غزل شمارهٔ ۲۹۱
چــه بــود گــر نــقــاب بـگـشـایـی؟
بــــی‌دلــــان را جــــمـــال بـــنـــمـــایـــی؟
مــفــلــســان را نــظــاره‌ای بـخـشـی؟
خــســتــگــان را دمــی بــبــخــشــایــی؟
عــمــر مــا شـد، دریـغ! نـاشـده مـا
بـــر ســر کــوی تــو تــمــاشــایــی
بـــا وصــالــت نــپــخــتــه ســودایــی
از فــــراغــــت شــــدیــــم ســــودایـــی
چـه تـوان کـرد؟ یـار مـی‌نـشـنـوی
هـــیـــچ بــاشــد کــه یــار مــا آیــی؟
جــان را بــه چــهــره شــاد کــنـی؟
دل مـــا را بـــه غـــمـــزه بـــربـــایــی؟
بــی تــومــان جـان و دل نـمـی‌بـایـد
دل مــا را بــه جــان تــو مــی‌بــایــی
پــرده بــردار، تـا سـر انـدازیـم
بــه ســر کــوی تــو، ز شــیـدایـی
ور بــــر آنــــی کـــه خـــون مـــا ریـــزی
غـمـزه را حـکـم کـن، چه می‌پایی؟
مــــفــــلــــســـانـــیـــم بـــر درت عـــاجـــز
مـنـتـظـر گشته تا چه فرمایی؟
چـــون عـــراقـــی امـــیـــد در بـــســتــه
تا در بسته، بو که، بگشایی
غزل شمارهٔ ۲۹۲
در کــــــوی تــــــو لـــــولـــــیـــــی، گـــــدایـــــی
آمـــــــد بـــــــه امــــــیــــــد مــــــرحــــــبــــــایــــــی
بــــــر خــــــاک درت گــــــدای مــــــســـــکـــــیـــــن
بــــا آنــــکــــه نــــرفــــتــــه بــــود جــــایــــی
از دولــــت لـــطـــف تـــو، کـــه عـــام اســـت
مــــــحـــــروم چـــــراســـــت بـــــی‌نـــــوایـــــی؟
پــــیــــش کــــه رود؟ کــــجـــا گـــریـــزد؟
از دســــت غــــمــــت شــــکــــســــتــــه پــــایـــی
مــــگــــذار کــــه بــــی نــــصــــیــــب مــــانــــد
از درگــــــــــه پـــــــــادشـــــــــه گـــــــــدایـــــــــی
چــــــشـــــمـــــم ز رخ تـــــو چـــــشـــــم دارد
هــــــر دم بــــــه مـــــبـــــارکـــــی لـــــقـــــایـــــی
جــــــانــــــم ز لـــــب تـــــو مـــــی‌کـــــنـــــد وام
هـــر لـــحـــظـــه بـــه تـــازگـــی بــقــایــی
جـــــســـــتـــــم هـــــمــــه جــــای را، نــــدیــــدم
جـــــــز در دل تـــــــنـــــــگ جـــــــایـــــــگـــــــایــــــی
بــــی روی تــــو هــــر رخــــی کــــه دیــــدم
نـــــــنـــــــمـــــــود مــــــرا جــــــز ابــــــتــــــدایــــــی
دل در ســــر زلــــف هــــر کــــه بــــســــتــــم
دادم دل خــــــــــود بــــــــــه اژدهــــــــــایـــــــــی
در بـــــحـــــر فـــــراق غـــــرق گـــــشــــتــــم
دســـــــتـــــــم نـــــــگـــــــرفـــــــت آشـــــــنـــــــایـــــــی
در بـــــــادیـــــــهٔ بـــــــلـــــــا بــــــمــــــانــــــدم
راهــــــــم نـــــــنـــــــمـــــــود رهـــــــنـــــــمـــــــایـــــــی
در آیـــــــــنـــــــــهٔ جـــــــــهـــــــــان نـــــــــدیـــــــــدم
جـــــز عـــــکــــس رخــــت جــــهــــان نــــمــــایــــی
خود هر چه به جز تو در جهان است
هـــــســـــت آن چــــو ســــراب یــــا صــــدایــــی
فـــــی‌الــــجــــمــــلــــه نــــدیــــد دیــــدهٔ مــــن
از تــــــیــــــرگــــــی جــــــهــــــان صـــــفـــــایـــــی
اکــــــنــــــون بـــــه در تـــــو آمـــــدم بـــــاز
یـــــــابــــــم مــــــگــــــر از درت عــــــطــــــایــــــی؟
در چـــــشـــــم نـــــهــــاده‌ام کــــه یــــابــــم
از خــــــــاک در تــــــــو تــــــــوتــــــــیـــــــایـــــــی
در گـــــلـــــشـــــن عـــــشـــــق تـــــو عـــــراقـــــی
مـــرغـــی اســـت کـــه نـــیـــســـتـــش نــوایــی
غزل شمارهٔ ۲۹۳
دلــی دارم، چــه دل؟ مــحـنـت سـرایـی
کـه در وی خـوشدلی را نیست جایی
دل مــســکــیــن چـرا غـمـگـیـن نـبـاشـد؟
کـــه در عـــالـــم نـــیـــابـــد دل‌ربـــایـــی
تــن مــهــجـور چـون رنـجـور نـبـود؟
چـه تـاب کـوه دارد رشـتـه تـایی؟
چــگــونــه غــرق خــونــابــه نــبـاشـم؟
کـــه دســتــم مــی‌نــگــیــرد آشــنــایــی
بـــمـــیـــرد دل چـــو دلــداری نــبــیــنــد
بـکـاهد جان چون نبود جان فزایی
بـــنـــالــم بــلــبــل‌آســا چــون نــیــابــم
ز بــــــاغ دلـــــبـــــران بـــــوی وفـــــایـــــی
فـــتــادم بــاز در وادی خــون خــوار
نـــمـــی‌بـــیـــنـــم رهـــی را رهـــنـــمـــایـــی
نــه دل را در تــحــیــر پــای بــنـدی
نــه جــان را جــز تــمــنــی دلـگـشـایـی
دریـــن وادی فـــرو شـــد کــاروان‌هــا
کــــه کـــس نـــشـــنـــیـــد آواز درایـــی
درین ره هر نفس صد خون بریزد
نــیــارد خــواسـتـن کـس خـونـبـهـایـی
دل مــــن چـــشـــم مـــی‌دارد کـــزیـــن ره
بــیــابــد بـهـر چـشـمـش تـوتـیـایـی
روانــم نــیــز در بــســتــه اسـت هـمـت
کــه بــگــشــایــد در راحــت سـرایـی
تــنــم هــم گـوش مـی‌دارد کـزیـن در
بــه گــوش جــانــش آیــد مــرحــبـایـی
تــمــنــا مــی‌کــنــد مــســکــیــن عـراقـی
کـه دریـابـد بـقـا بـعـد از فـنـایـی
غزل شمارهٔ ۲۹۴
ز اشــتــیــاق تــو جــانــم بــه لــب رســیــد، کـجـایـی؟
چـه بـاشـد ار رخ خـوبـت بـدیـن شـکـسـته نمایی؟
نـگـفـتـیـم کـه: بـیـایـم، چـو جان تو به لب آید؟
ز هـــجــر جــان مــن ایــنــک بــه لــب رســیــد کــجــایــی؟
مـنـم کـنـون و یـکـی جان، بیا که بر تو فشانم
جــدا مــشــو ز مــن ایــن دم، کــه نــیـسـت وقـت جـدایـی
گــــذشــــت عـــمـــر و نـــدیـــدم جـــمـــال روی تـــو روزی
مـــرا چـــه‌ای؟ و نـــدانـــم کـــه بـــا کـــس دگــر آیــی؟
کــجــا نــشــان تــو جـویـم؟ کـه در جـهـانـت نـیـابـم
چــگــونــه روی تــو بــیــنـم؟ کـه در زمـانـه نـپـایـی
چـه خـوش بـود کـه زمـانـی نـظر کنی به دل من؟
دل ز غــــــم بــــــرهــــــانــــــی، مــــــرا ز غـــــم بـــــرهـــــایـــــی
مـــرا ز لـــطـــف خـــود، ای دوســـت، نـــاامـــیــد مــگــردان
کـــامـــیـــدوار بـــه کـــوی تـــو آمـــدم بـــه گــدایــی
فـــتـــاده‌ام چــو عــراقــی، هــمــیــشــه بــر در وصــلــت
بود که این در بسته به لطف خود بگشایی؟
غزل شمارهٔ ۲۹۵
ز دو دیـــده خـــون فـــشـــانـــم، ز غـــمـــت شـــب جــدایــی
چــه کــنــم؟ کــه هــســت ایــنــهــا گــل خــیــر آشــنــایــی
هـمـه شـب نـهـاده‌ام سـر، چـو سـگـان، بـر آسـتـانـت
کــــه رقــــیــــب در نــــیـــایـــد بـــه بـــهـــانـــهٔ گـــدایـــی
مــژه‌هــا و چــشــم یــارم بــه نــظــر چــنــان نــمـایـد
کــــه مــــیـــان ســـنـــبـــلـــســـتـــان چـــرد آهـــوی خـــتـــایـــی
در گـلـسـتـان چـشـمـم ز چـه رو هـمـیـشـه بـاز اسـت؟
بــه امــیــد آنـکـه شـایـد تـو بـه چـشـم مـن درآیـی
سر برگ گل ندارم، به چه رو روم به گلشن؟
کــه شــنــیــده‌ام ز گــلــهــا هــمــه بــوی بــی‌وفــایـی
بـه کـدام مـذهـب اسـت ایـن؟ به کدام ملت است این؟
کـه کـشـنـد عـاشـقـی را، کـه تـو عـاشـقـم چـرایی؟
بــه طــواف کــعــبــه رفــتـم بـه حـرم رهـم نـدادنـد
کــه بــرون در چــه کــردی؟ کــه درون خــانــه آیـی؟
بـــه قـــمـــار خـــانـــه رفـــتــم، هــمــه پــاکــبــاز دیــدم
چـــو بـــه صـــومـــعـــه رســـیــدم هــمــه زاهــد ریــایــی
در دیـــــر مـــــی‌زدم مـــــن، کـــــه یـــــکـــــی ز در در آمــــد
کــه : درآ، درآ، عــراقــی، کــه تــو خــاص از آن مـایـی
غزل شمارهٔ ۲۹۶
زهـــــی! جـــــمـــــال تـــــو رشـــــک بـــــتـــــان یـــــغـــــمـــــایــــی
وصـــــــال تـــــــو هـــــــوس عــــــاشــــــقــــــان شــــــیــــــدایــــــی
عـــــروس حـــــســـــن تـــــو را هــــیــــچ در نــــمــــی‌یــــابــــد
بـــــه گـــــاه جـــــلـــــوه‌گـــــری دیـــــدهٔ تــــمــــاشــــایــــی
بــدیــن صــفــت کــه تــویـی بـر جـمـال خـود عـاشـق
بـــه غـــیــر خــود، نــه هــمــانــا، کــه روی بــنــمــایــی
حــــجــــاب روی تـــو هـــم روی تـــوســـت در هـــمـــه حـــال
نــــهـــانـــی از هـــمـــه عـــالـــم، ز بـــســـکـــه پـــیـــدایـــی
بـــهـــر چـــه مـــی‌نـــگـــرم صـــورت تـــو مـــی‌بـــیـــنــم
ازیــــن مــــیــــان هــــمــــه در چــــشــــم مــــن تــــو مــــی‌آیــــی
هـــمـــه جــهــان بــه تــو مــی‌بــیــنــم و عــجــب نــبــود
ازان ســــبــــب کـــه تـــویـــی در دو دیـــده بـــیـــنـــایـــی
ز رشــــک تــــا نــــشــــنـــاســـد تـــو را کـــســـی، هـــر دم
جـــــمـــــال خـــــود بـــــه لـــــبـــــاس دگـــــر بـــــیـــــارایـــــی
تو را چگونه توان یافت؟ در تو خود که رسد؟
کــــه هــــر نــــفــــس بـــه دگـــر مـــنـــزل و دگـــر جـــایـــی
عــــــراقــــــی از پــــــی تــــــو دربـــــه در هـــــمـــــی گـــــردد
تـــــو خـــــود مـــــقـــــیـــــم مـــــیـــــان دلـــــش هـــــویـــــدایــــی
غزل شمارهٔ ۲۹۷
ســـحـــرگـــه بـــر در راحــت ســرایــی
گـــذر کـــردم شـــنــیــدم مــرحــبــایــی
درون رفـــتـــم، نـــدیـــمـــی چــنــد دیــدم
هـــمـــه ســـر مـــســـت عـــشــق دلــربــایــی
هـمـه از بیخودی خوش وقت بودند
هـــمـــه ز آشـــفـــتــگــی در هــوی و هــایــی
ز رنــگ نــیــســتــی شــان رنـگ و بـویـی
ز بــــرگ بـــی‌نـــوایـــی‌شـــان نـــوایـــی
ز ســدره بــرتــر ایــشــان را مــقــامــی
ورای عــــرش و کــــرســــی مــــتــــکــــایــــی
نـــشــســتــه بــر ســر خــوان فــتــوت
بـــهـــر دو کـــون در داده صـــلـــایـــی
نــظــر کــردم، نــدیــدم مــلــک ایـشـان
درین عالم، به جز تن، رشته‌تایی
ز حـیـرت در همه گم گشته از خود
ولـــی در عـــشـــق هـــر یـــک رهـــنـــمـــایـــی
مـرا گـفـتـنـد: حـالـی چـیـست؟ گفتم:
چــه پــرســی حــال مـسـکـیـن گـدایـی؟
غزل شمارهٔ ۲۹۸
کــشــیــد کــار ز تــنــهــایــیــم بــه شــیــدایــی
نـدانـم ایـن هـمـه غـم چون کشم به تنهایی؟
ز بـس کـه داد قـلـم شـرح سـرنـوشت فراق
ز ســـرنـــوشــت قــلــم نــامــه گــشــت ســودایــی
مــــرا تـــو عـــمـــر عـــزیـــزی و رفـــتـــه‌ای ز بـــرم
چــو خــوش بــود اگــر، ای عــمــر رفـتـه بـازآیـی
زبـان گـشـاده، کـمـر بـسـتـه‌ایم، تا چو قلم
بـه سـر کـنـیـم هـر آن خـدمـتـی کـه فـرمـایی
بـــه احـــتـــیـــاط گــذر بــر ســواد دیــدهٔ مــن
چــنــان کــه گــوشــهٔ دامــن بــه خـون نـیـالـایـی
نه مرد عشق تو بودم ازین طریق، که عقل
درآمـــده اســـت بـــه ســر، بــا وجــود دانــایــی
درم گـــشـــای، کـــه امــیــد بــســتــه‌ام در تــو
در امــیــد کــه بــگــشــایــد؟ ار تــو نـگـشـایـی
بــــه آفـــتـــاب خـــطـــاب تـــو خـــواســـتـــم کـــردن
دلــــم نــــداد، کــــه هــــســــت آفــــتــــاب هـــر جـــایـــی
ســــــعــــــادت دو جــــــهــــــان اســــــت دیــــــدن رویـــــت
زهـــی! ســـعـــادت، اگــر زان چــه روی بــنــمــایــی!
غزل شمارهٔ ۲۹۹
هـــمــی گــردم بــه گــرد هــر ســرایــی
نــــمــــی‌یــــابــــم نـــشـــان دوســـت جـــایـــی
وگـــــر یــــابــــم دمــــی بــــوی وصــــالــــش
نـــــیــــابــــم نــــیــــز آن دم را بــــقــــایــــی
وگر یک دم به وصلش خوش برآرم
گـــمـــارد در نـــفـــس بــر مــن بــلــایــی
وگــــر از عـــشـــق جـــانـــم بـــر لـــب آیـــد
نــگــویــد: چــون شــد آخــر مــبـتـلـایـی؟
چــنــان تــنــگ آمــدم از غــم کــه در وی
نــــیــــابــــی خــــوشـــدلـــی را جـــایـــگـــایـــی
عـــجـــب زیـــن مـــحـــنـــت و رنـــج فـــراوان
کـه چـون مـی‌بـاشـد انـدر تـنـگـنـایی؟
ازیـــن دریـــای بـــی‌پـــایـــان خــون خــوار
بــرون شــد کــی تــوان بـی‌آشـنـایـی؟
مــــشـــامـــم تـــا ازو بـــویـــی نـــیـــابـــد
نــــیـــابـــد جـــان بـــیـــمـــارم شـــفـــایـــی
مــرا یــاری اســت، گــر خــونــم بــریـزد
نــیــارم خــواســت از وی خــون بــهــایـی
غــمــش گــویــد مــرا: جـان در مـیـان نـه
ازیــن خــوشــتــر شــنــیــدی مــاجــرایــی؟