تیر و کمان

تیر و کمان         
          گـــفـــت تـــیـــری بـــا کــمــان، روز نــبــرد
          کـایـن سـتمکاری تو کردی، کس نکرد
          تــیــرهــا بــودت قــریــن، ای بــوالـهـوس
          در فـــکـــنـــدی جـــمــلــه را در یــک نــفــس
          مــا ز بــیــداد تــو ســرگــردان شــدیــم
          هــمــچــو کــاه انـدر هـوا رقـصـان شـدیـم
          خــــوش بــــکــــار دوســــتـــان پـــرداخـــتـــی
          بــــر گــــرفــــتـــی یـــک یـــک و انـــداخـــتـــی
          مــن دمــی چــنــد اســت کــایــنـجـا مـانـده‌ام
          دیـــگـــران رفـــتـــنـــد و تـــنـــهـــا مــانــده‌ام
          بــــیــــم آن دارم کــــازیـــن جـــور و عـــنـــاد
          بـــر مـــن افـــتــد آنــچــه بــر آنــان فــتــاد
          تـــرســـم آخـــر بـــگـــذرد بـــر جـــان مـــن
          آنـــچـــه بـــگـــذشـــتـــســـت بــر یــاران مــن
          زان هــــــمــــــی لــــــرزد دل مــــــن در نــــــهـــــان
          کـــــه در انـــــدازی مـــــرا هـــــم نــــاگــــهــــان
          از تـو مـیـخـواهـم کـه بـا من خو کنی
          بــعــد ازیــن کــردار خــود نــیــکـو کـنـی
          زان گـــــروه رفـــــتـــــه نـــــشـــــمــــاری مــــرا
          مــــهــــربــــان بــــاشــــی، نــــگــــهـــداری مـــرا
          بـه کـه مـا بـا یکدگر باشیم دوست
          پــــارگـــی خـــرد اســـت و امـــیـــد رفـــوســـت
          یــــکــــدل ار گــــردیــــم در ســـود و زیـــان
          ایــــن شــــکــــایــــت‌هــــا نــــیـــایـــد در مـــیـــان
          گـــر تـــو از کــردار بــد بــاشــی بــری
          کـس نـخـواهـد بـا تـو کـردن بدسری
          گــر بــیــک پــیــمــان، وفـا بـیـنـم ز تـو
          یـــک نـــفـــس، آزرده نـــنـــشـــیــنــم ز تــو
          گــفــت بـا تـیـر از سـر مـهـر، آن کـمـان
          در کـــمـــان، کـــی تـــیـــر مـــانـــد جـــاودان
          شــد کـمـان را پـیـشـه، تـیـر انـداخـتـن
          تــیــر را شــد چــاره بــا وی ســاخــتــن
          تــــیــــر، یـــکـــدم در کـــمـــان دارد درنـــگ
          ایــن نــصــیــحــت بـشـنـو، ای تـیـر خـدنـگ
          مــا جــز ایــن یــک ره، رهــی نــشــنـاخـتـیـم
          هـــر کـــه مـــا را تــیــر داد، انــداخــتــیــم
          کــیــســت کـاز جـور قـضـا آواره نـیـسـت
          تــیـر گـشـتـی، از کـمـانـت چـاره نـیـسـت
          عـــادت مـــا ایـــن بـــود، بـــر مـــا مـــگـــیــر
          نـــه کــمــان آســایــشــی دارد، نــه تــیــر
          درزی ایـــــــــام را انـــــــــدازه نــــــــیــــــــســــــــت
          جـور و بـد کـاریش، کاری تازه نیست
          چـون تـرا سـر گـشـتـگـی تـقـدیـر شد
          بـــایـــدت رفـــت، ار چـــه رفـــتــن دیــر شــد
          زیـــن مـــکــان، آخــر تــو هــم بــیــرون روی
          کــس چــه مــیــدانــد کــجـا یـا چـون روی
          از مـــن آن تـــیـــری کـــه مـــیـــگـــردد جـــدا
          مـــن چــه مــیــدانــم کــه رقــصــد در هــوا
          آگــهــم کــاز بــنــد مــن بــیــرون نـشـسـت
          مـن چـه مـیـدانـم کـه انـدر خـون نـشست
          تــــیــــر گــــشــــتــــن در کــــمــــان آســــمــــان
          بـــهــر افــتــادن شــد، ایــن مــعــنــی بــدان
          ایــن کــمــان را تــیــر، مــردم گـشـتـه‌انـد
          ســر کــار ایــنـسـت، زان سـر گـشـتـه‌انـد
          چـــرخ و انـــجـــم، هـــســـتـــی مــا مــیــبــرنــد
          مـــا نـــمـــی‌بـــیـــنـــیـــم و مــا را مــیــبــرنــد
          ره نــــمــــی‌پــــرســــیــــم، امــــا مــــیـــرویـــم
          تــا کــه نــیـروئـیـسـت در پـا، مـیـرویـم
          کــــــــــــــــاش روزی زیـــــــــــــــن ره دور و دراز
          بـــاز گـــشـــتـــن مـــیـــتـــوانــســتــیــم بــاز
          کاش آن فرصت که پیش از ما شتافت
          مــــیــــتــــوانــــســــتـــیـــم آنـــرا بـــاز یـــافـــت
          دیـــــدهٔ دل کـــــاشــــکــــی بــــیــــدار بــــود
          تــــا کــــمــــنــــد دزد بــــر دیــــوار بـــود
         

تیره‌بخت         
          دخــتــری خــرد، شــکــایــت ســر کــرد
          کـــه مـــرا حـــادثــه بــی مــادر کــرد
          دیـــگـــری آمـــد و در خـــانـــه نـــشــســت
          صــحــبــت از رســم و ره دیــگــر کـرد
          مــــوزهٔ ســــرخ مــــرا دور فــــکــــنــــد
          جـــــامـــــهٔ مـــــادر مـــــن در بــــر کــــرد
          یــــاره و طــــوق زر مـــن بـــفـــروخـــت
          خــود گــلــوبــنــد ز ســیـم و زر کـرد
          ســـوخـــت انـــگـــشـــت مـــن از آتـــش و آب
          او بــانــگــشــت خــود انــگــشــتــر کـرد
          دخــتـر خـویـش بـه مـکـتـب بـسـپـرد
          نــام مـن، کـودن و بـی مـشـعـر کـرد
          بــســخــن گــفــتــن مــن خــرده گــرفـت
          روز و شـــب در دل مــن نــشــتــر کــرد
          هـر چـه مـن خسته و کاهیده شدم
          او جـــفـــا و ســـتـــم افـــزونــتــر کــرد
          اشــــک خــــونــــیــــن مــــرا دیــــد و هـــمـــی
          خــنــده‌هــا بــا پـسـر و دخـتـر کـرد
          هـــر دو را دوش بـــمـــهـــمـــانـــی بـــرد
          هـــــر دو را غـــــرق زر و زیـــــور کـــــرد
          آن گــــلــــوبـــنـــد گـــهـــر را چـــون دیـــد
          دیــــده در دامــــن مــــن گــــوهـــر کـــرد
          نــزد مــن دخــتــر خــود را بــوســیــد
          بوسه‌اش کار دو صد خنجر کرد
          عــــیـــب مـــن گـــفـــت هـــمـــی نـــزد پـــدر
          عـــیـــب جــوئــیــش مــرا مــضــطــر کــرد
          هـــمـــه نـــاراســـتـــی و تـــهــمــت بــود
          هـر گـواهـی کـه در ایـن مـحضر کرد
          هر  که بد کرد، بداندیش سپهر
          کــار او از هــمــه کــس بــهــتـر کـرد
          تـــــا نـــــبـــــیـــــنـــــد پــــدرم روی مــــرا
          دســت بــگــرفــت و بــکــوی انـدر کـرد
          شــب بــجـاروب و رفـویـم بـگـمـاشـت
          روزم آوارهٔ بــــــــــــــام و در کـــــــــــــرد
          پـــــــدر از درد مــــــن آگــــــاه نــــــشــــــد
          هــر چــه او گــفــت ز مـن، بـاور کـرد
          چــــرخ را عــــادت دیــــریــــن ایـــن بـــود
          کـه بـه افـتـاده، نـظـر کمتر کرد
          مـــــادرم مــــرد و مــــرا در یــــم دهــــر
          چــو یــکــی کـشـتـی بـی لـنـگـر کـرد
          آســـــــمـــــــان، خــــــرمــــــن امــــــیــــــد مــــــرا
          ز یــکــی صــاعــقــه خــاکــســتــر کــرد
          چــه حــکــایــت کـنـم از سـاقـی بـخـت
          کـه چـو خـونـابـه دریـن سـاغر کرد
          مـادرم بـال و پـرم بـود و شکست
          مــــرغ، پـــرواز بـــبـــال و پـــر کـــرد
          مــــــن، ســــــیــــــه روز نـــــبـــــودم ز ازل
          هـر چـه کـرد، ایـن فـلـک اخـضر کرد
         

تیمارخوار         
          گـــفـــت مـــاهـــیـــخـــوار بـــا مـــاهـــی ز دور
          کــه چــه مــیــخـواهـی ازیـن دریـای شـور
          خــردی و ضــعــف تــو از رنــج شــنــاسـت
          ایــــن نــــه راه زنــــدگــــی، راه فــــنــــاســــت
          انــــــــدریـــــــن آب گـــــــل آلـــــــود، ای عـــــــجـــــــب
          تـا بـکـی سـرگشته باشی روز و شب
          وقـــــت آن آمـــــد کــــه تــــدبــــیــــری کــــنــــی
          در ســــرای عــــمــــر تــــعــــمــــیــــری کـــنـــی
          مــا بــســاط از فــتــنـه ایـمـن کـرده‌ایـم
          صــد هــزاران شــمــع، روشــن کــرده‌ایـم
          هـــیـــچـــگـــه مـــا را غـــم صــیــاد نــیــســت
          انــده طــوفــان و ســیــل و بــاد نــیــســت
          گــــــر بــــــیــــــائـــــی در جـــــوار مـــــا دمـــــی
          بـــیـــنـــی از انـــدیـــشـــه خـــالـــی عـــالـــمــی
          نــــیــــمــــروزی گــــر شــــوی مـــهـــمـــان مـــا
          غــــــرق گــــــردی در یــــــم احــــــســـــان مـــــا
          نــه تــپــیــدن هــســت و نـه تـاب و تـبـی
          نـــه غـــم صــبــحــی، نــه پــروای شــبــی
          دامــــهــــا بــــیــــنــــم بـــراه تـــو نـــهـــان
          رفــــتــــنـــت بـــاشـــد هـــمـــان، مـــردن هـــمـــان
          تـــابـــه‌هـــا و شـــعـــلـــه‌هـــا در انـــتـــظـــار
          کــه تــو یـکـروزی بـسـوزی در شـرار
          گـــر نـــمـــی‌خـــواهـــی در آتـــش ســوخــتــن
          بـــــــایـــــــدت انـــــــدرز مـــــــا آمـــــــوخـــــــتــــــن
          گــر ســوی خـشـکـی کـنـی بـا مـا سـفـر
          بــــــر نــــــگــــــردی جــــــانــــــب دریــــــا دگــــــر
          گــــر بــــبــــیــــنــــی آن هــــوا و آن نــــســـیـــم
          بــشــکــنــی ایــن عــهــد و پــیــونـد قـدیـم
          گفت از ما با تو هر کس گشت دوست
          تــو بــدسـت دوسـتـی، کـنـدیـش پـوسـت
          گــر کــه هــر مــطــلـوب را طـالـب شـویـم
          بــا چــه نـیـرو بـر هـوی غـالـب شـویـم
          چــــشــــمــــهٔ نــــور اســــت ایــــن آب ســـیـــاه
          تـــو نـــکـــردی چـــون خـــریـــداران نــگــاه
          خــــانــــهٔ هــــر کــــس بـــرای او ســـزاســـت
          بـهـر مـاهـی، خـوشـتـر از دریـا کـجـاسـت
          گـر بـجـوی و بـرکه لای و گل خوریم
          بــه کــه از جــور تـو خـون دل خـوریـم
          جــنــس مــا را نــســبــتــی بـا خـاک نـیـسـت
          پــیــش مــاهــی، سـیـل وحـشـتـنـاک نـیـسـت
          آب و رنـــــــــــگ مــــــــــا ز آب افــــــــــزوده‌انــــــــــد
          خــــلـــقـــت مـــا را چـــنـــیـــن فـــرمـــوده‌انـــد
          گــــر ز ســــطــــح آب بـــالـــاتـــر شـــویـــم
          زاتــــش بـــیـــداد، خـــاکـــســـتـــر شـــویـــم
          قــرنــهــا گـشـتـیـم ایـنـجـا فـوج فـوج
          مـــی نـــتـــرســـیــدیــم از طــوفــان و مــوج
          لــیــک از بــدخــواه، مــا را تـرسـهـاسـت
          تـــــرس جــــان، آمــــوزگــــار درســــهــــاســــت
          بــســکــه بــدکــار و جــفـا جـو دیـده‌ام
          از بــــدیـــهـــای جـــهـــان تـــرســـیـــده‌ایـــم
          بـــره‌گـــان را تـــرس مـــیـــبــایــد ز گــرگ
          گــــردد از ایـــن درس، هـــر خـــردی بـــزرگ
          بــا عــدوی خــود، مــرا خــویــشــی نــبـود
          دعـــوت تـــو جـــز بـــدانـــدیـــشـــی نــبــود
          تــــا بــــود پــــائــــی، چـــرا مـــانـــم ز راه
          تـا بـود چـشـمـی، چـرا افـتـم بـه چـاه
          گــــــر بــــــچــــــنــــــگ دام ایــــــام اوفــــــتـــــم
          بــه کــه بــا دســت تـو در دام اوفـتـم
          گــــر بــــدیــــگ انـــدر، بـــســـوزم زار زار
          بـهـتـر اسـت آن شـعـلـه زیـن گـرد و غـبار
          تــــــو بــــــرای صــــــیـــــد مـــــاهـــــی آمـــــدی
          کــــــی بــــــرای خــــــیـــــر خـــــواهـــــی آمـــــدی
          از تـــــو نــــســــتــــانــــم نــــوا و بــــرگ را
          گــر بــچــشــم خــویــش بــیــنــم مـرگ را
         

جامهٔ عرفان         
          بـــــه درویــــشــــی، بــــزرگــــی جــــامــــه‌ای داد
          کــه ایــن خــلــقــان بــنــه، کــز دوشــت افــتـاد
          چـــرا بـــر خـــویـــش پـــیـــچـــی ژنــده و دلــق
          چــو مــی‌بــخــشــنــد کــفـش و جـامـه‌ات خـلـق
          چـــو خـــود عـــوری، چـــرا بـــخــشــی قــبــا را
          چـــــــــو رنـــــــــجـــــــــوری، چــــــــرا ریــــــــزی دوا را
          کــــــســـــی را قـــــدرت بـــــذل و کـــــرم بـــــود
          کــــــه دیــــــنــــــاریــــــش در جــــــای درم بــــــود
          بـــگـــفـــت ای دوســـت، از صــاحــبــدلــان بــاش
          بــجــان پــرداز و بــا تــن سـرگـران بـاش
          تـــــن خـــــاکـــــی بـــــه پـــــیــــراهــــن نــــیــــرزد
          وگـــــــر ارزد، بــــــچــــــشــــــم مــــــن نــــــیــــــرزد
          ره تــــــن را بــــــزن، تـــــا جـــــان بـــــمـــــانـــــد
          بــــبــــنــــد ایـــن دیـــو، تـــا ایـــمـــان بـــمـــانـــد
          قــــــبــــــائــــــی را کـــــه ســـــر مـــــغـــــرور دارد
          تـــــن آن بـــــهــــتــــر کــــه از خــــود دور دارد
          از آن فـــــــــارغ ز رنــــــــج انــــــــقــــــــیــــــــادیــــــــم
          کـــه مـــا را هــر چــه بــود، از دســت دادیــم
          از آن مــــعــــنــــی نــــشــــســـتـــم بـــر ســـر راه
          کـــه تـــا از ره شـــنـــاســـان بـــاشـــم آگـــاه
          مــــــــــــرا اخــــــــــــلـــــــــــاص اهـــــــــــل راز دادنـــــــــــد
          چـــــو جـــــانـــــم جـــــامـــــهٔ مـــــمـــــتـــــاز دادنـــــد
          گــــرفـــتـــیـــم آنـــچـــه داد اهـــریـــمـــن پـــســـت
          بـــدیـــن دســـت و در افـــکـــنـــدیـــم از آنـــدســت
          شــــنــــیــــدیــــم اعــــتــــذار نــــفــــس مـــدهـــوش
          ازیـــن گـــوش و بـــرون کــردیــم از آن گــوش
          در تــــــاریــــــک حــــــرص و آز بــــــســــــتــــــیـــــم
          گـشـودنـد ار چـه صـد ره، بـاز بـسـتـیـم
          هـــــمـــــه پـــــســـــتـــــی ز دیـــــو نـــــفــــس زایــــد
          هــــــمــــــه تـــــاریـــــکـــــی از مـــــلـــــک تـــــن آیـــــد
          چــــــو جــــــان پــــــاک در حـــــد کـــــمـــــال اســـــت
          کـــــمــــال از تــــن طــــلــــب کــــردن وبــــال اســــت
          چـــــــو مـــــــن پـــــــروانـــــــه‌ام نــــــور خــــــدا را
          کـــجــا بــا خــود کــشــم کــفــش و قــبــا را
          کــــســــانــــی کــــایــــن فــــروغ پـــاک دیـــدنـــد
          ازیـــــن تـــــاریـــــک جـــــا دامـــــن کــــشــــیــــدنــــد
          گــــــرانــــــبــــــاری ز بــــــار حــــــرص و آز اســــــت
          وجــــود بــــی تــــکــــلــــف بــــی نــــیــــاز اســــت
          مــــــکــــــن فــــــرمـــــانـــــبـــــری اهـــــریـــــمـــــنـــــی را
          مـــــــنـــــــه در راه بـــــــرقـــــــی خـــــــرمــــــنــــــی را
          چـــــه ســـــود از جـــــامــــهٔ آلــــوده‌ای چــــنــــد
          خــــــیــــــال بــــــوده و نــــــابــــــوده‌ای چــــــنـــــد
          کــــلــــاه و جـــامـــه چـــون بـــســـیـــار گـــردد
          کـــــلـــــه عـــــجـــــب و قــــبــــا پــــنــــدار گــــردد
          چــو تــن رســواســت، عـیـبـش را چـه پـوشـم
          چــو بـی پـرواسـت، در کـارش چـه کـوشـم
          شکستیمش که جان مغزست و تن پوست
          کـــســـی کـــایـــن رمـــز دانـــد، اوســتــاد اوســت
          اگــــــر هـــــر روز، تـــــن خـــــواهـــــد قـــــبـــــائـــــی
          نـــــمـــــانـــــد چـــــهـــــرهٔ جـــــان را صـــــفـــــائـــــی
          اگـــر هـــر لـــحـــظـــه ســـر جـــویـــد کـــلــاهــی
          زنـــــد طـــــبـــــع زبـــــون هــــر لــــحــــظــــه راهــــی
         

جان و تن         
          کـــودکـــی در بـــر، قـــبــائــی ســرخ داشــت
          روزگـــاری زان خـــوشـــی خــوش مــیــگــذاشــت
          هــمــچــو جــان نــیــکــو نــگــه مــیــداشــتـش
          بـــهـــتـــر از لـــوزیـــنـــه مـــی‌پـــنــداشــتــش
          هـــم ضـــیـــاع و هـــم عـــقــارش مــی‌شــمــرد
          هــــر زمــــان گــــرد و غــــبـــارش مـــی‌ســـتـــرد
          از نــــظــــر بــــاز حــــســـودش مـــی‌نـــهـــفـــت
          سـر خـیـش مـیـدیـد و چـون گـل مـیـشـکـفت
          گـــر بـــدامــانــش ســرشــکــی مــیــچــکــیــد
          طـــفـــل خـــرد، آن اشـــک روشـــن مـــیـــمـــکــیــد
          گـــر نـــخـــی از آســـتـــیـــنـــش مـــیـــشـــکــافــت
          بـــهـــر چـــاره ســـوی مـــادر مـــیــشــتــافــت
          نـــــوبــــت بــــازی بــــصــــحــــرا و بــــدشــــت
          ســـرگـــران از پــیــش طــفــلــان مــیــگــذشــت
          فــــتــــنــــه افــــکــــنـــد آن قـــبـــا انـــدر مـــیـــان
          عــــاریــــت مــــیــــخــــواســـتـــنـــدش کـــودکـــان
          جــــمــــلـــه دلـــهـــا مـــانـــد پـــیـــش او گـــرو
          دوســــت مــــیــــدارنــــد طــــفــــلــــان رخـــت نـــو
          وقــــــت رفــــــتــــــن، پـــــیـــــشـــــوای راه بـــــود
          روز مــــهــــمــــانــــی و بــــازی، شــــاه بـــود
          کــــــــودکــــــــی از بــــــــاغ مــــــــی‌آورد بـــــــه
          کـه بـیـا یـک لـحـظـه بـا مـن سـوی ده
          دیــــگـــری آهـــســـتـــه نـــزدش مـــی‌نـــشـــســـت
          تـــــا زنـــــد بــــر آن قــــبــــای ســــرخ دســــت
          روزی، آن رهــــــــپــــــــوی صــــــــافـــــــی انـــــــدرون
          وقــــــت بــــــازی شــــــد ز تــــــلــــــی واژگــــــون
          جــامــه‌اش از خــار و ســر از سـنـگ خـسـت
          ایــن یــکــی یــکـسـر دریـد، آن یـک شـکـسـت
          طفل مسکین، بی خبر از سر که چیست
          پــــارگــــیــــهــــای قــــبــــا دیـــد و گـــریـــســـت
          از ســرش گــر جــه بــســی خــونـاب ریـخـت
          او بـــــرای جــــامــــه از چــــشــــم آب ریــــخــــت
          گـــر بـــچـــشـــم دل بـــبـــیـــنـــیــم ای رفــیــق
          هـــمـــچـــو آن طـــفـــلـــیــم مــا در ایــن طــریــق
          جـــــامـــــهٔ رنـــــگـــــیـــــن مـــــا آز و هـــــوی اســــت
          هـــر چـــه بـــر مـــا مـــیـــرســد از آز مــاســت
          در هـــــوس افـــــزون و در عـــــقــــل انــــدکــــیــــم
          ســــــالــــــهــــــا داریـــــم امـــــا کـــــودکـــــیـــــم
          جـــان رهـــا کـــردیـــم و در فـــکـــر تــنــیــم
          تــــن بــــمــــرد و در غــــم پــــیــــراهــــنـــیـــم
         

جمال حق         
          نــهــان شــد از گــل زردی گــلـی سـپـیـد کـه مـا
          ســــپـــیـــد جـــامـــه و از هـــر گـــنـــه مـــبـــرائـــیـــم
          جــواب داد کـه مـا نـیـز چـون تـو بـی گـنـهـیـم
          چـــرا کــه جــز نــفــســی در چــمــن نــمــیــپــائــیــم
          بــمـا زمـانـه چـنـان فـرصـتـی نـبـخـشـوده اسـت
          کـــــه از غـــــرور، دل پـــــاک را بـــــیـــــالـــــائـــــیــــم
          قــضــا، نــیــامــده مــا را ز بــاغ خــواهــد بــرد
          نـــه مـــیــرویــم بــســودای خــود، نــه مــیــئــیــم
          بـخـود نـظـاره کـنـیـم ار بـچـشـم خـودبـیـنـی
          چـــگـــونـــه لــاف تــوانــیــم زد کــه بــیــنــائــیــم
          چـو غـنـچـه و گـل دوشـیـنـه صـبـحدم فرسود
          مــن و تــو جــای شــگــفــت اسـت گـر نـفـرسـائـیـم
          بـــگـــرد مـــا گـــل زرد و ســـپـــیـــد بـــســیــارنــد
          گـمـان مـبـر کـه بـگـلـشـن، مـن و تـو تـنـهائیم
          هـــزار بـــوتـــه و بـــرگ ار نـــهـــان کـــنـــد مــا را
          بــه چــشــم خــیــرهٔ گــلــچــیــن دهـر پـیـدائـیـم
          بــدیــن شــکــفــتــگــی امـروز چـنـد غـره شـویـم
          چـــو روشـــن اســت کــه پــژمــردگــان فــردائــیــم
          دریـــن زمـــانـــه، فـــزودن بـــرای کـــاســـتـــن اســـت
          فـــلـــک بــکــاهــدمــان هــر چــه مــا بــیــفــزائــیــم
          خـــوش اســـت بـــادهٔ رنـــگـــیــن جــام عــمــر، ولــیــک
          مــجــال نــیــســت کــه پــیــمــانــه‌ای بــپـیـمـائـیـم
          ز طـیـب صـبحدم آن به که توشه برگیریم
          کـه آگـه‌اسـت کـه تـا صـبـح دیـگـر ایـنـجـائـیم
          فـــضـــای بـــاغ، تـــمـــاشــاگــه جــمــال حــق اســت
          مـــن و تـــو نـــیـــز در آن، از پـــی تـــمــاشــائــیــم
          چه فرق گر تو ز یک رنگ و ما ز یک فامیم
          تــــمــــام، دخـــتـــر صـــنـــع خـــدای یـــکـــتـــائـــیـــم
          هـمـیـن خـوش اسـت کـه در بـنـدگـیـش یـکـرنگیم
          هـمـیـن بـس اسـت کـه در خـواجـگـیـش یـکـرائیم
          بـــــرنـــــگ ظـــــاهـــــر اوراق مـــــا نـــــگـــــاه مـــــکـــــن
          کــــه تــــرجـــمـــان بـــلـــیـــغ هـــزار مـــعـــنـــائـــیـــم
          دریــن وجــود ضــعـیـف ار تـوان و تـوشـی هـسـت
          رهـــــــیـــــــن مـــــــوهــــــبــــــت ایــــــزد تــــــوانــــــائــــــیــــــم
          بــرای ســجــده دریــن آســتــان، تــمــام ســریــم
          پـــی گـــذشـــتـــن ازیـــن رهـــگـــذر، هـــمـــه پــائــیــم
          تــــمــــام، ذرهٔ ایــــن بــــی زوال خــــورشــــیــــدیــــم
          تـــمـــام، قـــطـــرهٔ ایـــن بـــی کـــرانــه دریــائــیــم
          دریـن، صـحـیـفـه کـه زیـبـنـدگیست حرف نخست
          چــه فـرق گـر بـنـظـر، زشـت یـا کـه زیـبـائـیـم
          چــو غــنــچــه‌هــای دگــر بــشــکــفـنـد، مـا بـرویـم
          کــنــون بــیــا کــه صــف سـبـزه را بـیـارائـیـم
          دریــن دو روزهٔ هــســتــی هــمــیــن فــضـیـلـت مـاسـت
          کـــه جـــور مــیــکــنــد ایــام و مــا شــکــیــبــائــیــم
          ز ســرد و گــرم تــنــور قــضــا نــمــیــتــرســیــم
          بــــرای ســــوخــــتـــن و ســـاخـــتـــن مـــهـــیـــائـــیـــم
          اســـــــــیـــــــــر دام هـــــــــوی و قــــــــریــــــــن آز شــــــــدن
          اگــــر دمــــی و اگــــر قــــرنــــهــــاســــت، رســــوائــــیــــم
         

جولای خدا         
          کــــاهــــلــــی در گــــوشــــه‌ای افــــتـــاد ســـســـت
          خـــــســـــتــــه و رنــــجــــور، امــــا تــــنــــدرســــت
          عــــنــــکــــبــــوتــــی دیــــد بــــر در، گــــرم کـــار
          گـــوشـــه گـــیــر از ســرد و گــرم روزگــار
          دوک هــــــمــــــت را بــــــه کــــــار انـــــداخـــــتـــــه
          جــــز ره ســــعــــی و عــــمــــل نــــشــــنــــاخـــتـــه
          پــــشــــت در افــــتــــاده، امــــا پـــیـــش بـــیـــن
          از بــــــرای صــــــیــــــد، دائــــــم در کـــــمـــــیـــــن
          رشــــتــــه‌هــــا رشــــتــــی ز مــــو بــــاریــــکــــتــــر
          زیــــــر و بـــــالـــــا، دورتـــــر، نـــــزدیـــــکـــــتـــــر
          پـــــرده مـــــی ویـــــخـــــت پـــــیــــدا و نــــهــــان
          ریـــــــســـــــمـــــــان مـــــــی تـــــــافــــــت از آب دهــــــان
          درس هـــــا مــــی داد بــــی نــــطــــق و کــــلــــام
          فـــکـــرهـــا مـــی‌پـــخـــت بـــا نـــخ هــای خــام
          کــــاردانــــان، کـــار زیـــن ســـان مـــی کـــنـــنـــد
          تــا کــه گــویــی هــســت، چــوگــان مــی زنــنــد
          گـــــه تـــــبـــــه کـــــردی، گـــــهـــــی آراســـــتــــی
          گــــه درافــــتــــادی، گــــهــــی بــــرخــــاســــتــــی
          کـــــــــــار آمـــــــــــاده ولـــــــــــی افـــــــــــزار نــــــــــه
          دایــــــره صــــــد جـــــا ولـــــی پـــــرگـــــار نـــــه
          زاویــــه بــــی حــــد، مــــثــــلــــث بـــی شـــمـــار
          ایـــن مـــهـــنـــدس را کـــه بـــود آمـــوزگـــار؟!
          کــــــار کـــــرده، صـــــاحـــــب کـــــاری شـــــده
          انـــــدر آن مـــــعـــــمـــــوره مــــعــــمــــاری شــــده
          ایـــن چـــنـــیـــن ســـوداگـــری را ســـودهـــاســت
          ونـــدریـــن یـــک تـــار، تـــار و پـــودهـــاســت
          پـــــای کـــــوبــــان در نــــشــــیــــب و در فــــراز
          ســـــاعـــــتـــــی جـــــولــــا، زمــــانــــی بــــنــــدبــــاز
          پــــســــت و بـــی مـــقـــدار، امـــا ســـربـــلـــنـــد
          ســـاده و یـــک دل، ولـــی مـــشـــکـــل پـــســنــد
          اوســـــتـــــاد انـــــدر حـــــســـــاب رســـــم و خـــــط
          طــرح و نــقــشــی خــالــی از ســهــو و غـلـط
          گـفـت کـاهـل کـایـن چه کار سرسری ست؟
          آســـمـــان، زیـــن کـــار کـــردنـــهـــا بـــری ســت
          کــــــوهــــــا کــــــارســــــت در ایــــــن کــــــارگــــــاه
          کــــس نــــمـــی‌بـــیـــنـــد تـــرا، ای پـــر کـــاه
          مـــی تـــنـــی تــاری کــه جــاروبــش کــنــنــد؟
          مــی کــشـی طـرحـی کـه مـعـیـوبـش کـنـنـد؟
          هـــــیـــــچ گـــــه عــــاقــــل نــــســــازد خــــانــــه‌ای
          کـــــه شـــــود از عـــــطـــــســــه‌ای ویــــرانــــه‌ای
          پـــایـــه مـــی ســـازی ولـــی ســـســـت و خـــراب
          نـــــقـــــش نـــــیــــکــــو مــــی زنــــی، امــــا بــــر آب
          رونــــــــقــــــــی مـــــــی جـــــــوی گـــــــر ارزنـــــــده‌ای
          دیـــــبـــــه‌ای مـــــی بـــــاف گـــــر بـــــافــــنــــده‌ای
          کــــس ز خــــلـــقـــان تـــو پـــیـــراهـــن نـــکـــرد
          ویـــن نـــخ پـــوســـیـــده در ســـوزن نــکــرد
          کــــس نــــخــــواهــــد دیــــدنـــت در پـــشـــت در
          کــــس نـــخـــواهـــد خـــوانـــدنـــت ز اهـــل هـــنـــر
          بـــــی ســـــر و ســـــامـــــانــــی از دود و دمــــی
          غـــــــرق در طـــــــوفـــــــانـــــــی از آه و نـــــــمـــــــی
          کـــس نـــخـــواهـــد دادنـــت پـــشــم و کــلــاف
          کــس نــخــواهــد گــفــت کــشــمــیــری بـبـاف
          بـــس زبـــر دســت ســت چــرخ کــیــنــه‌تــوز
          پـــنـــبـــه ی خـــود را در ایـــن آتـــش مـــســـوز
          چــون تــو نــســاجـی، نـخـواهـد داشـت مـزد
          دزد شــد گــیــتــی، تــو نــیـز از وی بـدزد
          خـــســتــه کــردی زیــن تــنــیــدن پــا و دســت
          رو بـــخـــواب امـــروز، فـــردا نـــیـــز هـــســـت
          تـــا نـــخـــوردی پـــشـــت پـــایـــی از جـــهـــان
          خـــویـــش را زیـــن گـــوشـــه گـــیـــری وارهـــان
          گـــــفـــــت آگـــــه نـــــیـــــســـــتــــی ز اســــرار مــــن
          چـــــنـــــد خـــــنـــــدی بــــر در و دیــــوار مــــن؟!
          عــــلــــم ره بــــنــــمــــودن از حــــق، پــــا ز مـــا
          قــــــــــدرت و یــــــــــاری از او، یــــــــــارا ز مــــــــــا
          تـــو بـــه فـــکـــر خـــفـــتـــنـــی در ایــن ربــاط
          فــــارغــــی زیــــن کــــارگـــاه و زیـــن بـــســـاط
          در تــــــکـــــاپـــــویـــــیـــــم مـــــا در راه دوســـــت
          کـــــــارفـــــــرمـــــــا او و کـــــــارآگـــــــاه اوســــــت
          گــــر چـــه انـــدر کـــنـــج عـــزلـــت ســـاکـــنـــم
          شـــور و غـــوغـــایـــی ســـت انـــدر بـــاطـــنــم
          دســـت مـــن بـــر دســـتــگــاه مــحــکــمــی ســت
          هـــر نــخ انــدر چــشــم مــن ابــریــشــمــی اســت
          کـــار مـــا گـــر ســهــل و گــر دشــوار بــود
          کــــارگـــر مـــی خـــواســـت، زیـــرا کـــار بـــود
          صــــنــــعــــت مـــا پـــرده‌هـــای مـــا بـــس اســـت
          تــــار مــــا هــــم دیـــبـــه و هـــم اطـــلـــس اســـت
          مــــا نــــمــــی‌بــــافــــیــــم از بــــهــــر فــــروش
          مـــا نـــمـــی گـــویــیــم کــایــن دیــبــا بــپــوش
          عـــیـــب مــا زیــن پــرده‌هــا پــوشــیــده شــد
          پـــرده ی پـــنــدار تــو پــوســیــده شــد
          گــــر، درد ایــــن پــــرده، چــــرخ پــــرده در
          رخـــــــت بـــــــر بــــــنــــــدم، روم جــــــای دگــــــر
          گـر سـحـر ویـران کـنـنـد ایـن سـقف و بام
          خــــانــــه ی دیــــگــــر بــــســــازم وقــــت شـــام
          گـــــر ز یــــک کــــنــــجــــم بــــرانــــد روزگــــار
          گــــوشــــه ی دیــــگــــر نــــمــــایــــم اخـــتـــیـــار
          مــــا کــــه عــــمـــری پـــرده‌داری کـــرده‌ایـــم
          در حــــــــوادث، بــــــــردبـــــــاری کـــــــرده‌ایـــــــم
          گـــاه جـــاروبـــســت و گــه گــرد و نــســیــم
          کـــهـــنـــه نـــتـــوان کـــرد ایـــن عــهــد قــدیــم
          مـــا نـــمــی‌تــرســیــم از تــقــدیــر و بــخــت
          آگــــهــــیــــم از عــــمــــق ایــــن گــــرداب ســــخــــت
          آنـــــــکـــــــه داد ایـــــــن دوک، مــــــا را رایــــــگــــــان
          پــــنــــبــــه خـــواهـــد داد بـــهـــر ریـــســـمـــان
          هــــســــت بــــازاری دگـــر، ای خـــواجـــه تـــاش
          کـــانــدر آنــجــا مــی‌شــنــاســنــد ایــن قــمــاش
          صــــــد خــــــریــــــدار و هــــــزاران گــــــنــــــج زر
          نــیــســت چــون یــک دیــده ی صـاحـب نـظـر
          تــــــــو نــــــــدیـــــــدی پـــــــرده ی دیـــــــوار را
          چــــــون بــــــبـــــیـــــنـــــی پـــــرده ی اســـــرار را
          خـــرده مـــی‌گـــیـــری هـــمـــی بـــر عـــنـــکـــبـــوت
          خـــــود نـــــداری هـــــیــــچ جــــز بــــاد بــــروت
          مـــــا تـــــمـــــام از ابـــــتــــدا بــــافــــنــــده‌ایــــم
          حـــــرفـــــت مـــــا ایـــــن بـــــود تــــا زنــــده‌ایــــم
          ســعــی کــردیــم آنــچــه فــرصــت یــافـتـیـم
          بــــافــــتــــیــــم و بـــافـــتـــیـــم و بـــافـــتـــیـــم
          پـــیـــشـــه‌ام ایـــن ســت، گــر کــم یــا زیــاد
          مـــــن شـــــدم شـــــاگــــرد و ایــــام اوســــتــــاد
          کـار مـا ایـنـگـونـه شـد، کـار تـو چـیست؟
          بــار مــا خــالــی اســت، دربــار تــو چـیـسـت؟
          مـــــی نـــــهـــــم دامـــــی، شـــــکـــــاری مـــــی زنـــــم
          جـــولـــه‌ام، هـــر لـــحـــظــه تــاری مــی‌تــنــم
          خــــانــــه ی مــــن از غــــبــــاری چــــون هــــبـــاســـت
          آن ســرایـی کـه تـو مـی سـازی کـجـاسـت؟
          خــــــانــــــه ی مــــــن ریــــــخــــــت از بــــــاد هــــــوا
          خـــــرمـــــن تـــــو ســـــوخـــــت از بـــــرق هـــــوی
          مــــــن بــــــری گــــــشــــــتــــــم ز آرام و فـــــراغ
          تــــو فــــکــــنــــدی بــــاد نـــخـــوت در دمـــاغ
          مـــا زدیـــم ایـــن خـــیـــمـــه ی ســـعـــی و عـــمــل
          تــــــا بــــــدانــــــی قــــــدر وقــــــت بــــــی بـــــدل
          گر که محکم بود و گر سست این بنا
          از بـــــرای مـــــاســـــت، نـــــز بـــــهــــر شــــمــــا
          گـــر بـــه کـــار خـــویـــش مـــی‌پـــرداخـــتـــی
          خـــــانـــــه‌ای زیـــــن آب و گـــــل مــــی‌ســــاخــــتــــی
          مــــی گــــرفــــتـــی گـــر بـــه هـــمـــت رشـــتـــه‌ای
          داشــــتــــی در دســــت خــــود ســــر رشــــتـــه‌ای
          عـــــارفـــــان، از جـــــهـــــل رخ بـــــرتــــافــــتــــنــــد
          تـــار و پـــودی چـــنـــد در هـــم بـــافـــتـــنـــد
          دوخـــتـــنـــد ایـــن ریـــســـمـــان هـــا را بــه هــم
          از دراز و کـــــوتـــــه و بـــــســـــیـــــار و کــــم
          رنــگــرز شــو، تــا کــه در خــم هــســت رنــگ
          بــــرق شــــد فـــرصـــت، نـــمـــی دانـــد درنـــگ
          گـــر بـــنـــایـــی هـــســـت بـــایـــد بـــرفــراشــت
          ای بــــســــا امــــروز کــــان فــــردا نــــداشــــت
          نـــقـــد امـــروز ار ز کـــف بـــیـــرون کـــنــیــم
          گــر کــه فــردایــی نـبـاشـد، چـون کـنـیـم؟
          عــــنــــکــــبــــوت، ای دوســــت، جــــولـــای خـــداســـت
          چــرخــه‌اش مــی گــردد، امــا بــی صــداسـت
         

چند پند         
          کــســی کــه بــر سـر نـرد جـهـان قـمـار نـکـرد
          ســــیــــاه روزی و بــــدنــــامـــی اخـــتـــیـــار نـــکـــرد
          خــوش آنــکــه از گــل مــســمــوم بــاغ دهــر رمـیـد
          بــرفــق گــر نــظــری کـرد، جـز بـه خـار نـکـرد
          بـــه تـــیـــه فـــقـــر، ازان روی گــشــت دل حــیــران
          کــــه هــــیــــچــــگــــه شـــتـــر آز را مـــهـــار نـــکـــرد
          نـــداشـــت دیـــدهٔ تـــحـــقـــیــق، مــردمــی کــاز دور
          بــــدیــــد خــــیــــمــــهٔ اهــــریـــمـــن و فـــرار نـــکـــرد
          شـــکــار کــرده بــســی در دل شــب، ایــن صــیــاد
          مـــگـــو کـــه روز گــذشــت و مــرا شــکــار نــکــرد
          ســـپـــهـــر پـــیــر بــســی رشــتــهٔ مــحــبــت و انــس
          گـــرفـــت و بــســت بــهــم، لــیــک اســتــوار نــکــرد
          مـشـو چـو وقـت، کـه یـک لحظه پایدار نماند
          مــشــو چــو دهــر، کـه یـک عـهـد پـایـدار نـکـرد
          بــــرو ز مــــورچــــه آمــــوز بـــردبـــاری و ســـعـــی
          کـــه کـــار کـــرد و شـــکـــایـــت ز روزگــار نــکــرد
          غــــــبــــــار گــــــشــــــت ز بــــــاد غـــــرور، خـــــرمـــــن دل
          چـــنـــیـــن مـــعـــامـــلـــه را بـــاد بـــا غـــبــار نــکــرد
          ســفــیــنــه‌ای کـه در آن فـتـنـه بـود کـشـتـیـبـان
          بـــرفـــت روز و شـــب و ره ســـوی کـــنــار نــکــرد
          مــــبــــاف جــــامــــهٔ روی و ریــــا، کـــه جـــز ابـــلـــیـــس
          کس این دو رشتهٔ پوسیده پود و تار نکرد
          کــــســــی ز طــــعــــنــــهٔ پــــیــــکـــان روزگـــار رهـــیـــد
          کــه گــاه حــمــلــهٔ او، ســســتــی آشــکــار نــکــرد
          طــــبــــیــــب دهـــر، بـــســـی دردمـــنـــد داشـــت ولـــیـــک
          طــــبــــیـــب وار ســـوی هـــیـــچ یـــک گـــذار نـــکـــرد
          چـــرا وجـــود مـــنـــزه بـــه تـــیـــرگـــی پــیــوســت
          چــــرا مــــحــــافــــظــــت پـــنـــبـــه از شـــرار نـــکـــرد
          ز خــواب جــهـل، بـس امـسـالـهـا کـه پـار شـدنـد
          خـوش آنـکـه بـیـهـده، امـسـال خویش پار نکرد
          روا مــــدار پــــس از مـــدت تـــو گـــفـــتـــه شـــود
          کـــه دیـــر مـــانـــد فـــلــانــی و هــیــچ کــار نــکــرد
         

حدیث مهر         
          گــنــجــشــک خــرد گــفــت ســحــر بــا کـبـوتـری
          کــآخــر تــو هــم بـرون کـن ازیـن آشـیـان سـری
          آفــاق روشــن اســت، چــه خــســبــی بــه تــیــرگـی
          روزی بـــپـــر، بـــبـــیـــن چـــمـــن و جــوئــی و جــری
          در طـــرف بـــوســـتـــان، دهـــن خــشــک تــازه کــن
          گـــــاهــــی ز آب ســــرد و گــــه از مــــیــــوهٔ تــــری
          بـنـگـر مـن از خـوشـی چـه نـکـو روی و فـربهم
          نــنــگــســت چــون تــو مــرغــک مــســکــیــن لـاغـری
          گــــفـــتـــا حـــدیـــث مـــهـــر بـــیـــامـــوزدت جـــهـــان
          روزی تــو هــم شــوی چــو مــن ایــدوســت مـادری
          گرد تو چون که پر شود از کودکان خرد
          جـــــز کـــــار مـــــادران نـــــکـــــنــــی کــــار دیــــگــــری
          روزیـــکـــه رســـم و راه پـــرســـتـــاریـــم نـــبـــود
          مـیـدوخـتـم بـسـان تـو، چـشـمـی بـه مـنـظـری
          گــیــرم کـه رفـتـه‌ایـم از ایـنـجـا بـه گـلـشـنـی
          بـــا هـــم نـــشـــســـتــه‌ایــم بــشــاخ صــنــوبــری
          تـا لـحـظـه‌ایـسـت، تـا کـه دمـیـدسـت نـوگـلـی
          تـا سـاعـتـی اسـت، تا که شکفته‌است عبهری
          در پـرده، قـصـه‌ایـسـت که روزی شود شبی
          در کــار نــکــتـه‌ایـسـت کـه شـب گـردد اخـتـری
          خــوشـبـخـت، طـائـری کـه نـگـهـبـان مـرغـکـی اسـت
          سـرسـبـز، شـاخـکـی کـه بـچـیـنـند از آن بری
          فـــریـــاد شــوق و بــازی اطــفــال، دلــکــش اســت
          وانــــگــــه بــــه بــــام لــــانـــهٔ خـــرد مـــحـــقـــری
          هــر چــنــد آشــیــانــه گــلــیــن اسـت و مـن ضـعـیـف
          بــاور نــمــیــکــنــم چــو خـود اکـنـون تـوانـگـری
          تـرسـم کـه گـر روم، بـرد این گنجها کسی
          تــــرســــم در آشــــیــــانــــه فــــتــــد نــــاگـــه آذری
          از  سینه‌ام اگر چه ز بس رنج، پوست ریخت
          نــــاچــــار رنــــجــــهــــای مــــرا هــــســــت کــــیــــفــــری
          شــیــریــن نــشــد چــو زحــمــت مـادر، وظـیـفـه‌ای
          فـــرخـــنــده‌تــر نــدیــدم ازیــن، هــیــچ دفــتــری
          پـــرواز، بـــعـــد ازیـــن هـــوس مـــرغـــکــان مــاســت
          مـــا را بـــتـــن نـــمـــانــد ز ســعــی و عــمــل، پــری
         

حقیقت و مجاز         
          بــلــبــلــی شــیــفــتــه مــیـگـفـت بـه گـل
          کـــه جـــمـــال تـــو چـــراغ چـــمـــن اســـت
          گـــفـــت، امـــروز کـــه زیـــبـــا و خــوشــم
          رخ مــــن شــــاهــــد هــــر انــــجــــمـــن اســـت
          چونکه  فردا شد و پژمرده شدم
          کـیـسـت آنـکـس کـه هـواخـواه مـن اسـت
          بـــــتــــن، ایــــن پــــیــــرهــــن دلــــکــــش مــــن
          چـــو گـــه شــام بــیــائــی، کــفــن اســت
          حـــرف امـــروز چـــه گـــوئــی، فــرداســت
          کــه تــو را بــر گـل دیـگـر وطـن اسـت
          هــمــه جــا بـوی خـوش و روی نـکـوسـت
          هــمــه جــا سـرو و گـل و یـاسـمـن اسـت
          عــــشــــق آنــــســــت کــــه در دل گــــنـــجـــد
          ســخــن اســت آنــکـه هـمـی بـر دهـن اسـت
          بـــهـــر مــعــشــوقــه بــمــیــرد عــاشــق
          کار باید، سخن است این، سخن است
          مـــیـــشـــنـــاســـیـــم حـــقـــیـــقـــت ز مـــجــاز
          چــون تــو، بــسـیـار دریـن نـارون اسـت