غزل شمارهٔ ۳۱
خـــــرقــــه رهــــن خــــانــــهٔ خــــمــــار دارد پــــیــــر مــــا
ای هـــمـــه رنـــدان مـــریـــد پــیــر ســاغــر گــیــر مــا
گر شدیم از باده بدنام جهان تدبیر چیست
هـــمـــچـــنـــیـــن رفـــتـــســت در عــهــد ازل تــقــدیــر مــا
ســرو را بــاشــد ســمـاع از نـالـهٔ دلـسـوز مـرغ
مــرغ را بــاشــد صــداع از نــالــهٔ شــبــگــیــر مــا
داوری پـیـش کـه شـایـد بـرد اگـر بـی مـوجـبـی
خـــون درویـــشـــان بـــی طـــاقـــت بـــریــزد مــیــر مــا
هــم مــگـر لـطـف تـو گـردد عـذر خـواه بـنـدگـان
ورنــه مــعــلــومــسـت کـز حـد مـیـرود تـقـصـیـر مـا
صـــیـــد آن آهـــوی روبـــه بـــاز صـــیـــاد تـــوئـــیــم
مــا شــکــار افــتــاده و شــیــر فـلـک نـخـجـیـر مـا
تـــا دل دیـــوانـــه در زنــجــیــر زلــفــت بــســتــه‌ایــم
ای بـــســا عــاقــل کــه شــد دیــوانــهٔ زنــجــیــر مــا
از خــــدنــــگ آه عــــالــــم ســــوز مـــا غـــافـــل مـــشـــو
کـز کـمـان نـرم زخـمـش سـخـت بـاشـد تـیـر مـا
ره مـده در خـانـقـه خـواجـو کـسی را کاین نفس
بـــا جـــوانـــان عــشــرتــی دارد بــخــلــوت پــیــر مــا
غزل شمارهٔ ۳۲
آب آتـــش مـــیـــبـــرد خـــورشـــیـــد شــب‌پــوش شــمــا
مــــیــــرود آب حــــیــــات از چــــشــــمـــهٔ نـــوش شـــمـــا
شـــــام را تـــــا ســــایــــبــــان روز روشــــن دیــــده‌ام
تـیـره شـد شام من از صبح سحرپوش شما
در شـــب تـــاریـــک خـــورشـــیـــدم در آغـــوش آمـــدی
هـمـچـو زلـف ار بـودمـی یـک شـب در آغـوش شـما
از چـه رو هـنـدوی مـه پـوش شـمـا در تـاب شـد
گـر بـه مـسـتـی دوشـم آمد دوش بر دوش شما
ای ز روبــــه بــــازی آهــــوی شـــمـــا در عـــیـــن خـــواب
شیر گیران گشته مست از خواب خرگوش شما
مـــردم چـــشـــم عـــقـــیـــق افـــشـــان لــؤلــؤ بــار مــن
گـشـتـه در پـاش از لـب در پـوش خـامـوش شما
حــلــقــهٔ گــوش شــمــا را تــا بــود مــه مــشـتـری
مــشــتــری بــاشــد غــلــام حــلــقــه در گــوش شـمـا
عــیــب نــبــود چــون بــخــوان وصــل نـبـود دسـتـرس
گـر بـه درویـشی رسد بوئی ز سر جوش شما
آب حـــیــوانــســت یــا گــفــتــار خــواجــو یــا شــکــر
مـــاه تـــابـــانــســت یــا گــل یــا بــنــاگــوش شــمــا
غزل شمارهٔ ۳۳
آن تــــن مـــاســـت یـــا مـــیـــان شـــمـــا
وان دل مــــاســــت یــــا دهــــان شــــمــــا
اگــــرآن ابــــرو اســــت و پــــیــــشــــانـــی
نــکــشــد هــیــچــکــس کــمــان شــمـا
جـز کـمـر کـیـسـت آنـکـه مـیـگـنـجد
یــــک ســــرمــــوی در مـــیـــان شـــمـــا
آب رخ پـــــیـــــش مـــــا کـــــســـــی دارد
کــــه بــــود خــــاک آســـتـــان شـــمـــا
مــــیـــکـــنـــد مـــرغ جـــان مـــا پـــرواز
دمــــبــــدم ســــوی آشــــیــــان شــــمــــا
چــه بــود گـر بـمـا رسـانـد بـاد
بــوئــی از طــرف بــوســتــان شــمــا
خــواب خــوش را بــخــواب مــیـبـیـنـم
از غــــم چــــشــــم نــــاتــــوان شــــمــــا
زلـــف دلـــبـــنـــد اگـــر بـــر افــشــانــنــد
بــرفــشــانــیــم جــان بــجــان شــمـا
دل خواجو نگر که چون زده است
چــــنــــگ در زلــــف دلــــســـتـــان شـــمـــا
غزل شمارهٔ ۳۴
اگـــر ســـرم بـــرود در ســـر وفـــای شــمــا
ز ســر بــرون نــرود هــرگــزم هــوای شــمـا
بخاک پای شما کانزمان که خاک شوم
هـــنــوز بــر نــکــنــم دل ز خــاک پــای شــمــا
چـــو مـــرغ جـــان مــن از آشــیــان هــوا گــیــرد
کــــنــــد نــــزول بـــخـــاک در ســـرای شـــمـــا
در آن زمـــان کــه رونــد از قــفــای تــابــوتــم
بــود مــرا دل ســرگـشـتـه در قـفـای شـمـا
شــوم نــشــانــهٔ تـیـر قـضـا بـدان اومـیـد
کـه جـان ببازم و حاصل کنم رضای شما
کــرا بــجــای شـمـا در جـهـان تـوانـم دیـد
چـرا کـه نـیـست مرا هیچکس بجای شما
ز بـــنــدگــی شــمــا صــد هــزارم آزادیــســت
کـه سـلـطـنـت کـند آنکو بود گدای شما
گـرم دعـای شـمـا ورد جـان بـود چه عجب
کـه هـسـت روز و شـب اوراد من دعای شما
کــجـا سـزای شـمـا خـدمـتـی تـوانـم کـرد
جـز ایـنـکـه روی نـپـیـچـم ز نـاسـزای شـمـا
غـریـب نـیـسـت اگـر شـد ز خـویـش بـیـگـانه
هـر آن غـریـب کـه گـشـسـتـسـت آشـنـای شما
اگـر بـغـیـر شـمـا مـی‌کـنـد نـظـر خـواجـو
چــو آب مــی شــودش دیــده از حــیـای شـمـا
غزل شمارهٔ ۳۵
آن مـــاه مـــهـــر پـــیـــکـــر نـــامـــهـــربـــان مــا
گــفــت ای بــنــطـق طـوطـی شـکـرسـتـان مـا
وقــت سـحـر شـدی بـتـمـاشـای گـل بـبـاغ
شــرمــت نــیـامـد از رخ چـون گـلـسـتـان مـا
در بــاغ سـرو را ز حـیـا پـای در گـلـسـت
از اعــــــتــــــدال قـــــد چـــــو ســـــرو روان مـــــا
بــرگ بــنـفـشـه کـز چـمـن آیـد نـسـیـم او
تــابــیــســت از دو ســنـبـل عـنـبـر فـشـان مـا
آب حـــیـــات کـــز ظـــلـــمـــاتــش نــشــان دهــنــد
آبـــیـــســـت پـــیـــش کــوثــر آتــش نــشــان مــا
مـائـیـم فـتـنـه‌ئـی کـه در آخر زمان بود
ور نــی کــدام فــتــنــه بــود در زمــان مــا
بـنـمـود چشم مست و بر مزم عتاب کرد
کــاخــر چــنــیــن بــود غــمــت از نــاتـوان مـا
در بـاغ وصـل اگـر نـبـود چـون تـو بلبلی
کــم گــیــر پــشــه‌ئــی ز هــمـای آشـیـان مـا
مــیــکــرد در کــرشــمــه بـه ابـرو اشـارتـی
یعنی گمان مبر که کشد کس کمان ما
کــس بــا مــیــان مـا نـکـنـد دسـت در کـمـر
الــا کــمـر کـه حـلـقـه شـود بـرمـیـان مـا
خـواجـو اگـر چـه در سر سودای ما رود
تــا بــاشــدش سـری سـر او و آسـتـان مـا
غزل شمارهٔ ۳۶
مـــــغـــــنـــــی وقـــــت آن آمـــــد کـــــه بــــنــــوازی ربــــاب
صــــبــــوحــــســـت ای بـــت ســـاقـــی بـــده شـــراب
اگـــر مـــردم بـــشـــوئــیــدم بــه آب چــشــم جــام
وگـــــر دورم بـــــخـــــوانـــــیـــــدم بـــــه آواز ربــــاب
فــــلــــک در خــــون جـــانـــم رفـــت و مـــا در خـــون دل
مـــــی لـــــعـــــل آب کـــــارم بــــرد و مــــا در کــــار آب
مـرا بـر قـول مـطـرب گـوش و مـطـرب در سماع
مـن از بـادام سـاقـی مـسـت و سـاقی مست خواب
چــــو هــــنــــدو زلـــف دود آســـای او آتـــش نـــشـــیـــن
چــو طـوطـی لـعـل شـکـر خـای او شـیـریـن جـواب
دل از چشمم به فریادست و چشم از دست دل
کــــه هــــم پــــر عـــقـــابـــســـت آفـــتـــاب جـــان عـــقـــاب
کـــبـــابـــم از دل پـــرخـــون بـــود وقـــت صـــبــوح
کــه مــســت عــشــق را نــبــود بــرون از دل کـبـاب
ســــر کــــویــــت ز آب چـــشـــم مـــهـــجـــوران فـــرات
ســرانــگــشـتـت بـه خـون جـان مـشـتـاقـان خـضـاب
دلــم چــون مــار مــپــیــچــد ز مــهــرم ســرمــپـیـچ
رخــت چــون مــاه مــی‌تــابــد ز خــواجــو رخ مـتـاب
غزل شمارهٔ ۳۷
ای دل نـــگـــفـــتـــمـــت کـــه ز زلـــفـــش عـــنـــان بــتــاب
کاهنگ چین خطا بود از بهر بهر مشک ناب
ای دل نـــگـــفـــتــمــت کــه ز لــعــلــش مــجــوی کــام
هـــر چـــنـــد کـــام مـــســـت نـــبــاشــد مــگــر شــراب
ای دل نــگــفــتــمـت کـه بـه چـشـمـش نـظـر مـکـن
کـز غـم چـنـان شـوی کـه نـبـیـنـی بـخواب خواب
ای دل نــــگـــفـــتـــمـــت کـــه ز تـــرکـــان بـــتـــاب روی
زانــرو کــه تــرک تــرک خـتـائـی بـود و صـواب
ای دل نـــگـــفـــتـــمــت کــه مــرو در کــمــنــد عــشــق
آخـــر بـــقـــصـــد خــویــش چــرا مــیــکــنــی شــتــاب
ای دل نـــگــفــتــمــت کــه اگــر تــشــنــه مــرده‌ئــی
ســـیــراب کــی شــود جــگــر تــشــنــه از شــراب
ای دل نـــگــفــتــمــت کــه مــنــال ار چــه روشــنــســت
کـــز زخـــم گـــوشـــمـــال فـــغـــان مـــیـــکـــنــد ربــاب
ای دل نـــگـــفـــتـــمـــت کـــه مـــریـــز آبـــروی خـــویــش
پــــــــیــــــــش رخــــــــی کــــــــزو بــــــــرود آبـــــــروی آب
ای دل نـــگـــفـــتـــمــت کــه ز خــوبــان مــجــوی مــهــر
زانــــرو کــــه ذره مــــهــــر نــــجــــویــــد ز آفــــتــــاب
ای دل نـــگـــفـــتـــمـــت کـــه دریـــن بـــاغ دل مـــبـــنـــد
کــز ایــن مــدت جــوی نــگــشــایــد بــه هـیـچ بـاب
ای دل نــــگـــفـــتـــمـــت کـــه مـــشـــو پـــای‌بـــنـــد او
زیـــــرا کــــه کــــبــــک را نــــبــــود طــــاقــــت عــــنــــاب
ای دل نــــــگـــــفـــــتـــــمـــــت کـــــه مـــــرو در هـــــوای دل
طـــــــــاوس را چـــــــــه غـــــــــم ز هـــــــــواداری ذبـــــــــاب
ای دل نــگــفــتــمــت کــه طــمــع بــر کــن از لـبـش
هــــر چــــنــــد بــــی نــــمــــک نــــبــــود لـــذت کـــبـــاب
ایــدل نــگــفــتــمــت کــه ســر از سـنـبـلـش مـپـیـچ
کــافــتــی از آن کــمـنـد چـو خـواجـو در اضـطـراب
غزل شمارهٔ ۳۸
طـــلـــع الـــصـــبـــح مـــن وراء حـــجــاب
عـــجـــلـــو بـــالـــرحـــیـــل یـــا اصــحــاب
کـــوس رحـــلـــت زدنـــد و مـــنــتــظــران
بـــر ســـر راه مـــیـــکـــنـــنــد شــتــاب
وقــت کــوچـسـت و کـرده مـهـجـوران
خـــاک ره را بـــخــون دیــده خــضــاب
نــور شــمــعــســت یـا فـروغ جـبـیـن
مـــی‌نـــمـــایـــنـــد مـــه رخـــان ز نـــقــاب
نـاقـه بـگذشت و تشنگان در بند
کــاروان رفــت و خــســتــگـان در خـواب
من چنان بیخودم که بانگ جرس
هــــســـت در گـــوش مـــن خـــروش ربـــاب
جـــگـــرم تـــشـــنـــه و مـــنــازل دوســت
از ســرشــکــم فــتـاده بـر سـر آب
کــــــنــــــم از خــــــون دل بـــــروز وداع
دامـــــن کـــــوه پــــر عــــقــــیــــق مــــذاب
هـــر دم از کـــوچـــگـــه نـــدا خــیــزد
کــــی رفــــیـــق از طـــریـــق روی مـــتـــاب
بــر نــشــسـتـنـد هـمـرهـان بـرخـیـز
بــــاد بـــســـتـــنـــد دوســـتـــان دریـــاب
هـیـچ دانـسته‌ئی که دوزخ چیست
دل بــــــریــــــان و داغ هـــــجـــــر عـــــذاب
از مـــغـــیـــلـــان چـــگـــونـــه انـــدیـــشـــد
هـر کـه سـازد نـهـالـی از سـنـجـاب
بـــر فـــشـــان طـــره‌ای مـــه مــحــمــل
تــا بــرآیــد ز تــیــره شــب مـهـتـاب
دل خــواجــو ز تـاب هـجـر بـسـوخـت
مــــکــــن آتـــش کـــه او نـــیـــارد تـــاب
غزل شمارهٔ ۳۹
دیـــشــب خــبــرت هــســت کــه در مــجــلــس اصــحــاب
تـــا روز نـــخـــفـــتـــیـــم مـــن و شــمــع جــگــرتــاب
از دســـــت دل ســـــوخــــتــــه و دیــــده خــــونــــبــــار
یـــک لـــحـــظـــه نـــبـــودیـــم جـــدا ز آتــش و از آب
مـــن در نـــظـــرش ســـوخـــتــمــی ز آتــش ســیــنــه
و او ســاخــتــی از بــهــر مــن ســوخــتــه جــلــاب
از بــســکـه فـشـانـدیـم در از چـشـم گـهـرریـز
شــد صــحــن گــلـسـتـان صـدف لـؤلـؤی خـوشـاب
در پـــاش فـــکـــنـــدم ســـرشـــوریـــده از آنـــروی
کـو بـود کـه مـیـسوخت دلش برمن از اصحاب
یـاران بـخـور و خـواب بـسـر بـرده هـمه شب
وان سوخته فارغ ز خور و چشم من از خواب
او خــــون جــــگــــر خــــورده و مــــن خــــون‌دل ریــــش
او مـــی بــه قــدح داده و مــن دل بــه مــی نــاب
او بـر سـر مـن اشـک فـشـان گـشته چو باران
و افــــتــــاده مـــن دلـــشـــده از دیـــده بـــغـــرقـــاب
مــن بــاغــم دل ســاخــتــه و ســوخــتــه در تــب
و او از دم دود مـــــن دلـــــســـــوخـــــتـــــه در تـــــاب
چـــون دیــد کــه خــون دلــم از دیــده روان بــود
مــــیــــداد روان شــــربــــتــــم از اشــــک چــــو عــــنـــاب
جـز شـمـع جـگر سوز که شد همدم خواجو
کـس نـیـسـت کـه او را خـبری باشد از این باب
غزل شمارهٔ ۴۰
ای خـط سـبـز تـو هـمـچـون بـرگ نـیـلـوفـر در آب
قند مصر از شور یاقوت تو چون شکر در آب
عـنـبـریـن خـطـت کـه چون مشک سیه بر آتشست
مــــیـــنـــمـــایـــد گـــرد آتـــش گـــردی از عـــنـــبـــردرآب
بــر گــل خــودروی رویــت کـبـروی حـسـن از اوسـت
ســبــزهٔ ســیــراب را بــنــگــر چـو نـیـلـوفـر در آب
تـا بـر آب افـکـنـد زلـفـت چـنـبـر از سـیـلـاب چـشـم
پـیـکـرم بـین غرقه در خونست چون چنبر در آب
مـــردم دریـــا نـــیـــنــدیــشــد ز طــوفــان زان ســبــب
مــردم چــشــمــم فـرو بـردسـت دایـم سـر در آب
گـر چـه زر در خـاک مـیـجویم که از خاکست زر
روی زردم بـــیـــن در آب دیـــده هـــمــچــون زر در آب
عیب مجنون گو مکن لیلی که شرط عقل نیست
گــر نــدانــد حــال دردش گــو بـرو بـنـگـر در آب
کــشــتــیــی بــرخــشــک مـیـرانـیـم در دریـای عـشـق
ویـن تـن خـاکـی ز چـشـم افـتـاده چون لنگر در آب
چـون بـنـوک خـامـه خـواجو شرح مشتاقی دهد
چـــشـــم خـــونـــبـــارش درانــدازد روان دفــتــر در آب