غزل شمارهٔ ۲۰۱
ورطــهٔ پــر خــطــر عــشــق تــرا سـاحـل نـیـسـت
راه پــــر آفــــت ســــودای تــــرا مــــنـــزل نـــیـــســـت
گـر شـوم کـشـتـه بـدانید که در مذهب عشق
خــونــبــهــای مــن دلــســوخــتــه بــر قـاتـل نـیـسـت
نـــشـــود فـــرقـــت صـــوری ســـبـــب مـــنـــع وصــال
زانــکــه در عــالــم مـعـنـی دو جـهـان حـائـل نـیـسـت
مـیـل خـوبـان نـه مـن بی سر و پا دارم و بس
کــیــســت آنــکــو بـرخ سـرو قـدان مـایـل نـیـسـت
هــــیــــچ ســـائـــل ز درت بـــاز نـــگـــردد مـــحـــروم
گرچه در کوی تو جز خون جگر سائل نیست
چـه دهـم شـرح جـمـال تـو کـه در معنی حسن
آیــتــی نــیــســت کــه در شــان رخـت نـازل نـیـسـت
بـــنـــده از بـــنـــدگـــیـــت خـــلــعــت شــاهــی یــابــد
کــه غــلــامــی کــه قــبــولــت نــبـود مـقـبـل نـیـسـت
هــــیــــچ کـــامـــی ز دهـــان تـــو نـــکـــردم حـــاصـــل
چـکـنـم کـز تـو مـرا یـک سـر مو حاصل نیست
چــه نــصــیــحــت کــنــی ای غــافـل نـادان کـه مـرا
پــنــد عــاقــل نــکـنـد سـود چـو دل قـابـل نـیـسـت
اگــــرت عــــقــــل بـــود مـــنـــکـــر مـــجـــنـــون نـــشـــوی
کــانــکــه دیــوانــه لــیــلــی نــشـود عـاقـل نـیـسـت
غــم دل بــا کــه تـوانـد کـه بـگـویـد خـواجـو
مــگــر آنــکــس کــه غــمــی دارد و او را دل نــیـسـت
غزل شمارهٔ ۲۰۲
آن نــگــیــنــی کــه مــنــش مـی‌طـلـبـم بـا جـم نـیـسـت
وان مــسـیـحـی کـه مـنـش دیـده‌ام از مـریـم نـیـسـت
آنـــــکـــــه از خـــــاک رهــــش آدم خــــاکــــی گــــردیــــســــت
ظـــاهـــرآنـــســـت کـــه از نـــســـل بـــنــی آدم نــیــســت
گـــر چـــه غـــم دارم و غـــمـــخـــوار نـــدارم لـــیــکــن
شــاد از آنــم کــه مــرا از غــم عـشـقـش غـم نـیـسـت
دوش رفـــــتــــم بــــدر دیــــر و مــــرا مــــغــــبــــچــــگــــان
چون سگ از پیش براندند که این محرم نیست
چــه غــم از دشــمــن اگـر دسـت دهـد صـحـبـت دوسـت
مـهـره گـر زانـکـه بـدسـتـسـت غـم از ارقـم نـیـسـت
در چـــنـــیـــن وقـــت کـــه دیـــوان هـــمـــه دیــوان دارنــد
کـــی دهـــد مـــلـــک جـــمــت دســت اگــر خــاتــم نــیــســت
در نــــیــــاری بــــکــــف ار زانــــکــــه ز دریــــا تـــرســـی
لــیــکــن آن در کــه تــوئــی طـالـب آن در یـم نـیـسـت
مـــده از دســـت و غـــنـــیـــمـــت شـــمــر ایــن یــکــدم را
کـه جـهـان یکدم و آندم به جز از این دم نیست
کــژ مــرو تــا چــو کــمــان پــی نــکـنـنـدت خـواجـو
روش تــــیــــر از آنــــســـت کـــه در وی خـــم نـــیـــســـت
غزل شمارهٔ ۲۰۳
اگـــر تـــرا غـــم امـــثـــال مـــا بـــود غــم نــیــســت
کــه درد را چــو امــیــد دوا بــود غــم نــیـسـت
دوا پــــذیــــر نـــبـــاشـــد مـــریـــض عـــلـــت شـــوق
ولـی چـو روی مـرض در شـفـا بـود غـم نـیـست
کــنــون کــه کــشــتـی مـا در مـیـان مـوج افـتـاد
اگــر چــنــانــکــه مــجـال شـنـا بـود غـم نـیـسـت
صــفــا ز بــادهٔ صــافـی طـلـب کـه صـوفـی را
بـجـای جـامـه صـوف ار صفا بود غم نیست
بــــراســــتـــان کـــه گـــدایـــان آســـتـــان تـــوایـــم
وگـــر تـــرا غـــم کــار گــدا بــود غــم نــیــســت
غـــمــت چــو ســاغــر اگــر خــون دل بــجــوش آرد
چــو هـمـدم تـو مـی جـانـفـزا بـود غـم نـیـسـت
گـــرت فـــراق بـــزخـــم قـــفـــای غـــم بـــکـــشــد
مدار غم که چو وصل از قفا بود غم نیست
بـــغـــربـــتـــم چـــو کــســی آشــنــا نــمــی‌بــاشــد
بـشـهـر خـویـشـم اگـر آشـنـا بـود غـم نـیـسـت
چــنــیــن کــه مــرغ دلــم در غــمـش هـوا بـگـرفـت
بــســوی مــا اگــر او را هــوا بــود غــم نــیـسـت
چــو اقــتـضـای قـضـا مـحـنـتـسـت و غـم خـواجـو
اگــر بــحــکـم قـضـایـت رضـا بـود غـم نـیـسـت
غزل شمارهٔ ۲۰۴
اهـــل دل را از لـــب شـــیـــریـــن جــانــان چــاره نــیــســت
طـوطـی خـوش نغمه را از شکرستان چاره نیست
گــر دلــم نــشــکــیــبــد از دیــدار مــه رویــان رواسـت
ذره را از طــلـعـت خـورشـیـد رخـشـان چـاره نـیـسـت
صـبـحـدم چـون گـل بـشـکـر خـنـده بـگشاید دهن
از خـروش و نـالـهٔ مـرغ سـحـرخـوان چـاره نیست
تا تودر چشمی مرا از گریه خالی نیست چشم
مـاه چـون در بـرج آبـی شـد ز باران چاره نیست
رشــــتـــهٔ دنـــدانـــت از چـــشـــمـــم نـــمـــی‌گـــردد جـــدا
لــؤلــؤ شــهــوار را از بــحــر عــمـان چـاره نـیـسـت
از دل تــنــگــم کــجــا بــیــرون تــوانــی رفــت از آنــک
گـنـج لـطـفی گنج را در کنج ویران چاره نیست
دور گـــردون چـــون مـــخـــالـــف مــی‌شــود عــشــاق را
در عـراق ار راسـت گـوئـی از سـپـاهـان چـاره نیست
مـــردم از انـــدوه از کـــرمـــان نـــمـــی‌یـــابــم خــلــاص
ای عـزیـزان هر که مرد او را ز کرمان چاره نیست
خـواجـو ار درظلمت شب باده نوشد گو بنوش
خــضــر را در تــیــرگــی از آب حــیـوان چـاره نـیـسـت
غزل شمارهٔ ۲۰۴
اهـــل دل را از لـــب شـــیـــریـــن جــانــان چــاره نــیــســت
طـوطـی خـوش نغمه را از شکرستان چاره نیست
گــر دلــم نــشــکــیــبــد از دیــدار مــه رویــان رواسـت
ذره را از طــلـعـت خـورشـیـد رخـشـان چـاره نـیـسـت
صـبـحـدم چـون گـل بـشـکـر خـنـده بـگشاید دهن
از خـروش و نـالـهٔ مـرغ سـحـرخـوان چـاره نیست
تا تودر چشمی مرا از گریه خالی نیست چشم
مـاه چـون در بـرج آبـی شـد ز باران چاره نیست
رشــــتـــهٔ دنـــدانـــت از چـــشـــمـــم نـــمـــی‌گـــردد جـــدا
لــؤلــؤ شــهــوار را از بــحــر عــمـان چـاره نـیـسـت
از دل تــنــگــم کــجــا بــیــرون تــوانــی رفــت از آنــک
گـنـج لـطـفی گنج را در کنج ویران چاره نیست
دور گـــردون چـــون مـــخـــالـــف مــی‌شــود عــشــاق را
در عـراق ار راسـت گـوئـی از سـپـاهـان چـاره نیست
مـــردم از انـــدوه از کـــرمـــان نـــمـــی‌یـــابــم خــلــاص
ای عـزیـزان هر که مرد او را ز کرمان چاره نیست
خـواجـو ار درظلمت شب باده نوشد گو بنوش
خــضــر را در تــیــرگــی از آب حــیـوان چـاره نـیـسـت
غزل شمارهٔ ۲۰۶
در سـر زلـف سـیـاه تـو چه سوداست که نیست
وز غم عشق تو در شهر چه غوغاست که نیست
گـــفــتــی از لــعــل مــن امــروز تــمــنــای تــو چــیــســت
در دلـم زان لـب شـیـریـن چـه تـمـنـاسـت کـه نـیـست
بــــجــــز از زلــــف کــــژت ســــلــــســــلــــه جـــنـــبـــان دلـــم
خــم زلــف تــو گــواه مــن شــیــداســت کــه نــیــســت
پــــای بـــنـــد غـــم ســـودای تـــو مـــســـکـــیـــن دل مـــن
نــتــوان گــفــت کــه ایـن طـلـعـت زیـبـاسـت کـه نـیـسـت
در چــــمــــن نــــیــــســــت بــــبــــالــــای بـــلـــنـــدت ســـروی
راســتــی در قــد زیــبــای تــو پــیــداسـت کـه نـیـسـت
بــــا جــــمـــالـــت نـــکـــنـــم مـــیـــل تـــمـــاشـــای بـــهـــار
زانـکـه در گـلـشـن رویـت چـه تـمـاشاست که نیست
گـر کـسـی گفت که چون قد تو شمشادی نیست
اگــر آن قــامــت و بــالــاســت بـگـو راسـت کـه نـیـسـت
گـــفـــتـــی از نـــرگـــس رعـــنـــای مـــنـــت هـــســـت شــکــیــب
شــاهــد حــال مــن آن نــرگــس رعــنــاســت کــه نــیــسـت
ایـــکـــه خـــواجـــو ز ســـر زلــف تــو شــد ســودائــی
در سـر زلـف سـیـاه تـوچـه سـوداسـت که نیست
غزل شمارهٔ ۲۰۷
شــمــع مــا مــامـول هـر پـروانـه نـیـسـت
گــنــج مـا مـحـصـول هـر ویـرانـه نـیـسـت
کــــی شــــود در کــــوی مــــعــــنــــی آشـــنـــا
هــر کــه او از آشــنــا بــیــگــانـه نـیـسـت
تـــرک دام و دانــه کــن زیــرا کــه مــرغ
هــیــچ دامــی در رهــش جــز دانــه نــیــسـت
در حــقــیــقــت نــیــســت در پـیـمـان درسـت
هر که او با ساغر و پیمانه نیست
پــنــد عــاقــل کــی کــنــد دیـوانـه گـوش
زانـکـه عـاقـل نـیـسـت کـو دیوانه نیست
نـــیـــســـت جــانــش مــحــرم اســرار عــشــق
هــر کــرا در جــان غــم جــانــانــه نــیــســت
گــر چــه نـایـد مـوئـی از زلـفـش بـدسـت
کیست کش موئی از و در شانه نیست
گــفــتــمــش افــســانــه گــشــتــم در غــمــت
گــفــت ایــن دم مــوســم افــســانـه نـیـسـت
گــفــتــمـش بـتـخـانـه مـا را مـسـجـدسـت
گفت کاینجا مسجد و بتخانه نیست
گـفـتـمـش بـوسـی بـده گـفـتـا خـموش
کـایـن سـخـنـهـا هـیچ درویشانه نیست
گـــفـــتــمــش شــکــرانــه را جــان مــی‌دهــم
گـفـت خـواجـو حـاجـت شـکـرانـه نـیـست
غزل شمارهٔ ۲۰۸
شـمـع مـا شـمـعیست کو منظور هر پروانه نیست
گـنـج مـا گـنـجـیـسـت کـو در کنج هر ویرانه نیست
هــر کــرا ســودای لــیــلــی نــیــسـت مـجـنـون آنـکـسـسـت
ورنـه مـجـنـون را چـو نـیـکـو بـنـگـری دیـوانـه نیست
چــشــم صــورت بــیــن نـبـیـنـد روی مـعـنـی را بـخـواب
زانـکـه در هـر کـان درو در هـر صـدف دردانـه نـیـسـت
حـاجـیـانـرا کـعـبـه بتخانه‌ست و ایشان بت پرست
ور بــیـنـی در حـقـیـقـت کـعـبـه جـز بـتـخـانـه نـیـسـت
مــــرغ وحــــشــــی گــــر بــــبــــوی دانــــه در دام اوفـــتـــد
تـا چـه مـرغـم زانـکـه دامـی در رهـم جـز دانـه نـیست
هــر کــرا بــیــنــی در ایــنــجـا مـسـکـن و کـاشـانـه اسـت
جـای مـا جـائـیـسـت کـانـجـا مـسـکـن و کـاشـانـه نـیست
گـــر ســـر شــه مــات داری پــیــش اســبــش رخ بــنــه
کانگه پیش شه دم از فرزین زند فرزانه نیست
گـــفـــتـــمـــش پـــروای درویـــشـــان نـــمــی‌بــاشــد تــرا
گـفـت ازیـن بـگـذر کـه ایـنـهـا هیچ درویشانه نیست
گــر چـه بـاشـد در ره جـانـانـه جـسـم و جـان حـجـاب
جــان خــواجــو جــز حــریــم حــضــرت جــانــانــه نــیـسـت
غزل شمارهٔ ۲۰۹
گــرچــه کــاری چــو عــشــقــبــازی نــیــسـت
بـــگـــذر از وی کــه جــای بــازی نــیــســت
بـــحـــقـــیــقــت بــدان کــه قــصــه عــشــق
پـــیـــش صـــاحـــبــدلــان مــجــازی نــیــســت
چـــــــون نـــــــواهـــــــای دلــــــکــــــش عــــــشــــــاق
هــــیــــچ دســــتــــان بـــدلـــنـــوازی نـــیـــســـت
مـــــلـــــک مـــــحــــمــــودی از کــــجــــا یــــابــــی
اگـــــــرت ســـــــیـــــــرت ایـــــــازی نـــــــیـــــــســـــــت
تــــــوســــــن طــــــبــــــع را عــــــنــــــان درکــــــش
کـــه روانـــی بـــه تــیــز تــازی نــیــســت
شـــــمـــــع را زان زبـــــان بـــــرنـــــد کــــه او
عـــــادتـــــش جـــــز زبـــــان درازی نـــــیـــــســـــت
بـــــادهٔ صــــاف کــــو کــــه صــــوفــــی را
جـــامـــه بـــی جـــام مـــی نــمــازی نــیــســت
دل دســـــــتـــــــانـــــــســــــرای مــــــســــــتــــــانــــــرا
پرده سوزی به پرده سازی نیست
خــــیــــز خـــواجـــو کـــه نـــزد مـــشـــاقـــان
مــهــر ورزی بــه مــهــره بــازی نــیــســت
غزل شمارهٔ ۲۱۰
مــشــنــو کــه مـرا بـا لـب لـعـلـت هـوسـی نـیـسـت
کـانـدر شـکـرسـتـان شـکـری بـی مـگـسـی نـیست
کــس نــیــســت کـه در دل غـم عـشـق تـو نـدارد
کـانـرا کـه غـم عـشق کسی نیست کسی نیست
بـاز آی کـه بـا هـم نـفـسـی خـوش بـنـشـیـنـیـم
کــز عــمــر کـنـون حـاصـل مـا جـز نـفـسـی نـیـسـت
تــنــهــا نــه مــرا بــا رخ و زلــفــت هــوسـی هـسـت
کامروز کسی نیست که صاحب هوسی نیست
شــب نــیــســت کــه فــریـاد بـگـردون نـرسـانـم
لـیـکـن چـه تـوان کـرد که فریاد رسی نیست
بــــرطــــرف چــــمــــن نـــالـــه‌اش آن ســـوز نـــدارد
هــر بــلــبــل دلــســوخـتـه کـانـدر قـفـسـی نـیـسـت
از قـــافـــلـــهٔ عـــشـــق بـــه جـــز نـــالــهٔ خــواجــو
در وادی هـــجـــران تـــو بـــانــگ جــرســی نــیــســت