غزل شمارهٔ ۲۵۱
چـــه کـــرده‌ام کــه دلــم از فــراق خــون کــردی؟
چـــــه اوفـــــتـــــاد کــــه درد دلــــم فــــزون کــــردی؟
چـــــرا ز غـــــم دل پـــــر حـــــســـــرتـــــم بـــــیــــازردی؟
چـه شـد کـه جـان حـزیـنـم ز غـصـه خـون کردی؟
نــخــســت ار چــه بــه صــد زاریـم درون خـوانـدی
به آخر از چه به صد خواریم برون کردی؟
هــــــمــــــه حـــــدیـــــث وفـــــا و وصـــــال مـــــی‌گـــــفـــــتـــــی
چـــو عـــاشـــق تــو شــدم قــصــه واژگــون کــردی
ز اشـــتـــیـــاق تـــو جـــانــم بــه لــب رســیــد، بــیــا
نـظـر بـه حـال دلـم کن، ببین که: چون کردی؟
لـــــوای عـــــشـــــق بـــــرافـــــراخـــــتـــــی چـــــنــــان در دل
کـــه در زمـــان، عـــلـــم صـــبـــر ســـرنـــگـــون کـــردی
کـنـون کـه بـا تـو شـدم راسـت چـون الـف یـکتا
ز بــار مــحــنــت، پــشـتـم دو تـا چـو نـون کـردی
نـــگـــفـــتـــه بـــودی، بـــیـــداد کـــم کـــنـــم روزی؟
چــــو کـــم نـــکـــردی بـــاری چـــرا فـــزون کـــردی؟
هـــــزار بـــــار بــــگــــفــــتــــی نــــکــــو کــــنــــم کــــارت
نـــکـــو نـــکـــردی و از بـــد بـــتـــر کـــنـــون کــردی
بــه دشــمــنــی نـکـنـد هـیـچ کـس بـه جـان کـسـی
کـــه تـــو بـــه دوســـتــی آن بــا مــن زبــون کــردی
بــــســــوخـــتـــی دل و جـــانـــم، گـــداخـــتـــی جـــگـــرم
بـــــه آتــــش غــــمــــت از بــــســــکــــه آزمــــون کــــردی
کــجــا بــه درگــه وصــل تــو ره تــوانـم یـافـت؟
چـــو تـــو مـــرا بـــه در هـــجـــر رهـــنـــمـــون کــردی
ســیــاهــروی دو عــالـم شـدم، کـه در خـم فـقـر
گــــلـــیـــم بـــخـــت عـــراقـــی ســـیـــاه گـــون کـــردی
غزل شمارهٔ ۲۵۲
جـــانـــا، نـــظـــری بــه مــا نــکــردی
بـــا خـــویـــشـــتـــن آشـــنـــا نـــکــردی
یـــکـــدم بـــه مـــراد مـــا نـــبـــودی
یـــــک کـــــار بـــــرای مــــا نــــکــــردی
یــک وعــدهٔ خــود بــســر نــبــردی
یـــــک حـــــاجـــــت مـــــا روا نــــکــــردی
مـــــا را بـــــه وصــــال وعــــده دادی
و آن وعــــدهٔ خــــود وفــــا نــــکـــردی
هر لابه، که بر در تو کردیم
نـــشـــنـــیـــدی و گـــوش وا نــکــردی
در کـــــوی تــــو آمــــدیــــم و مــــا را
بـــر خـــاک درت تـــو جـــا نـــکــردی
پـس در دل تـو چـگـونـه گـنجم؟
چـــون بـــر در خـــود رهــا نــکــردی
درد دل خــــــــســــــــتــــــــهٔ عــــــــراقـــــــی
دیــــدی، بــــه کــــرم دوا نـــکـــردی
غزل شمارهٔ ۲۵۳
چه بد کردم؟ چه شد؟ از من چه دیدی؟
کــــــه نـــــاگـــــه دامـــــن از مـــــن درکـــــشـــــیـــــدی
چــــه افـــتـــادت کـــه از مـــن بـــرشـــکـــســـتـــی؟
چـــــــرا یـــــــکـــــــبـــــــارگــــــی از مــــــن رمــــــیــــــدی؟
بـــــه هـــــر تـــــردامـــــنـــــی رخ مـــــی‌نـــــمــــایــــی
چــــــــــرا از دیـــــــــدهٔ مـــــــــن نـــــــــاپـــــــــدیـــــــــدی؟
تــو را گـفـتـم کـه: مـشـنـو گـفـت بـد گـوی
عـــــلـــــی‌رغـــــم مـــــن مـــــســـــکـــــیـــــن شـــــنـــــیـــــدی
مــــــرا گــــــفــــــتـــــی: رســـــم روزیـــــت فـــــریـــــاد
عـــــفـــــا الــــلــــه نــــیــــک فــــریــــادم رســــیــــدی!
دمـــــــــی از پـــــــــرده بــــــــیــــــــرون آی، بــــــــاری
کـــــــه کــــــلــــــی پــــــردهٔ صــــــبــــــرم دریــــــدی
هـــم از لـــطـــف تـــو بـــگـــشـــایـــد مـــرا کـــار
کــــه جــــمــــلــــه بـــســـتـــگـــی‌هـــا را کـــلـــیـــدی
نـــــخـــــســـــتـــــم بـــــرگـــــزیــــدی از دو عــــالــــم
چـــــو طـــــفـــــلـــــی در بـــــرم مـــــی‌پـــــروریــــدی
لــــــب خــــــود بــــــر لــــــب مــــــن مــــــی‌نــــــهـــــادی
حــــــــیــــــــات تــــــــازه در مـــــــن مـــــــی‌دمـــــــیـــــــدی
خــــوشــــا آن دم کـــه بـــا مـــن شـــاد و خـــرم
مــــــیــــــان انـــــجـــــمـــــن خـــــوش مـــــی‌چـــــمـــــیـــــدی
ز بـــــیـــــم دشـــــمـــــنـــــان بـــــا مـــــن نـــــهــــانــــی
لــــــب زیــــــریــــــن بــــــه دنــــــدان مـــــی‌گـــــزیـــــدی
چـــو عـــنـــقـــا، تـــا بـــه چـــنــگ آری مــرا بــاز
ورای هـــــــــر دو عـــــــــالـــــــــم مـــــــــی‌پــــــــریــــــــدی
مـــرا چـــون صـــیـــد خـــود کـــردی، بـــه آخـــر
شــــــــــدی بــــــــــا آشــــــــــیــــــــــان و آرمـــــــــیـــــــــدی
تــــو بـــا مـــن آن زمـــان پـــیـــوســـتـــی، ای جـــان
کـــــه بـــــر قـــــدم لــــبــــاس خــــود بــــریــــدی
از آن دم بـــــــازگـــــــشـــــــتـــــــی عـــــــاشـــــــق مـــــــن
کــــــه در مــــــن روی خــــــوب خــــــود بــــــدیـــــدی
مــــــن ار چــــــه از تــــــو مـــــی‌آیـــــم پـــــدیـــــدار
تــــو نــــیــــز انــــدر جــــهــــان از مــــن پـــدیـــدی
مـــــــــراد تـــــــــو مـــــــــنــــــــم، آری، ولــــــــیــــــــکــــــــن
چــــو وابــــیـــنـــی تـــو خـــود خـــود را مـــریـــدی
گــــــزیــــــدی هـــــر کـــــســـــی را بـــــهـــــر کـــــاری
عـــــــــراقـــــــــی را بـــــــــرای خــــــــود گــــــــزیــــــــدی
غزل شمارهٔ ۲۵۴
چــه کــردم؟ دلــبــرا، از مـن چـه دیـدی؟
کـــه کـــلـــی از مـــن مـــســـکـــیـــن رمـــیـــدی
چـه افـتـادت کـه از مـن سـیـر گـشـتـی؟
چــــرا یــــک بــــارگــــی از مــــن بـــریـــدی؟
مـــن از عـــشـــقـــت گـــریـــبـــان چــاک کــردم
تو خوش خوش دامن از من در کشیدی
نــگــویــی تــا چــه بـد کـرد بـجـایـت؟
کـــه روی نـــیـــکـــو از مــن در کــشــیــدی
بـسـی گـفـتـم کـه: مـشـنو گفت دشمن
عــــلــــی رغــــم مـــن مـــســـکـــیـــن شـــنـــیـــدی
اگـــر کـــام تــو دشــمــن کــامــیــم بــود
بــه کــام خــویــشــتــن، بــاری، رســیـدی
چـــرا کـــردی بـــه کـــام دشـــمـــنـــانـــم؟
نــگــویــی تــا: دریــن مــعـنـی چـه دیـدی؟
بــه تـیـر غـمـزه جـان و دل چـه دوزی؟
کـــــه از رخ پــــردهٔ صــــبــــرم دریــــدی
نــچــیــده یــک گــل از بــســتــان شـادی
ز غــــم صـــد خـــار در جـــانـــم خـــلـــیـــدی
مـــــکـــــن آزاد مـــــفـــــروشـــــم، اگـــــر چـــــه
بـه خـوبـی صـد چـو مـن بنده خریدی
گــــزیـــدی هـــر کـــســـی را بـــهـــر کـــاری
عـــــراقـــــی را ز بـــــهـــــر غـــــم گـــــزیــــدی
غزل شمارهٔ ۲۵۵
آمــــــــــد بــــــــــه درت امـــــــــیـــــــــدواری
کو را به جز از تو نیست یاری
مــــــحـــــنـــــت‌زده‌ای، نـــــیـــــازمـــــنـــــدی
خـــــجـــــلـــــت‌زده‌ای، گـــــنـــــاهـــــکـــــاری
از گــــفــــتــــهٔ خــــود ســـیـــاه‌رویـــی
وز کـــردهٔ خـــویـــش شـــرمـــســـاری
از یـــــار جـــــدا فـــــتـــــاده عـــــمــــری
وز دوســـــت بـــــمــــانــــده روزگــــاری
بــــوده بـــه درت چـــنـــان عـــزیـــزی
دور از تـو چـنـیـن بمانده خواری
خـــــرســـــنـــــد ز خـــــاک درگـــــه تـــــو
بـــیــچــاره بــه بــوی یــا غــبــاری
شــــایــــد ز در تـــو بـــاز گـــردد؟
نـــــومـــــیـــــد، چــــنــــیــــن امــــیــــدواری
زیـبـد کـه شـود بـه کـام دشـمـن
از دوســـــتـــــی تـــــو دوســـــتـــــداری؟
بـــخـــشـــای ز لـــطـــف بـــر عــراقــی
کــــو مــــانــــد کـــنـــون و زیـــنـــهـــاری
غزل شمارهٔ ۲۵۶
ای دل، بـــنـــشـــیـــن چــو ســوکــواری
کـــان رفـــت کـــه آیــد از تــو کــاری
وی دیــــده بــــبــــار اشـــک خـــونـــیـــن
بی کار چه مانده‌ای تو، باری؟
وی جـــان، بـــشـــتــاب بــر در دوســت
چــون نــیــســت جــز اوت هــیــچ یـاری
گــــو: آمــــده‌ام بــــه درگــــه تــــو
تــــا در نـــگـــری بـــه دوســـتـــداری
گـــــر بـــــپـــــذیـــــرم: ایـــــنـــــت دولــــت
ور رد کــــنــــی، ایــــنــــت خــــاکـــســـاری
نـــومـــیـــد چـــگـــونـــه بـــاز گــردد
از درگـــــــــه تــــــــو امــــــــیــــــــدواری؟
یــــاد آر ز مــــن، کـــه بـــودم آخـــر
در بـــــــنـــــــدگــــــی تــــــو روزگــــــاری
چـــون از تـــو جــدا فــکــنــدم ایــام
نــــاکــــام شــــدم بــــه هـــر دیـــاری
بــی‌روی تــو هــر گــلـی کـه دیـدم
در دیــــــدهٔ مــــــن خــــــلـــــیـــــد خـــــاری
بــی‌بــوی خــوشــت نــیـایـدم خـوش
بــــوی خــــوش هــــیــــچ نــــوبـــهـــاری
بـی دوسـت، کـه را خـوش آیـد آخر
بـــــوی گـــــل و رنــــگ لــــالــــه زاری؟
و اکــنــون کــه ز جــمــلـه نـاامـیـدم
بـــی روی تـــو نـــیـــســـتـــم قــراری
دریـــاب، کــه مــانــده‌ام بــه ره در
در گـــــردن مـــــن فـــــتـــــاده بـــــاری
بـشـتـاب، کـه بـر درت گدایی است
مــــــانـــــا کـــــه عـــــراقـــــی اســـــت، آری
غزل شمارهٔ ۲۵۷
تــا چــنــد عــشــق بـازیـم بـر روی هـر نـگـاری؟
چـون مـی‌شـویـم عـاشـق بـر چـهـرهٔ تـو باری
از گـــلـــبـــن جـــمـــالــت خــاری اســت حــســن خــوبــان
مسکین کسی کزان گل قانع شود به خاری!
خـواهـی کـه هـمـچو زلفت عالم بهم بر آید؟ژ
بــــنــــمــــای عـــاشـــقـــان را از طـــرهٔ تـــو تـــاری
آن خـوشـدلی کجا شد؟ وان دور کو که ما را
دیـــدار مـــی‌نـــمـــودی، هـــر روز یـــک دو بـــاری؟
مـــــا را ز هـــــم جـــــدا کــــرد ایــــام ورنــــه مــــا را
بـــــا دولـــــت وصـــــالــــت خــــوش بــــود روزگــــاری
در پـرده چـنـد بـاشـی؟ برگیر برقع از روی
تــــا روی تــــو بــــبــــیـــنـــد یـــک دم امـــیـــدواری
در انـــتـــظـــار وصـــلـــت جـــانـــم رســـیـــد بـــر لـــب
از وصــل تــو چــه حـاصـل، مـا را جـز انـتـظـاری؟
جـــام جـــهـــان نـــمـــایـــت بـــنـــمـــای، تـــا عــراقــی
انــــدر رخــــت بــــبــــیـــنـــد رخـــســـار هـــر نـــگـــاری
غزل شمارهٔ ۲۵۸
نـــــگـــــارا، کـــــی بـــــود کـــــامـــــیــــدواری
بــــیــــابــــد بــــر در وصــــل تــــا بــــاری؟
چه خوش باشد که بعد از ناامیدی
بـــــــه کـــــــام دل رســـــــد امـــــــیـــــــدواری؟
بـــــده کـــــام دلـــــم، مـــــگـــــذار، جـــــانـــــا
کـــه دشـــمـــن کـــام گـــردد دوســـتــداری
دلــــــــی دارم گــــــــرفــــــــتـــــــار غـــــــم تـــــــو
نـــــدارد جـــــز غــــم تــــو غــــمــــگــــســــاری
چــنــان خـو کـرد بـا دل غـم، کـه گـویـی
بــجــز غــم خــوردن او را نــیــسـت کـاری
بـــــیـــــا، ای یـــــار و دل را یـــــاریـــــی کــــن
کــه بــیــچــاره نــدارد جــز تــو یـاری
بـــه غـــم شــادم ازان، کــانــدر فــراقــت
نـــــدارم از تـــــو جـــــز غـــــم یـــــادگــــاری
چـه خـوش بـاشـد کـه جـان مـن بـرآیـد
ز مــــحـــنـــت وارهـــم یـــک بـــاره، بـــاری!
عــــراقــــی را ز غــــم جــــان بــــر لــــب آمــــد
چـــه مـــی‌خـــواهـــد غـــمــت از دل فــگــاری؟
غزل شمارهٔ ۲۵۹
نــــگــــارا، از وصــــال خــــود مـــرا تـــا کـــی جـــدا داری؟
چــو شــادم مــی‌تــوانــی داشــت، غــمــگـیـنـم چـرا داری؟
چـه دلـداری؟ کـه هـر لـحـظه دلم از غم به جان آری
چـه غـم خـواری؟ کـه هـر سـاعت تنم را در بلا داری
بـــه کـــام دشـــمـــنــم داری و گــویــی: دوســت مــی‌دارم
چــگــونــه دوســتــی بــاشــد، کــه جـانـم در عـنـا داری؟
چـه دانـم؟ تـا چـه اجـر آرم مـن مـسـکـیـن بـجای تو
کــه گــر گــردم هــلــاک از غــم مــن مــســکـیـن، روا داری
بـکـن رحـمـی کـه مـسـکـیـنـم، ببخشایم که غمگینم
بـــمـــیـــرم گــر چــنــیــن، دانــم مــرا از خــود جــدا داری
مرا گویی: مشو غمگین، که خوش دارم تو را روزی
چـو مـی‌گـردم هـلـاک از غـم تـو آنـگـه خـوش مرا داری!
عـراقـی کـیـسـت تا لافد ز عشق تو؟ که در هر کو
مــیــان خــاک و خــون غــلــتــان چــو او صــد مــبــتــلــا داری
غزل شمارهٔ ۲۶۰
نــمــی‌دانــم چــه بـد کـردم، کـه نـیـکـم زار مـی‌داری؟
تـــنـــم رنـــجـــور مـــی‌خـــواهـــی، دلـــم بـــیـــمـــار مــی‌داری
ز درد مـــــن خـــــبـــــر داری، ازیـــــنـــــم دیـــــر مــــی‌پــــرســــی
بــــــه زاری کــــــردنــــــم شــــــادی، از آنـــــم زار مـــــی‌داری
دلـــم را خـــســـتـــه مـــی‌داری ز تـــیـــر غـــم، روا بـــاشــد
بــــه دســــت هــــجــــر جــــانـــم را چـــرا افـــگـــار مـــی‌داری؟
چــــــه آزاری ز مـــــن خـــــود را؟ بـــــه آزاری نـــــمـــــی‌ارزم
کـه بـاشـم؟ خـود کـیـم؟ کـز من چنین آزار می‌داری؟
مــرا دشــمــن چــه مــی‌داری؟ کــه نــیـکـت دوسـت‌مـی‌دارم
مـــــرا چـــــون یـــــار مـــــی‌دانـــــی چـــــرا اغــــیــــار مــــی‌داری؟
مـرا گـویـی: مـشـو غـمـگین، که غم خوارت شوم روزی
نــــدانــــم آن، کــــنــــون بـــاری، مـــرا غـــم خـــوار مـــی‌داری
نــهــی بــر جــان مــن مـنـت کـه: خـواهـم داشـت تـیـمـارت
دلــم خــون شــد ز تــیــمــارت، نــکــو تــیــمـار مـی‌داری!
دریــغــا! آنــکــه گــه گــاهــی بــه دردم یــاد مـی‌کـردی
عـــــزیـــــزم داشـــــتـــــی اول، بـــــه آخـــــر خـــــوار مــــی‌داری
بـه دردی قـانـعـم از تـو، بـه دشـنـامـی شـدم راضـی
دریـــن هـــم یـــاریـــم نـــدهـــی، چـــگـــونـــه یــار مــی‌داری؟
دریــن هــم یــاریــم نــدهــی، بــه دشــنــامــی عـزیـزم کـن
بـــه دردی قـــانـــعــم از تــو، چــگــونــه یــار مــی‌داری؟
بــه هــر رویــی کـه بـتـوانـم مـن از تـو رو نـگـردانـم
اگـــر بـــر تـــخـــت بـــنـــشـــانـــی وگـــر بـــر دار مــی‌داری
به تو هر کس که فخر آرد، نداری عاز ازو، دانم
عــــراقــــی نـــیـــک بـــدنـــام اســـت، از آن رو عـــار مـــی‌داری