غزل شمارهٔ ۱۷۱
ســحــاب ســیــل فـشـان چـشـم رودبـار مـنـسـت
سـمـوم صـاعـقـه سـوز آه پـرشـرار مـنست
غم ار چه خون دلم می‌خورد مضایقه نیست
کـه اوسـت در هـمـه حالی که غمگسار منست
هـــلـــال اگـــر چـــه بـــه ابـــروی یـــار مـــی‌مـــانــد
ولـــی نـــمـــونــه‌ئــی از ایــن تــن نــزار مــنــســت
چــو اخــتــیــار مــن از کــایـنـات صـحـبـت تـسـت
گــمــان مــبــر کــه جــدائــی بــاخـتـیـار مـنـسـت
خــیــال لــعــل تــو هــر جــا کـه مـی‌کـنـم مـنـزل
مــقــیــم حــجــرهٔ چــشــم گــهــر نـگـار مـنـسـت
کـــنــار چــون کــنــم از آب دیــده گــوهــر شــب
بــــرزوی تــــو تــــا روز در کــــنـــار مـــنـــســـت
مــرا ز دیــده مــی‌فــکــن کــه آبــروی مــحــیــط
ز فـــیـــض مــردمــک چــشــم در نــثــار مــنــســت
فـــرونـــشـــان بـــنـــم جـــام گـــرد هــســتــی مــن
اگــــر غــــبــــار حــــریــــفــــان ز رهــــگــــذر مـــنـــســـت
طــمــع مــدار کــه خــواجــو ز یــار بـرگـردد
کــه از حــیــات مــلــول آمــدن نــه کــار مــنــســت
غزل شمارهٔ ۱۷۲
گــــل بــــســــتــــان خــــرد لـــفـــظ دلـــارای مـــنـــســـت
بـــلـــبـــل بــاغ ســخــن مــنــطــق گــویــای مــنــســت
مـنـم آن طـوطـی خـوش نـغـمـه که هنگام سخن
طـوطـیـانـرا شـکـر از لـفـظ شـکـر خـای مـنـسـت
بـــلـــبـــل آوای گـــلـــســـتـــان فـــلـــک را هـــمـــه شــب
گــــوش بـــر زمـــزمـــهٔ نـــغـــمـــه و آوای مـــنـــســـت
پـــیـــش طـــبــعــم کــه ازو لــؤلــؤ لــالــا خــیــزد
نــام لــؤلــؤ نــتــوان بــرد کــه لــالــای مــنــســت
ســـخـــنـــم زادهٔ جـــانـــســـت و گـــهـــر زادهٔ کــان
بــلــکــه دریــا خــجــل از طــبـع گـهـر زای مـنـسـت
الــــف قـــامـــتـــم ارزانـــکـــه بـــصـــورت نـــونـــســـت
کــاف و نـون نـکـتـه ئـی از حـرف مـعـمـای مـنـسـت
ســخــنــم ســحــر حــلــالــســت ولــی گــاه ســخـن
خـــجـــلـــت بـــابـــلـــیـــان از یـــد بــیــضــای مــنــســت
گـــر چـــه در عـــالــم خــاکــســت مــقــامــم لــیــکــن
بــرتــر از چــرخ بــریــن مــنــزل و مــاوای مــنــسـت
چــشــمــهٔ آب حــیــاتــی کـه خـضـر تـشـنـهٔ اوسـت
کـمـتـریـن قـطـره‌ئـی از طـبـع چـو دریـای مـنست
گــر چــه آن تـرک خـتـا هـنـدوی خـویـشـم خـوانـد
تـــرک مـــه روی فـــلـــک هـــنـــدوی کـــرای مـــنـــســـت
دولـــــت صـــــدر جــــهــــان بــــاد کــــه از دولــــت او
بـــرتــر از صــدرنــشــیــنــان جــهــان جــای مــنــســت
چکنم ساغر صهبا که چو خواجو بصبوح
قـــدح دیـــدهٔ مـــن ســـاغـــر صـــهـــبـــای مـــنـــســـت
غزل شمارهٔ ۱۷۳
زلـــف لـــیـــلـــی صـــفـــتـــت دام دل مـــجــنــونــســت
عـــقـــل بـــر دانـــهٔ خـــال ســیــهــت مــفــتــونــســت
تـا خـیـال لـب و دنـدان تـو در چـشـم مـنـسـت
مــردم چـشـم مـن از لـعـل و گـهـر قـارونـسـت
پــیــش لــؤلــؤی ســرشــکــم ز حــیـا آب شـود
در نـاسـفـتـه کـه در جـوف صـدف مکنونست
عــاقــل آنــســت کــه مــنـکـر نـشـود مـجـنـون را
کــانــکــه نــظــارهٔ لـیـلـی نـکـنـد مـجـنـونـسـت
خــون شــد از رشــک خــطــت نـافـهٔ آهـوی خـتـا
گـر چـه در اصـل طـبـیـعت چو ببینی خونست
عـــقـــل را کـــنـــه جـــمـــالــت مــتــصــور نــشــود
زانــکــه حــسـن تـو ز ادراک خـرد بـیـرونـسـت
مـی پـرسـتـان اگـر از جـام صـبـوحـی مـسـتند
مـسـتـی مـا هـمـه زان چـشـم خـوش مـی‌گونست
تــا جـدا مـانـده‌ام از روی تـو هـرگـز گـفـتـی
کان جگر خستهٔ دل سوخته حالش چونست
رحـمـتـی کـن کـه ز شـور شـکرت خواجو را
سـیـنـه آتـشـکـده و دیـده ز غـم جـیـحـونست
غزل شمارهٔ ۱۷۴
آن تــرک پــریــچــهــره مـگـر لـعـبـت چـیـنـسـت
یـــا مـــاه شـــب چـــارده بـــر روی زمــیــنــســت
در ابـــر ســـیـــه شــعــشــهٔ بــدر مــنــیــرســت
یـــا در شـــکـــن کـــاکـــل او نـــور جـــبــیــنــســت
آن مــاه تـمـامـسـت کـه بـرگـوشـه بـامـسـت
یا شاه سپهرست که بر چرخ برینست
گــویــنــد کـه زیـبـاسـت بـغـایـت مـه نـخـشـب
لــیــکــن نــتــوان گـفـت کـه زیـبـاتـر از ایـنـسـت
آن لـعـل گـهـر پـوش مـگـر چـشـمـهٔ نـوشست
یــا درج عــقــیــقـسـت کـه بـر در ثـمـیـنـسـت
هـر چـنـد نـمـک چـون شـکرت شور جهانیست
لــیــکــن لــب لـعـلـت نـمـکـی بـس شـکـریـنـسـت
ایــن نــکــهــت مــشـکـیـن نـفـس بـاد بـهـارسـت
یــا چــیــن ســر زلـف تـو یـا نـافـهٔ چـیـنـسـت
بــالــای بــلــنــدت کــه ازو کــارتــو بـالـاسـت
بــالــاش نــگــویــم کــه بــلــای دل و دیــنــسـت
خـــواجـــو اگـــرش تـــیـــغ زنــی روی نــپــیــچــد
زیـرا کـه تـو سـلـطـانـی و او مـلک یمینست
غزل شمارهٔ ۱۷۵
آن حــور مــاه چــهـره کـه رضـوان غـلـام اوسـت
جـــنـــت فـــراز ســـرو قـــیـــامـــت قـــیـــام اوســـت
گـر زانـکـه مـشـک نـاب ز چـیـن می‌شود پدید
صـد چـیـن در آن دو سـلـسلهٔ مشک‌فام اوست
مــقــبــل کــســی کــش او بــغــلــامـی کـنـد قـبـول
ای مـــــن غـــــلـــــام دولـــــت آنـــــکـــــو غـــــلـــــام اوســــت
عـامـی چـو مـن بـحـضـرت سـلـطـان کـجـا رسد
لـــیـــکـــن امــیــد بــنــده بــانــعــام عــام اوســت
پـروانـه گـر چـو شـمـع بـسـوزد عجب مدار
کــان ســوخـتـن ز پـخـتـن سـودای خـام اوسـت
مـــشـــتــاق را بــکــعــبــه عــبــادت حــلــال نــیــســت
الــا بــکــوی دوســت کــه بــیــت الــحـرام اوسـت
وحـــشـــی بـــبـــوی دانـــه بـــدام اوفـــتــد ولــیــک
خــــرم دلــــی کــــه دانــــه خـــال تـــو دام اوســـت
هـــر کـــو کـــنـــد بـــمـــاه تــمــامــت مــشــابــهــت
ایـــن روشـــنـــســـت کـــز نـــظـــر نــاتــمــام اوســت
خـواجـو بـتـرک نـام نـکـو گـفـت و نـنگ داشت
از ننگ و نام اگر چه که ننگم ز نام اوست
غزل شمارهٔ ۱۷۶
گـر سـردر آورد سرم آنجا که پای اوست
ور ســر کــشــد تــنـعـم مـن در جـفـای اوسـت
گــر مــی‌بــرد بــبـنـدگـی و مـی‌کـشـد بـبـنـد
آنــــــســــــت رای اهــــــل مــــــودت کــــــه رای اوســــــت
هــر چـنـد دورم از رخ او هـمـچـو چـشـم بـد
پــیــوســتـه حـرز بـازوی جـانـم دعـای اوسـت
هـیـچـم بـدسـت نـیـست که در پایش افکنم
الــا ســری کــه پــیــشــکـش خـاک پـای اوسـت
گــر مــدعــای کــشــتــهٔ شــاهــد شـهـادتـسـت
دعوی چه حاجتست که شاهد گوای اوست
از هــر چــه بــر صـحـایـف عـالـم مـصـورسـت
حـــیـــرت در آن شـــمــایــل حــیــرت فــزای اوســت
تــــــا دیــــــده دیـــــده اســـــت رخ دلـــــربـــــای او
دل در بـــلـــای دیـــده و جــان در بــلــای اوســت
در هـر زبـان کـه مـی‌شـنـوم گـفـتـگـوی مـاست
در هــر طــرف کـه مـی‌شـنـوم مـاجـرای اوسـت
خــواجــو کــســی کـه مـالـک مـلـک قـنـاعـتـسـت
شــاه جــهــان بــعــالــم مــعــنــی گــدای اوسـت
غزل شمارهٔ ۱۷۷
مــن بــقــول دشــمــنــان هــرگــز نـگـیـرم تـرک دوسـت
کــز نــکــورویــان اگـر بـد در وجـود آیـد نـکـوسـت
گــر عــرب را گــفــتــگــوئــی هــســت بــا مــا در مــیــان
حال لیلی گو که مجنون همچنان در جستجوست
چـون عـروس بـوسـتـان از چـهـره بـگـشـایـد نقاب
بـلـبـل ار وصـف گـل سـوری نـگـویـد هـرزه گـوسـت
گــر چــه جــانـان دوسـت دارد دشـمـنـی بـا دوسـتـان
دشـمـن جـان خـودسـت آنـکـس کـه برگردد ز دوست
هـمـچـو گوی ارزانکه سرگردان چوگان گشته‌ئی
سـر بـنـه چـون در سر چوگان هوای زخم گوست
کـــاشـــگـــی از خـــاک کـــویـــش مـــن غــبــاری بــودمــی
کــانـکـه او را آبـروئـی هـسـت پـیـشـش خـاک کـوسـت
چـشـمهٔ جانبخش خضرست آن که آبش جانفرانست
روضهٔ بستان خلدست این که بادش مشکبوست
چـــون صـــبـــا حـــال پـــریــشــانــی زلــفــت شــرح داد
هــیــچ مــی‌دانــی کــز آنــســاعــت دلــم در بــنـد اوسـت
بـا تـو خـواجو را برون از عشق چیزی دیگرست
ورنـه در هـر گـوشـه مـاهـی سرو قد لاله روست
غزل شمارهٔ ۱۷۸
عـــنـــبـــرســت آن دام دل یــا زلــف عــنــبــرســای دوســت
شـکـرسـت آن کـام جـان یـا لـعـل شکرخای دوست
پـــرتـــو مـــهـــرســـت یـــا مـــهـــر رخ زیـــبـــای یـــار
قـــامــت ســروســت یــا ســرو قــد رعــنــای دوســت
آیــــت حــــســــنـــســـت یـــا تـــوقـــیـــع مـــلـــک دلـــبـــری
یـا بـخـون مـا خـطـی یـا خـط مـشک آسای دوست
عـکـس پـرویـنـسـت یـا قـنـدیل مه یا شمع مهر
یــــا چــــراغ زهــــره یـــا روی جـــهـــان آرای دوســـت
مـــار ضــحــاکــســت یــا شــب یــا طــنــاب چــنــبــری
یــا نــقــاب عــنـبـری یـا جـعـد مـه فـرسـای دوسـت
چــشــمــهٔ نــوشــســت یــا کــان نـمـک یـا جـام مـی
یـــا زلـــال خـــضــر یــا مــرجــان جــان افــزای دوســت
آهــوی مــســتــســت یـا جـزع یـمـن یـا عـیـن سـحـر
یـا فـریـب عـقـل و دیـن یـا نـرگـس شـهـلای دوست
شـاخ شـمـشـادسـت یـا سـرو سـهـی یا نارون
یــا صــنــوبــر یــا بــلـای خـلـق یـا بـالـای دوسـت
قامت خواجوست یا قوس قزح یا برج قوس
یـــا هــلــال عــیــد یــا ابــروی چــون طــغــرای دوســت
بــزم دســتــورسـت یـا بـتـخـانـه چـیـن یـا چـمـن
یـــا ارم یـــا جـــنـــت فـــردوس یـــا مـــاوای دوســت
غزل شمارهٔ ۱۷۹
ای فــدای قــامــتــت هــر ســرو بــســتــانــی کــه هــســت
در حــیــا از چــشــم مــن هــر ابــر نــیــســانـی کـه هـسـت
بــاز داده خــط بــخــون وز شـرمـسـاری گـشـتـه آب
جـــام یـــاقـــوت تـــرا هـــر راح ریـــحـــانـــی کـــه هـــســت
نــرگــس ســرمــســت مــخــمــور تــو بـیـمـارسـت از آن
ســر در افــکــنــدســت زلــفــت از پــریــشـانـی کـه هـسـت
خـــاتـــم لـــعـــل تـــرا چـــون شـــد مــســخــر مــلــک جــم
صــیــد زلــفــت گــشــت هــر دیــو سـلـیـمـانـی کـه هـسـت
راســـــتــــی را بــــنــــدهٔ شــــمــــشــــاد بــــالــــای تــــوام
ورنــه مــن آزادم از هــر ســرو بــســتــانــی کــه هـسـت
لـــشـــکـــر عـــشــق تــوام تــا خــیــمــه زد در مــلــک دل
کـــس درو مــنــزل نــمــی‌ســازد ز ویــرانــی کــه هــســت
چـــون شـــود یـــاقــوت لــؤلــؤ پــرورت گــوهــرفــشــان
آب گـــردد از حـــیـــا هـــر گـــوهـــر کـــانـــی کـــه هـــســـت
هـــــنـــــدوی آتـــــش پــــرســــت کــــافــــر زلــــفــــت مــــقــــیــــم
خــون خــلــقــی مــی‌خــورد از نــا مــسـلـمـانـی کـه هـسـت
در دلت مهر از چه رو جویم چو می‌دانم که چیست
بــنـده را بـیـدل چـرا گـوئـی چـو مـی‌دانـی کـه هـسـت
نـــاشـــنـــیـــده از کـــمـــال حـــســـن لـــیـــلــی شــمــه‌ئــی
عـــیــب مــجــنــون مــی‌کــنــد دانــا ز نــادانــی کــه هــســت
چـشـم خـواجـو چـون شـود دور از رخـت گوهرفشان
اوفــــتــــد خــــون در دل هـــر لـــعـــل رمـــانـــی کـــه هـــســـت
روح را در حــــالــــت آرد چـــون شـــود دســـتـــانـــســـرای
بــلــبــل بـسـتـان طـبـعـش از خـوش الـحـانـی کـه هـسـت
غزل شمارهٔ ۱۸۰
ایــکــه از دفــتــر حــســنــت مـه تـابـان بـابـیـسـت
آتــــش روی تــــو در عــــیــــن لــــطـــافـــت آبـــیـــســـت
نــیــســت در دور خــطــت دور تــســلــسـل بـاطـل
کـه خـط سـبـز تو از دور تسلسل بابیست
تـا شـد ابـروی کـژت فـتنهٔ هر گوشه نشین
ای بـسـا فتنه که در گوشهٔ هر محرابیست
زلــف هــنـدوی تـوام دوش بـخـواب آمـده بـود
بـس پـریـشـانـم ازیـن رانک پریشان خوابیست
پـــرتـــو روی چــو مــاه تــودر آن زلــف ســیــاه
راسـتـی را چـه شـب تـیـره و خوش مهتابیست
آنــــک گــــویــــد کــــه عــــنـــاب نـــشـــانـــد خـــون را
بـی تـو هـر قـطـره‌ئـی از خـون دلـم عـنابیست
آفـــتـــابـــیـــســـت کـــه از اوج شـــرف مـــی‌تـــابــد
یـا بـت مـاسـت کـه در هـر خـم زلـفش تابیست
مـن ازیـن در نـروم زانـکـه بهر باب که هست
پیش خواجو درش از روضه رضوان بابیست