غزل شمارهٔ ۳۱۴
گـر سـر صـحـبـت ایـن بـی سر و پایت باشد
بــر ســر و چــشــم مــن دلــشـده جـایـت بـاشـد
پـای اگـر بـر سر من مینهی اینک سر و چشم
ســرم آنـجـا بـود ایـدوسـت کـه پـایـت بـاشـد
بـنـده چـون زان تو و بنده سراخانهٔ تست
هــر زمــان از چــه ســبــب عــزم ســرایــت بــاشـد
بیگهست امشب و وقتی خوش و یاران سرمست
در چـــنـــیـــن وقـــت تـــمـــنـــای کـــجـــایـــت بـــاشـــد
چـــون وصـــالــت بــتــضــرع ز خــدا خــواســتــه‌ام
نــــروی امــــشــــب اگــــر تــــرس خــــدایـــت بـــاشـــد
خــواب اگــر مــی‌بــردت حـاجـت پـرسـیـدن نـیـسـت
تــکــیـه فـرمـای هـر آنـجـا کـه رضـایـت بـاشـد
ور حــجــابــی کــنــی از هــمــنــفــســان شــرم مـدار
خــانــه خــالــی کــنــم ار زانــکــه هــوایــت بــاشــد
ور دگـــر رای شـــرابـــت نـــبـــود بـــاکـــی نــیــســت
آنــقــدر نــوش کــن از بــاده کــه رایــت بـاشـد
دل بــــجــــور تــــو نــــهــــادم چـــو روا مـــی‌داری
کــــه روانــــم هــــدف تــــیــــر بــــلــــایـــت بـــاشـــد
گـر سـر وصـل گـدائـی چـو مـنـت نـیـسـت رواسـت
پــادشــاهــی تــو چــه پــروای گــدایــت بــاشـد
گــوش کــن نــغــمـهٔ خـواجـو و سـرائـیـدن مـرغ
گـــر ســـر زمـــزمـــهٔ نـــغــمــه ســرایــت بــاشــد
غزل شمارهٔ ۳۱۵
درد غــــم عــــشــــق را طــــبـــیـــب نـــبـــاشـــد
مـــــکـــــتـــــب عــــشــــاق را ادیــــب نــــبــــاشــــد
کــشــور تــحــقــیــق را امــیــر نــخــیــزد
خــطــبــهٔ تــوحــیــد را خــطــیـب نـبـاشـد
بـــا نـــفـــحـــات نــســیــم بــاد بــهــاران
در دم صــبــح احــتــیــاج طـیـب نـبـاشـد
در گــذر از عــمــر آنــکــه پــیـش مـحـبـان
عــمــر گــرامــی بــه جــز حـبـیـب نـبـاشـد
ایـــکــه مــرا بــاز داری از ســر کــویــش
تـــرک چـــمـــن کـــار عـــنـــدلـــیــب نــبــاشــد
سـاکـن بـتـخـانـه‌ئـی ز خـرقه برون آی
مــعــتــکــف کــعــبــه را صــلــیــب نــبــاشــد
از تـــو بـــه جـــور رقـــیــب روی نــتــابــم
کـــشــتــه غــم را غــم از رقــیــب نــبــاشــد
هـر کـه غـریـبـسـت و پـای بـنـد کمندت
گــر تــو بــتــیـغـش زنـی غـریـب نـبـاشـد
منکر خاجو مشو که هر که بمستی
دعـــوی دانـــش کـــنـــد لـــبـــیـــب نـــبـــاشــد
غزل شمارهٔ ۳۱۶
شــام شــکــســتــگــان را هــرگــز ســحــر نـبـاشـد
وز روز تــــیــــره روزان تـــاریـــکـــتـــر نـــبـــاشـــد
هــــر کــــو ز جـــان بـــرآمـــد از دســـت دل نـــنـــالـــد
وانـــکـــو ز پـــا درآمـــد در بــنــد ســر نــبــاشــد
پـــــیـــــر شـــــرابــــخــــانــــه از بــــادهٔ مــــغــــانــــه
تــا بــیــخــبــر نــگــردد صــاحــب خــبـر نـبـاشـد
در بـــزم درد نـــوشـــان زهـــد و ورع نـــگـــنــجــد
در عــــالــــم حــــقـــیـــقـــت عـــیـــب و هـــنـــر نـــبـــاشـــد
هــر کــو رخ تــو جـویـد از مـه سـخـن نـگـویـد
وانــکــو قــد تــو بــیـنـد کـوتـه نـظـر نـبـاشـد
در اشـــک و روی زردم ســـهـــلــســت اگــر بــبــیــنــی
زانرو که چشم نرگس بر سیم و زر نباشد
یــک شــمــه زیــن شــمــائـل در شـاخ گـل نـیـابـی
یــک ذره زیــن مــلــاحــت در مــاه و خــور نــبـاشـد
مـــطـــبـــوع‌تـــر ز قــدت ســرو ســهــی نــخــیــزد
شــیــریــن تــر از دهــانــت تــنــگ شــکـر نـبـاشـد
چـــون عــزم راه کــردم بــنــمــود زلــف و عــارض
یــعــنــی قــمــر بــه عــقــرب روز ســفــر نــبـاشـد
گــــفــــتــــم دل مــــن از خــــون دریـــاســـت گـــفـــت آری
هــمــچــون دل تــو بـحـری در هـیـچ بـر نـبـاشـد
گفتم که روز عمرم شد تیره گفت خواجو
بــــالـــاتـــر از ســـیـــاهـــی رنـــگـــی دگـــر نـــبـــاشـــد
غزل شمارهٔ ۳۱۷
روی نـــــکـــــو بـــــی وجـــــود نـــــاز نـــــبـــــاشــــد
نــــــاز چــــــه ارزد اگــــــر نــــــیـــــاز نـــــبـــــاشـــــد
راه حـــــجـــــاز ار امــــیــــد وصــــل تــــوان داشــــت
بــــــــر قــــــــدم رهــــــــروان دراز نــــــــبــــــــاشـــــــد
مـــــســـــت مـــــی عـــــشـــــق را نــــمــــاز مــــفــــرمــــای
کـــانـــکـــه نـــمـــیـــرد بـــرو نـــمـــاز نـــبـــاشــد
مـــــطـــــرب دســـــتـــــانـــــســـــرای مـــــجـــــلــــس او را
ســوز بــود گــر چــه هــیــچ ســاز نــبــاشـد
حـــیـــف بـــود دســت شــه بــه خــون گــدایــان
صــــیــــد مــــلــــخ کــــار شــــاهــــبـــاز نـــبـــاشـــد
بنده چو محمود شد خموش که سلطان
در ره مـــــعـــــنـــــی بــــه جــــز ایــــاز نــــبــــاشــــد
پـــیـــش کـــســـانـــی کــه صــاحــبــان نــیــازنــد
هــــــیــــــچ تــــــنــــــعــــــم ورای نـــــاز نـــــبـــــاشـــــد
خـــاطـــر مـــردم بــلــطــف صــیــد تــوان کــرد
دل نـــــبـــــرد هـــــر کـــــه دلـــــنـــــواز نـــــبـــــاشــــد
کــس مــتـصـور نـمـی‌شـود کـه چـو خـواجـو
هـــــنـــــدوی آن چــــشــــم تــــرکــــتــــاز نــــبــــاشــــد
غزل شمارهٔ ۳۱۶
شــام شــکــســتــگــان را هــرگــز ســحــر نـبـاشـد
وز روز تــــیــــره روزان تـــاریـــکـــتـــر نـــبـــاشـــد
هــــر کــــو ز جـــان بـــرآمـــد از دســـت دل نـــنـــالـــد
وانـــکـــو ز پـــا درآمـــد در بــنــد ســر نــبــاشــد
پـــــیـــــر شـــــرابــــخــــانــــه از بــــادهٔ مــــغــــانــــه
تــا بــیــخــبــر نــگــردد صــاحــب خــبـر نـبـاشـد
در بـــزم درد نـــوشـــان زهـــد و ورع نـــگـــنــجــد
در عــــالــــم حــــقـــیـــقـــت عـــیـــب و هـــنـــر نـــبـــاشـــد
هــر کــو رخ تــو جـویـد از مـه سـخـن نـگـویـد
وانــکــو قــد تــو بــیـنـد کـوتـه نـظـر نـبـاشـد
در اشـــک و روی زردم ســـهـــلــســت اگــر بــبــیــنــی
زانرو که چشم نرگس بر سیم و زر نباشد
یــک شــمــه زیــن شــمــائـل در شـاخ گـل نـیـابـی
یــک ذره زیــن مــلــاحــت در مــاه و خــور نــبـاشـد
مـــطـــبـــوع‌تـــر ز قــدت ســرو ســهــی نــخــیــزد
شــیــریــن تــر از دهــانــت تــنــگ شــکـر نـبـاشـد
چـــون عــزم راه کــردم بــنــمــود زلــف و عــارض
یــعــنــی قــمــر بــه عــقــرب روز ســفــر نــبـاشـد
گــــفــــتــــم دل مــــن از خــــون دریـــاســـت گـــفـــت آری
هــمــچــون دل تــو بـحـری در هـیـچ بـر نـبـاشـد
گفتم که روز عمرم شد تیره گفت خواجو
بــــالـــاتـــر از ســـیـــاهـــی رنـــگـــی دگـــر نـــبـــاشـــد
غزل شمارهٔ ۳۱۸
مـــردان ایـــن قـــدم را بـــایــد کــه ســر نــبــاشــد
مـــرغـــان ایـــن چــمــن را بــایــد کــه پــر نــبــاشــد
آن سر کشد درین کو کز خود برون نهد پی
وان پــا نــهـد دریـن ره کـش بـیـم سـر نـبـاشـد
در راه عــــشــــق نــــبــــود جــــز عــــشـــق رهـــنـــمـــائـــی
زیــــرا کــــه هــــیـــچ راهـــی بـــی راهـــبـــر نـــبـــاشـــد
تـــــیـــــر بـــــلـــــای او را جـــــز دل هــــدف نــــشــــایــــد
تـــیـــغ جـــفـــای او را جـــز جـــان ســـپـــر نـــبــاشــد
هـــر کـــو قــدح نــنــوشــد صــافــی درون نــگــردد
وانـــکــو نــظــر نــبــازد صــاحــب نــظــر نــبــاشــد
گـــر وصـــل پـــادشـــاهـــی حـــاصـــل کـــنـــد گـــدائـــی
بــا دوســت مــلــک عــالــم ســهــلــســت اگــر نـبـاشـد
جــــز روی ویـــس رامـــیـــن گـــل در چـــمـــن نـــبـــیـــنـــد
پـــیـــش عــقــیــق شــیــریــن قــدر شــکــر نــبــاشــد
چــــون طــــرهٔ تــــو یــــارا دور از رخ تــــو مـــا را
آمـــد شـــبـــی کـــه آنـــرا هـــرگــز ســحــر نــبــاشــد
از بــنـده زر چـه خـواهـی زآنـرو کـه عـاشـقـانـرا
بـــیـــرون ز روی چـــون زر وجـــهـــی دگـــر نـــبـــاشــد
هــر کــان دهــن بــبــیــنــد از جــان ســخــن نــگــویــد
وانـــکـــو کـــمـــر بـــبـــیــنــد در بــنــد زر نــبــاشــد
افــتـاده‌ئـی چـو خـواجـو بـیـچـاره‌تـر نـخـیـزد
و آشـــفـــتـــه‌ئـــی ز زلـــفـــت آشـــفـــتــه‌تــر نــبــاشــد
غزل شمارهٔ ۳۱۹
کـی طـرف گلستان چو سر کوی تو باشد
یـا سـرو روان چـون قـد دلـجـوی تـو بـاشد
مــانــنــد کــمــان شـد قـد چـون تـیـر خـدنـگـم
لـیـکـن نـه کـمـانـی کـه بـبـازوی تو باشد
در تــــاب مــــرو گـــر دل گـــمـــگـــشـــتـــهٔ مـــا را
گـویـنـد کـه در حـلـقـهٔ گـیـسـوی تو باشد
بــیــروی تــو از هــر دو جــهــان روی بــتــابــم
کـز هـر دو جـهـان قـبـلـهٔ مـن روی تـو بـاشـد
در دیـــده کـــشـــم خـــاک کــف پــای کــســی را
کـــو خــاک کــف پــای ســرکــوی تــو بــاشــد
گــر روی ســوی کــعــبــه کـنـم یـا بـخـرابـات
از هــر دو طــرف مــیـل دلـم سـوی تـو بـاشـد
صــیــاد مـن آنـسـت کـه نـخـجـیـر تـو گـردد
ســلــطــان مــن آنـسـت کـه هـنـدوی تـو بـاشـد
هـــر کــس کــه بــابــروی دوتــای تــو دهــد دل
پـیـوسـتـه دلـش چـون خـم ابـروی تـو باشد
وانکس که چو خواجو بخرد موی شکافد
ســـودا زدهٔ ســـلـــســـلـــهٔ مــوی تــو بــاشــد
غزل شمارهٔ ۳۲۰
ز حــــال بــــی‌خــــبــــرانــــت خــــبــــر نــــمــــی‌بـــاشـــد
بـــکـــوی خـــســـتـــه دلـــانـــت گـــذر نــمــی‌بــاشــد
ز اشـک و چـهـره مـرا سـیـم و زر شـود حـاصل
ولـیـک چـشـم تـو بـر سـیـم و زر نـمـی‌بـاشـد
ســـــری بـــــکـــــلـــــبـــــهٔ احـــــزان مـــــا فــــرود آور
گـــــرت ز نــــالــــهٔ مــــا دردســــر نــــمــــی‌بــــاشــــد
دو هـــفـــتــه هــســت کــه رفــتــی ولــی بــنــامــیــزد
مـــه دو هـــفـــتـــه ازیـــن خـــوبـــتـــر نـــمــی‌بــاشــد
نه ز آب و خاک مجسم که روح پاکی از آنکه
بــدیــن لــطــافــت و خــوبــی بــشــر نـمـی‌بـاشـد
بـــشـــب رســـیـــد مـــرا روز عــمــر بــیــتــو ولــیــک
شــب فــراق تــو گــوئــی ســحــر نــمــی‌بـاشـد
تـوام جـگـر مـخـور ارزانـکـه مـن خـورم شاید
کــه قــوت خــسـتـه دلـان جـز جـگـر نـمـی‌بـاشـد
بـحـسن خویش ترا چون نظر بود چه عجب
گـــرت بـــجـــانــب خــواجــو نــظــر نــمــی‌بــاشــد
غزل شمارهٔ ۳۲۱
تـــا چـــیـــن آن دو زلـــف ســـمـــن‌ســـا پـــدیــد شــد
در چــــیــــن هـــزار حـــلـــقـــهٔ ســـودا پـــدیـــد شـــد
دیــــشــــب نــــگــــار مــــهــــوش خــــورشــــیــــد روی مـــن
بــگــشــود بــرقــع از رخ و غــوغــا پــدیــد شـد
زلـــفـــت چـــو مـــار خـــم زد و عـــقـــرب طـــلـــوع کــرد
روی چــــو مــــه نــــمــــود و ثـــریـــا پـــدیـــد شـــد
اشـــکـــم ز دیـــده قـــصـــهٔ طـــوفـــان ســـوال کـــرد
چــــشــــمــــم جـــواب داد کـــه از مـــا پـــدیـــد شـــد
هــــســــت آن شــــرار ســـیـــنـــهٔ فـــرهـــاد کـــوهـــکـــن
آن آتـــــــشــــــی کــــــه از دل خــــــارا پــــــدیــــــد شــــــد
آدم هـــــــنـــــــوز خـــــــاک وجـــــــودش غــــــبــــــار بــــــود
کــــــو را هــــــوای جــــــنــــــت اعـــــلـــــی پـــــدیـــــد شـــــد
از آفـــــتـــــاب طـــــلــــعــــت یــــوســــف ظــــهــــور یــــافــــت
نـــــوری کـــــه در درون زلـــــیــــخــــا پــــدیــــد شــــد
گـــلـــگـــون آب دیـــده چـــو از چـــشــم مــا بــجــســت
مـــانـــنـــد بـــاد بـــرســـر صـــحـــرا پـــدیـــد شــد
از دود آه مـــــاســـــت کـــــه ابـــــرآشـــــکـــــار گـــــشــــت
و زســـیـــل اشـــک مـــاســـت کـــه دریـــا پـــدیــد شــد
جـــانـــم شـــکـــنـــج زلـــف تـــرا عـــقـــد مـــی‌شـــمــرد
نــــاگـــه دل شـــکـــســـتـــه‌ام آنـــجـــا پـــدیـــد شـــد
خواجو اگر چه شعر تو جز عین سحر نیست
بــگــذر ز ســحــر چـون یـد بـیـضـا پـدیـد شـد