بـــره پـــروار یـــا نـــزار اســت
بـــیـــهـــوده مـــکــوش ای طــبــیــب دیــگــر
بـــیــمــار تــو در حــال احــتــضــار اســت
بـــایـــد کـــه چـــراغــی بــدســت گــیــرد
در نـیـمـه‌شـب آنـکـس کـه رهـگـذار اسـت
امـــســـال چـــنـــان کــن کــه ســود یــابــی
انــــــدوهــــــت اگــــــر از زیــــــان پــــــار اســـــت
آســــــایــــــش صــــــد ســــــال زنـــــدگـــــانـــــی
خــوشــنــودی روزی ســه و چــهــار اســت
بــــار و بــــنــــهٔ مــــردمــــی هــــنــــر شـــد
بــار تــو گــهــی عـیـب و گـاه عـار اسـت
انــدیــشــه کــن از فــقــر و تـنـگـدسـتـی
ای آنــــکــــه فــــقــــیـــریـــت در جـــوار اســـت
گـلـچـیـن مـشـو ایـدوسـت کـاندرین باغ
یـــک غـــنـــچـــه جــلــیــس هــزار خــار اســت
بـــیـــچـــاره در افـــتــد، زبــون دهــد جــان
صــیـدی کـه در ایـن دامـگـه دچـار اسـت
بـیـش از هـمـه بـا خـویـشـتـن کند بد
آنــکــس کــه بــدخــلــق خــواســتـار اسـت
ای راهـــــــــنـــــــــورد ره حـــــــــقـــــــــیـــــــــقـــــــــت
هــــشــــدار کــــه دیــــوت رکــــابــــدار اســــت
ای دوســـــت، مـــــجـــــازات مـــــســــتــــی شــــب
هــنــگــام ســحــر، ســســتــی خــمـار اسـت
آنـــکـــس کـــه از ایـــن چـــاه ژرف تـــیــره
بــا ســعــی و عــمــل رسـت، رسـتـگـار اسـت
یـــک گـــوهـــر مـــعـــنـــی ز کـــان حـــکـــمـــت
در گـوش، چـو فرخنده گوشوار است
هــــرجــــا کـــه هـــنـــرمـــنـــد رفـــت گـــو رو
گــر کــابــل و گـر چـیـن و قـنـدهـار اسـت
فـضـل اسـت کـه سـرمایهٔ بزرگی است
عــلــم اســت کــه بــنــیــاد افــتــخـار اسـت
کـــــس را نـــــرســــانــــد چــــرا بــــمــــنــــزل
گـــــر تـــــوســـــن افـــــلــــاک راهــــوار اســــت
یـــکـــدل نـــشـــود ای فـــقــیــه بــا کــس
آنـــرا کـــه دل و دیــده صــد هــزار اســت
چــون بــا دگــران نــیــســت ســازگــاریـش
بـا تـو مـشـو ایـمـن کـه سازگار است
از ســـاحـــل تـــن گـــر کـــنـــاره گـــیــری
سـود تـو دریـن بـحـر بـی کـنار است
از بـــنـــده جـــز آلـــودگـــی چـــه خـــیــزد
پـــــاکـــــی صـــــفـــــت آفـــــریـــــدگــــار اســــت
از خــــون جــــگــــر، نــــافــــه پــــرورانــــدن
تـــــنـــــهـــــا هــــنــــر آهــــوی تــــتــــار اســــت
ز ابــــلـــیـــس ره خـــود مـــپـــرس گـــرچـــه
در بـــادیـــهٔ کـــعـــبـــه رهـــســـپـــار اســـت
پــــیــــراهــــن یــــوســــف چــــرا نــــیــــارنـــد
یـــعـــقــوب بــکــنــعــان در انــتــظــار اســت
بــیــدار شــو ای گــوهــری کـه انـکـشـت
در جــــــایــــــگــــــاه در شـــــاهـــــوار اســـــت
گــفــتــار تـو هـمـواره از تـو، پـرویـن
در صـــــفـــــحـــــهٔ ایــــام یــــادگــــار اســــت
قصیدهٔ شمارهٔ ۷
آهــــــــوی روزگـــــــار نـــــــه آهـــــــوســـــــت، اژدر اســـــــت
آب هــــــــوی و حــــــــرص نــــــــه آبــــــــســــــــت، آذر اســــــــت
زاغ ســــپــــهــــر، گــــوهــــر پــــاک بــــســــی وجـــود
بـــنـــهـــفـــت زیـــر خـــاک و نـــدانـــســـت گــوهــر اســت
در مــــهــــد نــــفــــس، چــــنــــد نـــهـــی طـــفـــل روح را
ایـــن گـــاهـــواره رادکـــش و ســـفـــلـــه‌پــرور اســت
هـــــر کـــــس ز آز روی نـــــهـــــفـــــت از بــــلــــا رهــــیــــد
آنــــکـــو فـــقـــیـــر کـــرد هـــوای را تـــوانـــگـــر اســـت
در رزمـــــــگـــــــاه تـــــــیـــــــرهٔ آلــــــودگــــــان نــــــفــــــس
روشــنــدل آنــکــه نــیــکــی و پــاکــیــش مــغــفـر اسـت
در نـــار جـــهـــل از چـــه فـــکـــنـــدیـــش، ایــن دلــســت
در پـــای دیـــو از چــه نــهــادیــش، ایــن ســر اســت
شـــمـــشــیــرهــاســت آخــتــه زیــن نــیــلــگــون نــیــام
خــونــابــه‌هــانــهــفــتــه در ایــن کــهـنـه سـاغـر اسـت
تـا در رگ تـو مـانـده یـکـی قـطـره خـون بـجای
در دســـت آز از پـــی فـــصـــد تـــو نـــشـــتـــر اســـت
هـمـواره دید و تیره نگشت، این چه دیده‌ایست
پیوسته کشت و کندنگشت، این چه خنجر است
دانــی چــه گــفــت نـفـس بـگـمـراه تـیـه خـویـش:
زیــــــن راه بــــــازگــــــرد، گـــــرت راه دیـــــگـــــر اســـــت
در دفـــتـــر ضـــمـــیـــر، چـــو ابـــلــیــس خــط نــوشــت
آلـــوده گــشــت هــرچــه بــطــومــار و دفــتــر اســت
مــیــنــا فــروش چــرخ ز مــیــنــا هـر آنـچـه سـاخـت
ســـوگـــنـــد یــاد کــرد کــه یــاقــوت احــمــر اســت
از ســـــنـــــگ اهـــــرمـــــن نـــــتـــــوان داشـــــت ایـــــمـــــنــــی
تـــــا بـــــر درخـــــت بـــــارور زنــــدگــــی بــــر اســــت
قصیدهٔ شمارهٔ ۸
ای عــــجــــب! ایــــن راه نــــه راه خــــداســــت
زانــــکــــه در آن اهــــرمــــنــــی رهــــنــــمـــاســـت
قـــافـــلـــه بـــس رفـــت از ایـــن راه، لـــیـــک
کـس نـشـد آگـاه کـه مـقـصـد کـجاست
راهـــــروانـــــی کـــــه دریـــــن مـــــعـــــبـــــرنــــد
فـــکـــرتـــشـــان یـــکـــســـره آز و هـــواســت
ای رمــــه، ایــــن دره چــــراگــــاه نــــیــــســـت
ای بــره، ایــن گــرگ بــســی نــاشــتــاسـت
تـــا تـــو ز بــیــغــولــه گــذر مــیــکــنــی
رهــــــزن طـــــرار تـــــو را در قـــــفـــــاســـــت
دیــــده بــــبــــنــــدی و درافــــتـــی بـــچـــاه
ایــن گــنــه تــســت، نــه حـکـم قـضـاسـت
لـــقـــمـــهٔ ســـالـــوس کـــرا ســیــر کــرد
چـنـد بـر ایـن لـقـمـه تـو را اشـتـهـاست
نــــفــــس، بــــســــی وام گــــرفـــت و نـــداد
وام تــو چــون بــاز دهــد؟ بــیــنـواسـت
خـــانـــهٔ جـــان هـــرچـــه تـــوانـــی بـــســاز
هـرچـه تـوان سـاخـت دریـن یـک بناست
کـــعـــبـــهٔ دل مـــســـکـــن شـــیـــطـــان مـــکــن
پــاک کــن ایــن خــانــه کـه جـای خـداسـت
پـــیـــرو دیـــوانـــه شــدن ز ابــلــهــی اســت
مــــوعــــظـــت دیـــو شـــنـــیـــدن خـــطـــاســـت
تـــا بـــودت شـــمــع حــقــیــقــت بــدســت
راه تـــو هـــرجـــا کـــه روی روشـــنــاســت
تــا تــو قــفــس ســازی و شــکــر خــری
طــــــوطــــــیــــــک وقـــــت ز دامـــــت رهـــــاســـــت
حـــمـــلـــه نـــیـــارد بـــتــو ثــعــبــان دهــر
تــا چــو کـلـیـمـی تـو و دیـنـت عـصـاسـت
ای گــــــل نــــــوزاد فــــــســـــرده مـــــبـــــاش
زانـــکـــه تـــو را اول نـــشـــو و نــمــاســت
طـــائـــر جـــانــرا چــه کــنــی لــاشــخــوار
نــزد کــلــاغــش چــه نــشــانــی؟ هــمـاسـت
کـــاهـــلـــیـــت خـــســـتـــه و رنـــجـــور کـــرد
درد تــو دردیــســت کــه کـارش دواسـت
چـــــــــــــــــاره کـــــــــــــــــن آزردگـــــــــــــــــی آز را
تــــا کـــه بـــدکـــان عـــمـــل مـــومـــیـــاســـت
روی و ریـــــا را مـــــکـــــن آئـــــیـــــن خــــویــــش
هـــرچـــه فـــســـاد اســـت ز روی و ریــاســت
شــوخ‌تــن و جــامــه چــه شــوئـی هـمـی
ایـــــن دل آلــــوده بــــه کــــارت گــــواســــت
پـــای تـــو هـــمـــواره بــراه کــج اســت
دست تو هر شام و سحر بر دعاست
چــشــم تــو بـر دفـتـر تـحـقـیـق، لـیـک
گــوش تــو بـر بـیـهـده و نـاسـزاسـت
بــــار خــــود از دوش بــــرافــــکــــنــــده‌ای
پـشـت تـو از پـشـتهٔ شیطان دوتاست
نــان تــو گــه ســنــگ بــود گــاه خـاک
تـــا بــه تــنــور تــو هــوی نــانــواســت
ورطـــه و ســـیــلــاب نــداری بــه پــیــش
تــا خــردت کــشــتــی و جــان نــاخــداسـت
قــــصــــر دل‌افــــروز روان مــــحـــکـــم اســـت
کــلــبــهٔ تــن را چــه ثــبــات و بــقــاسـت
جــان بــتــو هــرچــنــد دهــد مــنــعــم اســت
تــن ز تــو هــرچــنــد ســتــانــد گــداسـت
روغــــن قــــنــــدیــــل تــــو آبــــســــت و بــــس
تــیـرگـی بـزم تـو بـیـش از ضـیـاسـت
مــــنــــزل غــــولــــان ز چــــه شــــد مــــنـــزلـــت
گــــر ره تــــو از ره ایــــشــــان جــــداســــت
جـــهـــل بـــلـــنـــدی نـــپــســنــدد، چــه اســت
عـــجـــب ســـلـــامـــت نـــپـــذیـــرد، بـــلــاســت
آنــچــه کــه دوران نــخــرد یــکــدلـیـسـت
آنـــــچـــــه کـــــه ایــــام نــــدارد وفــــاســــت
دزد شـد ایـن شـحـنـهٔ بـی نـام و نـنگ
دزد کــــی از دزد کــــنـــد بـــازخـــواســـت
نـزد تـو چـون سـرد شـود؟ آتـش است
از تــــــو چــــــرا درگــــــذرد؟ اژدهـــــاســـــت
وقـــــت گــــرانــــمــــایــــه و عــــمــــر عــــزیــــز
طـعـمـهٔ سـال و مـه و صـبح و مساست
از چــــه هــــمـــی کـــاهـــدمـــان روز و شـــب
گـر کـه نـه ما گندم و چرخ آسیاست
گــر کـه یـمـی هـسـت، در آخـر نـمـی‌اسـت
گــر کــه بــنــائـی اسـت، در آخـر هـبـاسـت
مــــــا بــــــره آز و هــــــوی ســــــائــــــلـــــیـــــم
مـــورچـــه در خــانــهٔ خــود پــادشــاســت
خـــیـــمــه ز دســتــیــم و گــه رفــتــن اســت
غـــرق شـــدســـتـــیـــم و زمـــان شـــنــاســت
گــــلــــبــــن مــــعــــنـــی نـــتـــوانـــی نـــشـــانـــد
تـا کـه دریـن بـاغـچـه خـار و گـیـاست
کـــشـــور جـــان تــو چــو ویــرانــه‌ایــســت
مــــلــــک دلـــت چـــون ده بـــی روســـتـــاســـت
شـــــعـــــر مـــــن آیــــنــــهٔ کــــردار تــــســــت
نـــایــد از آئــیــنــه بــه جــز حــرف راســت
روشــنــی انــدوز کــه دلــرا خــوشــی اســت
مـــعـــرفـــت آمـــوز کـــه جـــانـــرا غـــذاســت
پـــــایـــــهٔ قـــــصـــــر هـــــنــــر و فــــضــــل را
عـــــقـــــل نـــــدانـــــد ز کــــجــــا ابــــتــــداســــت
پـــــــــــردهٔ الـــــــــــوان هـــــــــــوی را بـــــــــــدر
تــا بــپــس پــرده بــبــیــنــی چــهــاســت
بـــه کـــه بـــجـــوی و جـــر دانــش چــرد
آهــــوی جــــانــــســــت کــــه انــــدر چـــراســـت
خــــیـــره ز هـــر پـــویـــه ز مـــیـــدان مـــرو
بــــا فــــلــــک پــــیـــر تـــرا کـــارهـــاســـت
اطــــــــلـــــــس نـــــــســـــــاج هـــــــوی و هـــــــوس
چــون گــه تــحــقــیــق رســد بـوریـاسـت
بـــــیــــهــــده، پــــرویــــن در دانــــش مــــزن
بـا تـو دریـن خـانـه چـه کـس آشـنـاست
قصیدهٔ شمارهٔ ۹
گـــویـــنـــد عـــارفـــان هـــنـــر و عـــلـــم کـــیــمــیــاســت
وان مـس کـه گـشـت هـمـسـر ایـن کـیـمـیـا طـلـاست
فـرخـنـده طـائـری کـه بـدیـن بـال و پـر پرد
هـــمـــدوش مـــرغ دولـــت و هـــمـــعـــرصـــهٔ هـــمـــاســت
وقـــــت گـــــذشــــتــــه را نــــتــــوانــــی خــــریــــد بــــاز
مـفـروش خـیـره، کـایـن گـهـر پـاک بـی بـهاست
گـــر زنـــده‌ای و مـــرده نـــه‌ای، کـــار جــان گــزیــن
تـن پـروری چـه سـود، چـو جـان تو ناشتاست
تــــو مــــردمـــی و دولـــت مـــردم فـــضـــیـــلـــت اســـت
تـنـهـا وظـیـفـهٔ تـو هـمـی نـیـسـت خـواب و خاست
زان راه بـــاز گـــرد کـــه از رهــروان تــهــی اســت
زان آدمــــی بــــتــــرس کــــه بــــا دیــــو آشــــنـــاســـت
ســالــک نــخــواســتــه اســت ز گـمـگـشـتـه رهـبـری
عـــاقـــل نـــکـــرده اســـت ز دیـــوانـــه بــازخــواســت
چــــون مــــعــــدنـــســـت عـــلـــم و در آن روح کـــارگـــر
پــیــونــد عــلـم و جـان سـخـن کـاه و کـهـربـاسـت
خـوشـتـر شـوی بـفـضـل زلـعـلـی کـه در زمـی است
بــرتــر پــری بــعــلــم ز مــرغــی کــه در هــواســت
گـر لـاغـری تـو، جـرم شـبـان تـو نـیـسـت هـیـچ
زیـــرا کـــه وقــت خــواب تــو در مــوســم چــراســت
دانــی مــلــخ چــه گـفـت چـو سـرمـا و بـرف دیـد:
تــا گــرم جــســت و خـیـز شـدم نـوبـت شـتـاسـت
جــــان را بــــلــــنــــد دار کــــه ایــــن اســــت بــــرتـــری
پـسـتـی نـه از زمـیـن و بـلـنـدی نـه از سـمـاست
انـــدر ســـمـــوم طـــیـــبـــت بـــاد بـــهـــار نـــیــســت
آن نــــکــــهــــت خــــوش از نــــفـــس خـــرم صـــبـــاســـت
آن را کــــه دیــــبــــهٔ هــــنــــر و عــــلـــم در بـــر اســـت
فــرش ســرای او چــه غــم ارزانــکــه بــوریـاسـت
آزاده کــــس نـــگـــفـــت تـــرا، تـــا کـــه خـــاطـــرت
گــــاهــــی اســـیـــر آز و گـــهـــی بـــســـتـــهٔ هـــواســـت
مــــزدور دیــــو و هـــیـــمـــه‌کـــش او شـــدیـــم از آن
کـایـن سـفـلـه تـن گـرسـنـه و در فـکرت غذاست
تـــو دیــو بــیــن کــه پــیــش رو راه آدمــی اســت
تــو آدمــی نــگــر کــه چــو دســتــیــش رهــنـمـاسـت
بـــیـــگـــانـــه دزد را بـــکـــمـــیـــن مــیــتــوان گــرفــت
نـــــتـــــوان رهــــیــــد ز آفــــت دزدی کــــه آشــــنــــاســــت
بــشــنــاس فــرق دوســت ز دشــمــن بـچـشـم عـقـل
مفتون مشو که در پس هر چهره چهره‌هاست
جــمــشــیــد ســاخــت جــام جــهــان‌بــیــن از آنـسـبـب
کــگــه نـبـود ازیـن کـه جـهـان جـام خـودنـمـاسـت
زنــــــــگــــــــارهــــــــاســــــــت در دل آلــــــــودگــــــــان دهـــــــر
هـــر پـــاک جـــامـــه را نــتــوان گــفــت پــارســاســت
ایـــدل، غـــرور و حـــرص زبــونــی و ســفــلــگــی اســت
ای دیــــــــده، راه دیـــــــو ز راه خـــــــدا جـــــــداســـــــت
گــر فــکــر بــرتــری کــنــی و بــر پــری بـشـوق
بــیــنــی کــه در کــجـائـی و انـدر سـرت چـهـاسـت
جـان شـاخـه‌ایـسـت، مـیـوهٔ آن عـلـم و فـضل و رای
در شاخه‌ای نگر که چه خوشرنگ میوه‌هاست
ای شـــاخ تـــازه‌رس کـــه بـــگــلــشــن دمــیــده‌ای
آن گــلــبــنــی کــه گــل نــدهــد کـمـتـر از گـیـاسـت
اعـــمـــی اســـت گـــر بـــدیـــدهٔ مـــعــنــیــش بــنــگــری
آن کــو خــطــا نــمــود و نــدانـسـت کـان خـطـاسـت
زان گــنــج شــایــگــان کــه بــکــنــج قـنـاعـت اسـت
مــور ضــعــیــف گـر چـو سـلـیـمـان شـود رواسـت
دهـــقـــان تـــوئـــی بـــمــزرع مــلــک وجــود خــویــش
کــــار تــــو هــــمــــچــــو غــــلـــه و ایـــام آســـیـــاســـت
ســر، بــی چــراغ عــقــل گــرفــتــار تــیــرگــی اســت
تــن بــی وجــود روح، پــراکــنــده چــون هـبـاسـت
هـــمـــنـــیـــروی چـــنـــار نـــگــشــتــه اســت شــاخــکــی
کــز هــر نــســیــم، بــیــدصــفـت قـامـتـش دوتـاسـت
گـــر پـــنــد تــلــخ مــیــدهــمــت، تــرشــرو مــبــاش
تــــلــــخــــی بــــیــــاد آر کــــه خــــاصــــیــــت دواســـت
در پـــیـــش پـــای بـــنـــگـــر و آنـــگـــه گــذار پــای
در راه چــاه و چــشــم تـو هـمـواره در قـفـاسـت
چـــون روشـــنــی رســد ز چــراغــی کــه مــرده اســت
چــون درد بــه شــود ز طــبـیـبـی کـه مـبـتـلـاسـت
گـــنـــدم نـــکـــاشـــتـــیـــم گـــه کـــشــت، زان ســبــب
مـــــا را بـــــجـــــای آرد در انـــــبــــار، لــــوبــــیــــاســــت
در آســــمــــان عــــلــــم، عــــمــــل بــــرتـــریـــن پـــراســـت
در کـــشـــور وجـــود، هـــنـــر بـــهـــتـــریــن غــنــاســت
مـیـجـوی گـرچـه عـزم تو ز اندیشه برتر است
مـــیـــپـــوی گـــرچـــه راه تــو در کــام اژدهــاســت
در پـــیـــچ و تــابــهــای ره عــشــق مــقــصــدیــســت
در مــوجــهــای بــحــر ســعــادت ســفــیــنـه‌هـاسـت
قـــــصـــــر رفـــــیـــــع مــــعــــرفــــت و کــــاخ مــــردمــــی
در خـــاکـــدان پـــســـت جــهــان بــرتــریــن بــنــاســت
عــــاقــــل کــــســــیــــکـــه رنـــجـــبـــر دشـــت آرزو اســـت
خــــرم کــــســــیــــکــــه درده امــــیــــد روســــتـــاســـت
بـــازارگـــان شـــدســتــی و کــالــات هــیــچ نــیــســت
در حــیــرتــم کــه نــام تــو بــازارگــان چــراسـت
بــا دانــش اســت فــخــر، نــه بــا ثـروت و عـقـار
تــــنــــهــــا هـــنـــر تـــفـــاوت انـــســـان و چـــارپـــاســـت
زاشــــوبــــهــــای ســــیــــل و ز فــــریــــادهــــای مــــوج
نــنــدیــشـد ای فـقـیـه هـر آنـکـس کـه نـاخـداسـت
دیــوانــگــی اسـت قـصـهٔ تـقـدیـر و بـخـت نـیـسـت
از بــام سـرنـگـون شـدن و گـفـتـن ایـن قـضـاسـت
آن ســفــلــه‌ای کــه مــفــتـی و قـاضـی اسـت نـام او
تــا پــود و تــار جــامــه‌اش از رشــوه و ربـاسـت
گـــر درهـــمـــی دهـــنـــد، بــهــشــتــی طــمــع کــنــنــد
کـــو آنــچــنــان عــبــادت و زهــدی کــه بــیــریــاســت
جـــانـــرا هــر آنــکــه مــعــرفــت آمــوخــت مــردم اســت
دل را هــر آنــکــه نــیــک نــگــهــداشــت پــادشــاســت
قصیدهٔ شمارهٔ ۱۰
شـــالـــودهٔ کـــاخ جـــهـــان بـــر آبـــســـت
تــا چــشــم بــهــم بــر زنــی خــرابــسـت
ایـــمـــن چــه نــشــیــنــی دریــن ســفــیــنــه
کــایــن بــحــر هــمــیــشــه در انـقـلـابـسـت
افــــســـونـــگـــر چـــرخ کـــبـــود هـــر شـــب
در فــکــرت افــســون شــیـخ و شـابـسـت
ای تـــشــنــه مــرو، کــانــدریــن بــیــابــان
گــر یــک ســر آبــســت، صـد سـرابـسـت
ســـیـــمـــرغ کـــه هــرگــز بــدام نــیــاد
در دام زمــــــانــــــه کـــــم از ذبـــــابـــــســـــت
چــشــمــت بــخــط و خــال دلــفــریــب اسـت
گـــــوشـــــت بـــــنـــــوای دف و ربـــــابـــــســـــت
تــو بـیـخـود و ایـام در تـکـاپـو اسـت
تو خفته و ره پر ز پیچ و تابست
آبــــــی بــــــکــــــش از چــــــاه زنــــــدگـــــانـــــی
هـــمـــواره نـــه ایـــن دلـــو را طــنــابــســت
بـگـذشـت مـه و سـال ویـن عـجـب نـیست
ایــن قــافــلــه عــمــریــســت در شــتــابـسـت
بـیـدار شـو، ای بـخـت خـفـتـه چـوپـان
کـــایـــن بـــادیـــه راحـــتـــگـــه ذئـــابــســت
بـــر گـــرد از آنـــره کـــه دیــو گــویــد
کــــای راهــــنــــورد، ایـــن ره صـــوابـــســـت
ز انـــوار حـــق از اهـــرمـــن چـــه پـــرســی
زیـــراک ســـئـــوال تـــو بـــی جـــوابـــســت
بـا چـرخ، تـو بـا حـیـلـه کـی بـرآئی
در پـــشـــه کـــجـــا نــیــروی عــقــابــســت
بــر اســب فــســاد، از چــه زیـن نـهـادی
پــــای تــــو چــــرا انــــدریــــن رکــــابــــســـت
دولـــت نـــه بـــه افــزونــی حــطــام اســت
رفــعــت نــه بــه نــیــکــوئــی ثــیــابــسـت
جـــز نـــور خـــرد، رهـــنـــمـــای مـــپـــســنــد
خــــودکــــام مــــپــــنــــدار کــــامـــیـــابـــســـت
خــوانــدن نــتــوانــیـش چـون، چـه حـاصـل
در خـــــانـــــه هــــزارت اگــــر کــــتــــابــــســــت
هـــشـــدار کـــه تــوش و تــوان پــیــری
ســــعـــی و عـــمـــل مـــوســـم شـــبـــابـــســـت
بــیــهــوده چــه لــرزی ز هــر نـسـیـمـی
مـــانـــنـــد چـــراغـــی کــه بــی حــبــابــســت
گــر پــای نــهــد بــر تــو پــیــل، دانـی
کــز پــای تــو چــون مـور در عـذابـسـت
بــی شـمـع، شـب ایـن راه پـرخـطـر را
مـــســـپـــر بـــامــیــدی کــه مــاهــتــابــســت
تـا چـنـد و کـی این تیره جسم خاکی
بـر چـهـرهٔ خـورشـیـد جـان سـحـابست
در زمـــــرهٔ پـــــاکـــــیـــــزگــــان نــــبــــاشــــی
تــــا بــــر دلــــت آلـــودگـــی حـــجـــابـــســـت
پـرویـن، چـه حـصـاد و چـه کشتکاری
آنــجــا کــه نــه بــاران نــه آفــتــابــسـت