بی پدر
بـــه ســـر خـــاک پــدر، دخــتــرکــی
صـورت و سـیـنـه بـناخن میخست
کـه نـه پـیـونـد و نه مادر دارم
کـاش روحـم بـه پدر میپیوست
گـریـهام بهر پدر نیست که او
مــرد و از رنــج تــهــیــدســتــی رسـت
زان کـنـم گـریـه که اندریم بخت
دام بـر هـر طـرف انـداخـت گـسـست
شـــصـــت ســـال آفـــت ایــن دریــا دیــد
هـیـچ مـاهـیـش نـیـفـتـاد بـه شست
پــــــــدرم مــــــــرد ز بـــــــی داروئـــــــی
ونــدریــن کــوی، سـه داروگـر هـسـت
دل مــســکـیـنـم از ایـن غـم بـگـداخـت
کــه طــبــیــبــش بــبـالـیـن نـنـشـسـت
ســوی هــمــســایــه پــی نــان رفــتــم
تـــا مـــرا دیــد، در خــانــه بــبــســت
هــمــه دیــدنــد کــه افــتـاده ز پـای
لـــیـــک روزی نـــگـــرفـــتـــنـــدش دســـت
آب دادم بــپــدر چــون نــان خــواسـت
دیـــشـــب از دیـــدهٔ مـــن آتـــش جـــســت
هــم قــبــا داشــت ثــریــا، هـم کـفـش
دل مـــن بـــود کـــه ایـــام شــکــســت
ایــنــهــمــه بــخــل چــرا کــرد، مــگـر
من چه میخواستم از گیتی پست
سـیـم و زر بود، خدائی گر بود
آه از ایـــــــن آدمـــــــی دیـــــــوپــــــرســــــت
پایمال آز
دیــــد مــــوری در رهــــی پــــیــــلــــی ســــتـــرک
گــفــت بــایــد بــود چــون پــیــلـان بـزرگ
مــــن چــــنــــیــــن خــــرد و نــــزارم زانـــســـبـــب
کـــه نــه روز آســایــشــی دارم، نــه شــب
بــــار بــــردم، کــــار کـــردم هـــر نـــفـــس
نـــه گــرفــتــم مــزد، نــه گــفــتــنــد بــس
ره ســـــــپـــــــردم روزهـــــــا و مـــــــاهـــــــهـــــــا
اوفـــــــــتــــــــادم بــــــــارهــــــــا در راهــــــــهــــــــا
خــــاک را کــــنــــدیــــم بــــا جــــان کـــنـــدنـــی
ســـــاخـــــتـــــیـــــم آرامـــــگـــــاه و مـــــامـــــنــــی
دانـــــــــــه آوردیــــــــــم از جــــــــــوی و جــــــــــری
لـــانــه پــر کــردیــم بــا خــشــک و تــری
خـــوی کـــردم بــا بــد و نــیــک ســپــهــر
نــیــکــیــم را بـد شـمـرد آن سـسـت مـهـر
فــــیــــل بــــا ایــــن جـــثـــه دارد فـــیـــلـــبـــان
مــــــن بــــــدیــــــن خــــــردی، زبــــــون آســـــمـــــان
نـــان فـــیـــل آمـــاده هـــر شـــام و ســـحــر
آب و دان مــــــــــور انــــــــــدر جــــــــــوی و جـــــــــر
فـــیـــل را شـــد زیـــن اطـــلـــس زیـــب پـــشــت
بــــردبــــاری، مــــور را افــــکـــنـــد و کـــشـــت
فــــیــــل مــــیبــــالـــد بـــه خـــرطـــوم دراز
مــــور مــــیســـوزد بـــرای بـــرگ و ســـاز
کــــارم از پــــرهــــیــــزکــــاری بــــه نـــشـــد
جــز بــه نــان حـرص، کـس فـربـه نـشـد
اوفــــــتـــــادســـــتـــــیـــــم زیـــــر چـــــرخ جـــــور
بــــر ســــر مـــا مـــیـــزنـــد ایـــن چـــرخ دور
آســــــیـــــای دهـــــر را چـــــون گـــــنـــــدمـــــیـــــم
گــر چــه پــیــدائــیــم، پــنــهـان و گـمـیـم
بــه کــزیــن پــس تــرک گــویـم لـانـه را
بــــــــهــــــــر مــــــــوران واگـــــــذارم دانـــــــه را
از چــه گــیــتــی کــرد بــر مـن کـار تـنـگ
از چــــه رو در راه مــــن افــــکــــنــــد ســـنـــگ
بـــایـــد ایـــن ســـنــگ از مــیــان بــرداشــتــن
راه روشـــــــــن در بـــــــــرابـــــــــر داشــــــــتــــــــن
مــــن از ایــــن ســـاعـــت شـــدم پـــیـــل دمـــان
نـــیـــســـت ایــنــجــا جــای پــیــل و پــیــلــبــان
لــــانــــهٔ مــــوران کــــجــــا و پــــیــــل مـــســـت
بــــایــــد انــــدر خــــانـــهٔ دیـــگـــر نـــشـــســـت
حـــــــامـــــــی زور اســـــــت چــــــرخ زورمــــــنــــــد
زورمـــــنــــدم مــــن! نــــتــــرســــم از گــــزنــــد
بـعـد از ایـن بازست ما را چشم و گوش
کـــم نـــخــواهــد داد چــرخ کــم فــروش
فــــیــــل گــــفـــت ایـــن راه مـــشـــکـــل واگـــذار
کـــار خــود مــیــکــن، تــرا بــا مــا چــکــار
گـر شـوی یـک لـحـظـه بـا مـن هـمـسـفـر
هــم در آن یــک لــحـظـه پـیـش آیـد خـطـر
گـــر بـــیـــائـــی یـــک ســـفـــر مــا را ز پــی
در ســر و سـاقـت نـه رگ مـانـد، نـه پـی
مــن بــهــر گــامــی کـه بـنـهـادم بـخـاک
صــــد هــــزاران چـــون تـــرا کـــردم هـــلـــاک
مـــن چـــه مــیــدانــم مــلــخ یــا مــور بــود
هـــر چـــه بـــود، از آتـــش مـــا گـــشــت دود
هـــمـــعـــنــان مــن شــدن، کــار تــو نــیــســت
تـــوشـــهٔ ایـــن راه در بـــار تــو نــیــســت
در خـــــیـــــال آنـــــکـــــه کـــــاری مـــــیـــــکـــــنـــــی
خــــویــــش را گــــرد و غــــبــــاری مــــیــــکــــنـــی
ضــعــف خــود گــر ســنـجـی و نـیـروی مـن
نــــــگــــــروی تـــــا پـــــای داری ســـــوی مـــــن
لــــانــــه نـــزدیـــک اســـت، از مـــن دور شـــو
پـــیـــلـــی از مـــوران نـــیـــایـــد، مـــور شـــو
حـــلـــقـــه بـــهـــر دام خـــودبـــیــنــی مــســاز
آنــــچــــه بــــردســـتـــی، بـــنـــادانـــی مـــبـــاز
مــــن نــــمــــیبــــیـــنـــم تـــرا در زیـــر پـــای
تـــــا تـــــوانـــــی زیـــــر پـــــای مـــــن مـــــیــــای
فــــــــیــــــــل را آن مــــــــور از دنـــــــبـــــــال رفـــــــت
هـــر کـــه رفـــت از ره، بــدیــن مــنــوال رفــت
نـــــاگـــــهـــــان افـــــتـــــاد زیـــــر پــــای پــــیــــل
هـــم کـــثـــیـــر از دســـت داد و هـــم قـــلـــیـــل
روح بــــی پــــنــــدار، زر بــــی غــــش اســــت
آتـــشـــســـت ایـــن خـــودپـــســنــدی، آتــش اســت
پـــنـــبـــهٔ ایـــن شـــعــلــهٔ ســوزان شــدیــم
آتــــــــــش پــــــــــنـــــــــدار را دامـــــــــان زدیـــــــــم
جــــمــــلــــگــــی هــــمـــســـایـــهٔ ایـــن اخـــگـــریـــم
پـــیـــش از آن کـــآبـــی رســد خــاکــســتــریــم
حــــاصــــلــــی کــــش آبـــیـــار، اهـــریـــمـــنـــســـت
سوزد ار یک خوشه، گر صد خرمنست
بــــار هــــر کــــس، در خـــور یـــارای اوســـت
مـــــوزهٔ هـــــر کـــــس بـــــرای پـــــای اوســـــت
پایه و دیوار
گــــفــــت دیــــوار قــــصــــر پــــادشـــهـــی
کــــه بـــلـــنـــدی، مـــرا ســـزاوار اســـت
هــــر کــــه مــــانـــنـــد مـــن ســـرافـــرازد
پــــایــــدار و بــــلــــنــــد مــــقـــدار اســـت
فـــرخــم زان ســبــب کــه ســایــهٔ مــن
جــــــای آســـــایـــــش جـــــهـــــانـــــدار اســـــت
نـقـش بـام و درم ز سـیـم و زر اسـت
پــــردهام از حــــریــــر گــــلـــنـــار اســـت
در پــــنــــاه مــــن ایــــمــــن اســــت ز رنــــج
شاه، گر خفته یا که بیدار است
ســــوی مــــن، دزد ره نـــیـــابـــد از آنـــک
تـــا کـــمـــنــد افــکــنــد گــرفــتــار اســت
هـــــمـــــگـــــی بـــــر در مـــــنـــــنـــــد گــــدای
هــر چــه مــیـر و وزیـر و سـالـار اسـت
قــفــل ســیــمــم بـنـزد سـیـمـگـر اسـت
پـــــردهٔ اطـــــلـــــســــم بــــبــــازار اســــت
بــا مــنــش هــیــچ حــیــلــه در نــگــرفـت
گــرچــه شــبــگــرد چــرخ، غـدار اسـت
بـاد و بـرفـم بسی بخست و هنوز
قـــــوت و اســــتــــقــــامــــتــــم یــــار اســــت
مـــن ز تـــدبــیــر خــود بــلــنــد شــدم
هـر کـه کوته نظر بود خوار است
نــیــکــبــخــت آنــکــه نــیـتـش نـیـکـوسـت
نـــیـــکـــنـــام آنـــکــه نــیــک رفــتــار اســت
قـــرنـــهـــا رفـــت و هـــیــچ خــم نــشــدم
گــر چــه دائــم بـپـشـت مـن بـار اسـت
اثـــــر مــــن بــــجــــای خــــواهــــد مــــانــــد
زانــــکــــه مـــحـــکـــمتـــریـــن آثـــار اســـت
پـایـه گـفـت ایـنـقـدر بـخـویـش مـناز
در و دیـــوار و بـــام، بـــســیــار اســت
انـــدر آنـــجـــا کـــه کــار بــایــد کــرد
چـــه فــضــیــلــت بــرای گــفــتــار اســت
نـــــشـــــنـــــیـــــدی کـــــه مـــــردم هــــنــــری
هـــــنـــــر و فــــضــــل را خــــریــــدار اســــت
مــعــرفـت هـر چـه هـسـت در مـعـنـی اسـت
نــــه دریــــن صــــورت پــــدیـــدار اســـت
گــرچــه فــرخــنــده اسـت مـرغ هـمـای
چــونــکــه افــتــاد و مــرد، مــردار اســت
از تــو، کــار تــو پــیـشـرفـت نـکـرد
نــــکــــتــــهٔ دیــــگــــری دریــــن کـــار اســـت
هــمــه ســنــگــیــنــی تــو، روی مــن اسـت
گــــر جــــوی، گــــر هـــزار خـــروار اســـت
تــــو ز مــــن داری ایـــن گـــرانـــســـنـــگـــی
پـــیــکــر بــی روان، ســبــکــســار اســت
هـــمـــه بـــر پـــای، از ثـــبـــات مـــنـــنـــد
هـــر چـــه ایــوان و بــام و انــبــار اســت
گــر چــه ایــن کــاخ را مــنــم بــنــیـاد
ســخــن از خــویـش گـفـتـنـم عـار اسـت
کـــــارهـــــا را شـــــمـــــردن آســـــان اســــت
فــکــر و تــدبــیــر کــار دشــوار اســت
بــار هــر رهــنــورد، یــکــســان نــیــسـت
ایـــن ســـبـــکـــبـــار و آن گـــرانــبــار اســت
هــر کــســی را وظــیــفــه و عــمــلـی اسـت
رشــتــهای پــود و رشـتـهای تـار اسـت
وقــــت پــــرواز، بــــال و پــــر بــــایـــد
کـه نـه ایـن کـار چـنـگ و مـنـقار است
هـــــمـــــه پـــــروردگـــــان آب و گـــــلــــنــــد
هــر چــه در بــاغ از گــل و خــار اســت
عـــافـــیـــت از طـــبـــیــب تــنــهــا نــیــســت
هــــر ز دارو، هــــم از پـــرســـتـــار اســـت
هـــر کــجــا نــقــطــهای و دائــرهایــســت
قـــصــهای هــم ز ســیــر پــرگــار اســت
رو، کـــه اول حـــدیـــث پـــایـــه کــنــنــد
هـــر کـــجـــا گـــفـــتـــگـــوی دیــوار اســت
پیام گل
بــه آب روان گــفــت گــل کـاز تـو خـواهـم
کـه رازی کـه گـویـم بـه بـلـبـل بگوئی
پـــیـــام ار فــرســتــد، پــیــامــش بــیــاری
بـــخـــاک ار درافـــتـــد، غـــبـــارش بــشــوئــی
بــگــوئــی کــه مـا را بـود دیـده بـر ره
کـــه فـــردا بـــیـــائـــی و مـــا را بـــبــوئــی
بـــگـــفـــتـــا بـــه جـــوی آب رفـــتــه نــیــایــد
نـــیــابــی مــرا، گــر چــه عــمــری بــجــوئــی
پـــیـــامــی کــه داری بــه پــیــک دگــر ده
بــــامــــیــــد مــــن هــــرگـــز ایـــن ره نـــپـــوئـــی
مـــن از جـــوی چـــون بـــگـــذرم بــرنــگــردم
چـو پـژمـرده گـشـتـی تـو، دیگر نروئی
بـــفـــردا چـــه مـــیـــافـــکـــنـــی کــار امــروز
بـــخــوان آنــکــســی را کــه مــشــتــاق اوئــی
بــد انــدیــشــه گــیــتــی بــنــاگـه بـدزدد
ز بــــلــــبــــل خـــوشـــی و ز گـــل خـــوبـــروئـــی
چــو فــردا شــود، دیــگــرت کـس نـبـویـد
که بی رنگ و بی بوی، چون خاک کوئی
دل از آرزو یــــــکــــــنــــــفــــــس بــــــود خـــــرم
تـــــــو انـــــــدر دل بـــــــاغ، چـــــــون آرزوئـــــــی
چــو آب روان خــوش کــن ایـن مـرز و بـگـذر
تــو مــانــنــد آبــی کــه اکــنــون بـه جـوئـی
نــکــو کــار شــو تــا تــوانـی، کـه دائـم
نـــمـــانـــداســـت در روی نـــیـــکـــو، نـــکــوئــی
تــو پــاکــیــزه خــو را شـکـیـبـی نـبـاشـد
چـــو گـــردون گـــردان کــنــد تــنــدخــوئــی
نـــبـــیــنــد گــه ســخــتــی و تــنــگــدســتــی
ز یــــاران یــــکــــدل، کــــســــی جــــز دوروئـــی
پیک پیری
ز ســـــری، مـــــوی ســـــپــــیــــدی روئــــیــــد
خـــنــدههــا کــرد بــر او مــوی ســیــاه
کـــه چـــرا در صـــف مـــا بـــنــشــســتــی
تـــــو ز یـــــک راهـــــی و مــــا از یــــک راه
گــفــت مــن بــا تــو عــبــث نــنــشــســتــم
بـــنـــشـــانـــدنـــد مـــرا خـــواه نـــخــواه
گــــــه روئــــــیــــــدن مـــــن بـــــود امـــــروز
گــــل تــــقــــدیــــر نــــرویــــد بــــیـــگـــاه
رهـــــــــــرو راه قـــــــــــضـــــــــــا و قــــــــــدرم
راهــــم ایــــن بــــود، نـــبـــودم گـــمـــراه
قـــــاصـــــد پـــــیـــــریـــــم، از دیـــــدن مـــــن
ایــــن یــــکــــی گــــفــــت دریــــغ، آن یـــک آه
خـــــرمـــــن هـــــســـــتـــــی خــــود کــــرد درو
هــر کــه بــر خــوشـهٔ مـن کـرد نـگـاه
ســپــهــی بــود جــوانــی کــه شــکـسـت
پــیــری امــروز بــرانــگــیــخــت ســپــاه
رســت چــون مــوی ســیــه، مــوی سـپـیـد
چـــه خـــبـــر داشـــت کـــه دارنـــد اکــراه
رنـــگ بـــالـــای ســـیـــه بـــســـیـــار اســـت
نــــیــــســــتــــی از خــــم تــــقـــدیـــر آگـــاه
گــه ســیــه رنــگ کــنـد، گـاه سـفـیـد
رنـــگـــرز اوســـت، مـــرا چـــیـــســـت گــنــاه
چو تو، یکروز سیه بودم وخوش
ســـیـــهـــی گـــشـــت ســـپـــیـــدی نـــاگـــاه
تـو هـم ایـدوسـت چـو مـن خـواهـی شـد
بــاش یــکــروز بــر ایـن قـصـه گـواه
هـــر چــه دانــی، بــمــن امــروز بــخــنــد
تـا کـه چـون مـن کـنـدت هـفـتـه و مـاه
از ســـپـــیــد و ســیــه و زشــت و نــکــو
هــر چــه هــســتــیــم، تــبــاهــیــم تــبــاه
قـــصـــه خـــویــش دراز از چــه کــنــیــم
وقــت بــیــگــه شــد و فـرصـت کـوتـاه
پیوند نور
بــــدامــــان گــــلــــســـتـــانـــی شـــبـــانـــگـــاه
چـــنـــیـــن مـــیـــکـــرد بـــلــبــل راز بــا مــاه
کــــه ای امــــیــــد بــــخــــش دوســــتــــداران
فــــــروغ مــــــحــــــفــــــل شـــــب زنـــــدهداران
ز پــــاکـــیـــت، آســـمـــان را فـــر و پـــاکـــی
ز انـــــــوارت، زمــــــیــــــن را تــــــابــــــنــــــاکــــــی
شــبــی کــز چــهـره، بـرقـع بـرگـشـائـی
بـــــرخــــســــار گــــل افــــتــــد روشــــنــــائــــی
مـــرا خــوشــتــر نــبــاشــد زان دمــی چــنــد
کـه بـر گـلـبـرگ، بـیـنـم شـبـنـمی چند
مــبــارک بــا تــو، هــر جــا نـوبـهـاریـسـت
مــصــفـا از تـو، هـر جـا کـشـتـزاری اسـت
نــکــوئــی کــن چــو در بــالــا نــشــســتــی
نــــزیــــبـــد نـــیـــکـــوان را خـــودپـــرســـتـــی
تــو نــوری، نــور بــا ظـلـمـت نـخـوابـد
طـــــبـــــیـــــب از دردمــــنــــدان رخ نــــتــــابــــد
بـکـان انـدر، تـو بـخـشـی لـعـل را فام
تــجــلــی از تــو گــیـرد بـاده در جـام
فـــروغ افـــکـــن بـــهـــر کـــوتــاه بــامــی
کــه هــر بــامــی نــشــانــی شــد ز نـامـی
چــــــراغ پــــــیـــــرزن بـــــس زود مـــــیـــــرد
خوشست ار کلبهاش نور از تو گیرد
بــــدیــــن پــــاکــــیــــزگــــی و نــــیــــک رائــــی
گـــهـــی پـــیـــدا و گــه پــنــهــان چــرائــی
مـــرو در حـــصـــن تـــاریـــکـــی دگـــر بـــار
دل صــــاحــــبــــدلــــان را تـــیـــره مـــگـــذار
نــــشــــایــــد رهــــنــــمــــون را چـــاه کـــنـــدن
زمـــانـــی ســایــه، گــه پــرتــو فــکــنــدن
بــدیــن گــردنــفــرازی، بــنــدگـی چـیـسـت
ســیــه کــاری چـه و تـابـنـدگـی چـیـسـت
بــــگــــفــــتــــا دیــــدهٔ مـــا را بـــرد خـــواب
بـــه پـــیـــش جـــلـــوهٔ مـــهــر جــهــانــتــاب
نـه از خـویـش ایـنچنین رخشان و پاکم
ز تـــــاب چـــــهـــــرهٔ خـــــور تــــابــــنــــاکــــم
هـر آن نـوری کـه بـیـنـی در مـن، اوراسـت
مـن ایـنـجـا خـوشـه چـینم، خرمن اوراست
نــه تــنــهــا چــهـرهٔ تـاریـکـم افـروخـت
هــــنــــرهــــا و تــــجـــلـــیـــهـــایـــم آمـــوخـــت
جـــــهـــــان افــــروزی از اخــــگــــر نــــیــــایــــد
بـــــزرگـــــی خــــردســــالــــان را نــــشــــایــــد
دریـــن بـــازار هـــم چـــون و چـــرائـــیـــســـت
مــرا نــیــز ار بــپــرســی رهــنــمــائــی اســت
چــرا بــالــم کــه در بــالــا نــشــســتــم
چــو از خـود نـیـسـت هـیـچـم، زیـردسـتـم
فــروغ مــن بــســی بــیــرنــگ و تـابـسـت
کــــجـــا مـــهـــتـــاب هـــمـــچـــون آفـــتـــابـــســـت
رخ افـــــروزد چـــــو مـــــهــــر عــــالــــم آرای
هــمــان بــهــتـر کـه مـن خـالـی کـنـم جـای
مــــــرا آگــــــاه زیــــــن آئـــــیـــــن نـــــکـــــردنـــــد
فـــراتـــر زیـــن رهـــم تــلــقــیــن نــکــردنــد
ز خــط خــویــش گــر بـیـرون نـهـم گـام
بــــرانــــدازنــــدم از بــــالــــای ایــــن بــــام
مـــــن از نـــــور دگــــر گــــشــــتــــم مــــنــــور
ســحــرگــه بــر تــو بــگـشـایـنـد آن در
چـو بـا نـور و صـفـا کـردیـم پـیـوند
نــمــیپــرســیــم ایــن چــونــسـت و آن چـنـد
دریــن درگــه، بـلـنـد او شـد کـه افـتـاد
کــســی اســتــاد شــد کـاو داشـت اسـتـاد
اگـــــر کــــار آگــــهــــی آگــــه ز کــــاریــــســــت
هـــــم از شـــــاگـــــردی آمـــــوزگـــــاریـــــســـــت
چـــه خـــوانـــی بـــنــدگــی را بــی نــیــازی
چــــه نــــامــــی عــــجــــز را گــــردنــــفـــرازی
دریــن شــطــرنـج، فـرزیـن دیـگـری بـود
کــــجــــا مــــانــــنـــد زر بـــاشـــد زرانـــدود
بـــبـــایـــد زیـــن مـــجـــازی جـــلـــوه رســـتــن
ســـوی نـــور حـــقـــیـــقـــت رخـــت بـــســتــن
گــهــی پــیــدا شــویــم و گــاه پــنــهـان
چـــنـــیـــن بــودســت حــکــم چــرخ گــردان
هــــزاران نــــکـــتـــه انـــدر دل نـــهـــفـــتـــیـــم
یـکـی بـود از هـزار، ایـنـهـا که گفتیم
ز آغـــــــــاز، انـــــــــده انـــــــــجـــــــــام داریــــــــم
زمــــــــانــــــــه وام ده، مـــــــا وامـــــــداریـــــــم
تــــوانـــگـــر چـــون شـــویـــم از وام ایـــام
چـو فـردا بـاز خـواهد خواست این وام
بـر آن قـوم آگـهـان، پـرویـن، بـخـنـدنـد
کـه بـس بـی مـایـه، امـا خـودپـسـندند
تاراج روزگار
نـــهــال تــازه رســی گــفــت بــا درخــتــی خــشــک
که از چه روی، ترا هیچ برگ و باری نیست
چــــرا بــــدیـــن صـــفـــت از آفـــتـــاب ســـوخـــتـــهای
مــــگــــر بــــطـــرف چـــمـــن، آب و آبـــیـــاری نـــیـــســـت
شــکــوفــههــای مــن از روشــنـی چـو خـورشـیـدنـد
بـــبـــرگ و شـــاخـــهٔ مـــن، ذرهٔ غـــبـــاری نـــیـــســت
چـــــرا نـــــدوخـــــت قـــــبـــــای تــــو، درزی نــــوروز
چــرا بــگــوش تـو، از ژالـه گـوشـواری نـیـسـت
شـدی خـمـیـده و بـی بـرگ و بـار و دم نزدی
بــزیــر بـار جـفـا، چـون تـو بـردبـاری نـیـسـت
مـرا صـنـوبـر و شـمـشـاد و گـل شـدنـد نـدیـم
تـرا چـه شـد کـه رفـیـقـی و دوسـتـاری نـیـست
جــــواب داد کــــه یــــاران، رفــــیــــق نـــیـــم رهـــنـــد
بــروز حــادثــه، غــیـر از شـکـیـب، یـاری نـیـسـت
تــــو قــــدر خــــرمــــی نــــوبــــهــــار عــــمـــر بـــدان
خـــزان گـــلـــشـــن مـــا را دگـــر بـــهـــاری نـــیـــســت
از ان بـــــســـــوخـــــتــــن مــــا دلــــت نــــمــــیــــســــوزد
کـازیـن سـمـوم، هـنـوزت بـجـان شـراری نـیـسـت
شـــکـــســـتـــگـــی و درســـتـــی تـــفـــاوتـــی نـــکــنــد
مــن و تــرا چـون دریـن بـوسـتـان قـراری نـیـسـت
ز مــن بـطـرف چـمـن سـالـهـا شـکـوفـه شـکـفـت
ز دهــــر، دیــــگـــرم امـــســـال انـــتـــظـــاری نـــیـــســـت
بــســی بــه کــارگــه چــرخ پــیـر بـردم رنـج
گـه شـکـسـتـگـی آگـه شـدم کـه کـاری نـیست
تـو نـیز همچون من آخر شکسته خواهی شد
حــــصــــاریــــان قــــضــــا را ره فــــراری نــــیــــســـت
گــــهــــی گــــران بـــفـــروشـــنـــدمـــان و گـــه ارزان
بــه نــرخ ســود گــر دهــر، اعــتــبــاری نــیـسـت
هــــر آن قــــمــــاش کــــزیــــن کــــارگـــه بـــرون آیـــد
تــام نــقـش فـریـب اسـت، پـود و تـاری نـیـسـت
هـــر آنـــچـــه مـــیـــکـــنـــد ایـــام مـــیـــکـــنــد بــا مــا
بــدســت هــیــچــکــس ایــدوســت اخــتـیـاری نـیـسـت
بــــروزگــــار جـــوانـــی، خـــوش اســـت کـــوشـــیـــدن
چـرا کـه خـوشـتـر ازیـن، وقـت و روزگـاری نـیست
کــدام غــنــچــه کــه خــونــش بـدل نـمـیجـوشـد
کــدام گــل کــه گــرفــتــار طــعــن خــاری نـیـسـت
کـدام شـاخـتـه کـه دسـت حـوادثـش نـشـکـست
کــدام بــاغ کــه یــکـروز شـورهزاری نـیـسـت
کــــدام قــــصــــر دل افـــروز و پـــایـــهٔ مـــحـــکـــم
کــه پــیــش بــاد قــضـا خـاک رهـگـذاری نـیـسـت
اگـــر ســـفـــیـــنـــهٔ مـــا، ســـاحـــل نـــجـــات نـــدیــد
عــجــب مــدار، کــه ایــن بـحـر را کـنـاری نـیـسـت
توانا و ناتوان
در دســت بــانــوئــی، بــه نــخــی گــفـت سـوزنـی
کـای هـرزهگرد بی سر و بی پا چه میکنی
مــــا مــــیـــرویـــم تـــا کـــه بـــدوزیـــم پـــارهای
هـر جـا کـه مـیـرسـیـم، تـو بـا ما چه میکنی
خـنـدیـد نـخ کـه مـا هـمـه جـا با تو همرهیم
بــنــگــر بــروز تــجــربــه تـنـهـا چـه مـیکـنـی
هــــر پــــارگــــی بــــهــــمـــت مـــن مـــیـــشـــود درســـت
پــنــهــان چــنــیــن حــکــایــت پــیــدا چــه مــیکـنـی
در راه خــــویــــشــــتــــن، اثــــر پــــای مــــا بــــبــــیـــن
مـــا را ز خـــط خـــویـــش، مـــجـــزا چـــه مــیکــنــی
تـــو پـــای بـــنـــد ظـــاهــر کــار خــودی و بــس
پــرســنــدت ار ز مــقــصــد و مـعـنـی، چـه مـیـکـنـی
گـر یـک شبی ز چشم تو خود را نهان کنیم
چــون روز روشــن اســت کـه فـردا چـه مـیکـنـی
جــائــی کــه هــســت سـوزن و آمـاده نـیـسـت نـخ
بـــا ایــن گــزاف و لــاف، در آنــجــا چــه مــیــکــنــی
خود بین چنان شدی که ندیدی مرا بچشم
پــــیــــش هــــزار دیـــدهٔ بـــیـــنـــا چـــه مـــیکـــنـــی
پـــنــدار، مــن ضــعــیــفــم و نــاچــیــز و نــاتــوان
بـــی اتـــحـــاد مـــن، تـــو تـــوانــا چــه مــیکــنــی
توشهٔ پژمردگی
لــالــهای بــا نــرگــس پـژمـرده گـفـت
بین که ما رخساره چون افروختیم
گـــفـــت مـــا نـــیـــز آن مـــتـــاع بــی بــدل
شـب خـریـدیـم و سـحـر بـفـروخـتیم
آســــــمـــــان، روزی بـــــیـــــامـــــوزد تـــــرا
نـــکــتــههــائــی را کــه مــا آمــوخــتــیــم
خــــــرمــــــی کــــــردیــــــم وقــــــت خــــــرمــــــی
چـون زمـان سـوخـتـن شـد سـوخـتـیـم
تــا ســفــر کــردیــم بــر مـلـک وجـود
تـــوشـــهٔ پـــژمـــردگـــی انـــدوخـــتـــیـــم
درزی ایــــــام زان ره مــــــیــــــشــــــکــــــافـــــت
آنـــچـــه را زیــن راه، مــا مــیــدوخــتــیــم
تهیدست
دخـــــتـــــری خـــــرد، بـــــمــــهــــمــــانــــی رفــــت
در صـــــف دخــــتــــرکــــی چــــنــــد، خــــزیــــد
آن یــــــک افـــــکـــــنـــــد بـــــر ابـــــروی گـــــره
ویــن یــکــی جــامــه بــیــکــســوی کـشـیـد
ایــــن یــــکــــی، وصــــلــــهٔ زانــــوش نــــمــــود
وان، بـــه پـــیـــراهـــن تــنــگــش خــنــدیــد
آن، ز ژولـــــــیـــــــدگــــــی مــــــویــــــش گــــــفــــــت
ویــــن، ز بــــیـــرنـــگـــی رویـــش پـــرســـیـــد
گــر چــه آهــســتــه ســخــن مــیــگــفــتــنــد
هــــمــــه را گــــوش فـــرا داد و شـــنـــیـــد
گــفــت خــنــدیــد بــه افــتــاده، ســپــهــر
زان شـــمـــا نـــیـــز بـــمـــن مـــیـــخـــنـــدیــد
ز کــــــه رنــــــجــــــد دل فـــــرســـــودهٔ مـــــن
بــــایــــد از گــــردش گــــیـــتـــی رنـــجـــیـــد
چـــه شـــکـــایــت کــنــم از طــعــنــهٔ خــلــق
بـــمـــن از دهـــر رســـیـــد، آنـــچـــه رســیــد
نــــیــــســــتـــیـــد آگـــه ازیـــن زخـــم، از آنـــک
مـــــــار ادبـــــــار شــــــمــــــا را نــــــگــــــزیــــــد
درزی مــفــلــس و مــنــعــم نــه یــکــی اســت
فــقــر، از بــهــر مــن ایــن جــامــه بـریـد
مـــــادرم دســــت بــــشــــســــت از هــــســــتــــی
دســـت شـــفـــقـــت بـــســـر مـــن نـــکــشــیــد
شــــانــــهٔ مــــوی مــــن، انـــگـــشـــت مـــن اســـت
هـــیـــچـــکـــس شـــانــه بــرایــم نــخــریــد
هـــیـــمـــه دســـتـــم بــخــراشــیــد ســحــر
خــــون بــــدامــــانــــم از آنــــروی چــــکــــیــــد
تــلــخ بــود آنــچــه بــمــن نـوشـانـدنـد
مــــی تــــقــــدیــــر بــــبــــایــــد نــــوشــــیــــد
خـــــوش بـــــود بــــازی اطــــفــــال، ولــــیــــک
هــــیــــچ طــــفــــلــــیــــم بــــبـــازی نـــگـــزیـــد
بــهــره از کــودکــی آن طــفــل چــه بـرد
که نه خندید و نه جست و نه دوید
تـــا پـــدیــد آمــدم، از صــرصــر فــقــر
چـــــون پـــــر کـــــاه، وجـــــودم لـــــرزیــــد
هــــر چــــه بــــر دوک امــــل پــــیــــچــــیـــدم
رشــتــهای گــشــت و بــپــایــم پــیــچــیــد
چـشـمـهٔ بـخـت، کـه جـز شـیـر نـداشت
مـــا چـــو رفـــتـــیـــم، از آن خــون جــوشــیــد
بــــیــــنـــوا هـــر نـــفـــســـی صـــد ره مـــرد
لــــیــــک بـــاز از غـــم هـــســـتـــی نـــرهـــیـــد
چشم چشم است، نخواندهاست این رمز
کــــه هــــمــــه چــــیـــز نـــمـــیـــبـــایـــد دیـــد
یــــارهٔ ســــبــــز مــــرا بــــنـــد گـــســـســـت
مـــــــوزهٔ ســــــرخ مــــــرا رنــــــگ پــــــریــــــد
جـــــــامــــــهٔ عــــــیــــــد نــــــکــــــردم در بــــــر
ســـوی گـــرمـــابـــه نـــرفـــتــم شــب عــیــد
شـــاخـــک عـــمـــر مــن، از بــرق و تــگــرگ
ســر نـیـفـراشـتـه، بـشـکـسـت و خـمـیـد
هـــــــمـــــــه اوراق دل مــــــن ســــــیــــــه اســــــت
یــک ورق نــیــســت از آن جــمــلــه ســفــیـد
هــر چــه بــرزیــگـر طـالـع کـشـتـه اسـت
از گــــل و خــــار، هــــمــــان بــــایــــد چـــیـــد
ایـــــن ره و رســـــم قــــدیــــم فــــلــــک اســــت
کـــه تـــوانـــگـــر ز تـــهـــیــدســت بــریــد
خــــیــــره از مــــن نــــرمــــیــــدیــــد شــــمــــا
هــــــر کــــــه آفــــــت زدهای دیــــــد، رمــــــیـــــد
بـه نـویـد و بـه نـوا طـفـل خوش است
مـــــــن چـــــــه دارم ز نــــــوا و ز نــــــویــــــد
کــــس بــــرویــــم در شـــادی نـــگـــشـــود
آنـــکـــه در بـــســت، نــهــان کــرد کــلــیــد
مــــن از ایــــن دائــــره بــــیــــرونــــم از آنــــک
شــــاهــــد بــــخـــت ز مـــن رخ پـــوشـــیـــد
کـــــس دریـــــن ره نـــــگــــرفــــت از دســــتــــم
قـــــدمــــی رفــــتــــم و پــــایــــم لــــغــــزیــــد
دوش تــــا صــــبـــح، تـــوانـــگـــر بـــودم
زان گــهــرهــا کــه ز چــشــمــم غــلــطــیــد
مــــادری بــــوســــه بــــدخــــتــــر مــــیـــداد
کــــاش ایـــن درد بـــه دل مـــیـــگـــنـــجـــیـــد
مــــــن کـــــجـــــا بـــــوســـــهٔ مـــــادر دیـــــدم
اشـــک بـــود آنـــکـــه ز رویـــم بـــوســـیـــد
خـــــرم آن طـــــفـــــل کـــــه بـــــودش مـــــادر
روشــــن آن دیـــده کـــه رویـــش مـــیـــدیـــد
مــــــادرم گــــــوهــــــر مـــــن بـــــود ز دهـــــر
زاغ گـــــــیــــــتــــــی، گــــــهــــــرم را دزدیــــــد