غزل شمارهٔ ۹۱
در آب فـــــــکـــــــن ســـــــاقـــــــی بـــــــط زاده آبـــــــی را
بـــشـــتـــاب و شـــتـــاب اولـــی مـــســتــان شــبــابــی را
ای جـــــان بــــهــــار و دی وی حــــاتــــم نــــقــــل و مــــی
پـــر کــن ز شــکــر چــون نــی بــوبــکــر ربــابــی را
ای سـاقـی شـور و شـر هـین عیش بگیر از سر
پـــر کـــن ز مـــی احـــمـــر ســـغــراق و شــرابــی را
بـــنــمــا ز مــی فــرخ ایــن ســو اخ و آن ســو اخ
بــــربــــای نــــقــــاب از رخ مــــعــــشـــوق نـــقـــابـــی را
احـــســـنـــت زهـــی یـــار او شـــاخ گـــل بــی‌خــار او
شـــــــابـــــــاش زهـــــــی دارو دل‌هـــــــای کـــــــبــــــابــــــی را
صــد حــلــقــه نــگــر شــیــدا زان بــاده نـاپـیـدا
کــاســد کــنــد ایـن صـهـبـا صـد خـمـر لـعـابـی را
مــســتــان چـمـن پـنـهـان اشـکـوفـه ز شـاخ افـشـان
صــد کــوه چــو کــه غــلـطـان سـیـلـاب حـبـابـی را
گــــر آن قــــدح روشــــن جــــانـــســـت نـــهـــان از تـــن
پـــنـــهـــان نـــتـــوان کـــردن مـــســـتـــی و خـــرابــی را
مـایـیـم چـو کـشـت ای جـان سـرسـبز در این میدان
تـــشـــنــه شــده و جــویــان بــاران ســحــابــی را
چون رعد نه‌ای خامش چون پرده تست این هش
وز صــبــر و فــنــا مــی‌کــش طــوطــی خــطـابـی را
غزل شمارهٔ ۹۲
زهـــی بـــاغ زهـــی بـــاغ کــه بــشــکــفــت ز بــالــا
زهــــی قــــدر و زهــــی بــــدر تـــبـــارک و تـــعـــالـــی
زهــــی فــــر زهــــی نــــور زهــــی شــــر زهــــی شــــور
زهــــی گــــوهــــر مــــنـــثـــور زهـــی پـــشـــت و تـــولـــا
زهــــــی مـــــلـــــک زهـــــی مـــــال زهـــــی قـــــال زهـــــی حـــــال
زهــــی پــــر و زهــــی بــــال بــــر افــــلــــاک تـــجـــلـــی
چـــو جــان ســلــســلــه‌هــا را بــدرد بــه حــرونــی
چـه ذاالـنـون چـه مـجـنـون چـه لـیلی و چه لیلا
عــــــلــــــم‌هـــــای الـــــهـــــی ز پـــــس کـــــوه بـــــرآمـــــد
چـه سـلـطـان و چـه خـاقـان چـه والی و چه والا
چـه پـیش آمد جان را که پس انداخت جهان را
بـــزن گـــردن آن را کـــه بـــگــویــد کــه تــســلــا
چـــو بـــی‌واســـطـــه جـــبـــار بـــپــرورد جــهــان را
چـه نـاقـوس چـه نـامـوس چه اهلا و چه سهلا
گــــــر اجــــــزای زمــــــیــــــنـــــی وگـــــر روح امـــــیـــــنـــــی
چــــو آن حــــال بــــبــــیــــنــــی بــــگــــو جــــل جــــلــــالـــا
گـــر افـــلـــاک نـــبــاشــد بــه خــدا بــاک نــبــاشــد
دل غــــمــــنــــاک نـــبـــاشـــد مـــکـــن بـــانـــگ و عـــلـــالـــا
فروپوش فروپوش نه بخروش نه بفروش
تــویــی بــاده مــدهــوش یــکـی لـحـظـه بـپـالـا
تــو کــربــاســی و قــصــار تـو انـگـوری و عـصـار
بــــپــــالــــا و بــــیــــفــــشــــار ولــــی دســــت مــــیـــالـــا
خــمـش بـاش خـمـش بـاش در ایـن مـجـمـع اوبـاش
مـــگـــو فـــاش مـــگـــو فـــاش ز مـــولـــی و ز مـــولـــا
غزل شمارهٔ ۹۳
مــیــنـدیـش مـیـنـدیـش کـه انـدیـشـه گـری‌هـا
چـو نـفـطـنـد بـسـوزند ز هر بیخ تری‌ها
خـرف بـاش خـرف بـاش ز مـسـتـی و ز حـیرت
کـه تـا جـمـلـه نـیـسـتـان نـماید شکری‌ها
جــنــونــســت شــجــاعــت مـیـنـدیـش و درانـداز
چـو شـیران و چو مردان گذر کن ز غری‌ها
که اندیشه چو دامست بر ایثار حرامست
چـــرا بـــایــد حــیــلــت پــی لــقــمــه بــری‌هــا
ره لـقـمـه چـو بـسـتی ز هر حیله برستی
وگـــر حـــرص بـــنـــالــد بــگــیــریــم کــری‌هــا
غزل شمارهٔ ۹۴
زهــــی عـــشـــق زهـــی عـــشـــق کـــه مـــا راســـت خـــدایـــا
چـه نـغـزسـت و چـه خـوبـسـت چـه زیـبـاسـت خـدایا
از آن آب حـــــیـــــاتــــســــت کــــه مــــا چــــرخ زنــــانــــیــــم
نـــه از کـــف و نـــه از نــای نــه دف‌هــاســت خــدایــا
یـقـیـن گـشـت کـه آن شـاه در ایـن عـرس نـهـانـست
کــــه اســــبــــاب شــــکــــرریــــز مــــهــــیــــاســـت خـــدایـــا
بــه هــر مــغــز و دمــاغــی کــه درافــتــاد خــیــالــش
چـه مـغـزسـت و چـه نـغـزسـت چـه بیناست خدایا
تــــن ار کــــرد فــــغــــانــــی ز غــــم ســـود و زیـــانـــی
ز تـــســـت آنـــک دمـــیـــدن نـــه ز ســـرنــاســت خــدایــا
نــی تــن را هــمــه ســوراخ چــنــان کــرد کــف تـو
کــه شــب و روز در ایـن نـالـه و غـوغـاسـت خـدایـا
نـی بـیچاره چه داند که ره پرده چه باشد
دم نــایــیــســت کــه بــیــنــنــده و دانــاســت خــدایــا
کــه در بــاغ و گــلــســتــان ز کــر و فــر مــســتـان
چه نورست و چه شورست چه سوداست خدایا
ز تــــیــــه خــــوش مــــوســــی و ز مــــایــــده عـــیـــســـی
چـه لـوتـسـت و چه قوتست و چه حلواست خدایا
از ایـن لـوت و زیـن قـوت چـه مـسـتیم و چه مبهوت
کـــه از دخـــل زمـــیـــن نــیــســت ز بــالــاســت خــدایــا
ز عــــکــــس رخ آن یــــار در ایـــن گـــلـــشـــن و گـــلـــزار
بـه هـر سـو مـه و خـورشـیـد و ثـریـاسـت خـدایا
چو سیلیم و چو جوییم همه سوی تو پوییم
کـــه مـــنــزلــگــه هــر ســیــل بــه دریــاســت خــدایــا
بـسـی خـوردم سـوگـنـد کـه خـامـوش کـنـم لیک
مــــگــــر هــــر در دریــــای تــــو گــــویــــاســــت خـــدایـــا
خــمــش ای دل کــه تـو مـسـتـی مـبـادا بـه جـهـانـی
نــــگــــهــــش دار ز آفــــت کــــه بــــرجــــاســـت خـــدایـــا
ز شـــمـــس الـــحــق تــبــریــز دل و جــان و دو دیــده
ســــراســــیــــمـــه و آشـــفـــتـــه ســـوداســـت خـــدایـــا
غزل شمارهٔ ۹۵
زهـــی عـــشـــق زهـــی عـــشـــق کـــه مـــا راســـت خـــدایـــا
چـه نـغـزسـت و چـه خـوبـست و چه زیباست خدایا
چه گرمیم چه گرمیم از این عشق چو خورشید
چـه پـنـهـان و چـه پـنـهان و چه پیداست خدایا
زهــــــی مــــــاه زهــــــی مــــــاه زهــــــی بـــــاده هـــــمـــــراه
کــــه جــــان را و جــــهــــان را بــــیــــاراســــت خـــدایـــا
زهـــی شـــور زهـــی شــور کــه انــگــیــخــتــه عــالــم
زهــــی کــــار زهــــی بــــار کــــه آن جــــاســــت خــــدایــــا
فـــروریـــخـــت فــروریــخــت شــهــنــشــاه ســواران
زهـــی گـــرد زهـــی گـــرد کـــه بـــرخـــاســـت خـــدایـــا
فــتــادیــم فــتــادیــم بــدان ســان کـه نـخـیـزیـم
نــــدانــــیــــم نــــدانــــیــــم چـــه غـــوغـــاســـت خـــدایـــا
ز هـــــر کـــــوی ز هــــر کــــوی یــــکــــی دود دگــــرگــــون
دگـــــربـــــار دگـــــربـــــار چـــــه ســـــوداســــت خــــدایــــا
نــه دامـیـسـت نـه زنـجـیـر هـمـه بـسـتـه چـرایـیـم
چــه بــنـدسـت چـه زنـجـیـر کـه بـرپـاسـت خـدایـا
چـه نـقـشـیـسـت چـه نـقـشـیـست در این تابه دل‌ها
غــــریــــبــــســــت غــــریــــبــــســــت ز بـــالـــاســـت خـــدایـــا
خــمــوشــیــد خــمــوشـیـد کـه تـا فـاش نـگـردیـد
کــــه اغــــیــــار گـــرفـــتـــســـت چـــپ و راســـت خـــدایـــا
غزل شمارهٔ ۹۶
لـب را تـو بـه هـر بـوسـه و هـر لـوت میالا
تـــا از لــب دلــدار شــود مــســت و شــکــرخــا
تــــا از لــــب تــــو بـــوی لـــب غـــیـــر نـــیـــایـــد
تــا عــشــق مــجــرد شـود و صـافـی و یـکـتـا
آن لــب کــه بــود کـون خـری بـوسـه گـه او
کـــی یـــابـــد آن لـــب شـــکـــربـــوس مـــســـیـــحـــا
مـــی‌دانـــک حـــدث بـــاشـــد جـــز نـــور قــدیــمــی
بــــر مـــزبـــلـــه پـــرحـــدث آن گـــاه تـــمـــاشـــا
آنــگــه کــه فــنــا شــد حـدث انـدر دل پـالـیـز
رســـت از حـــدثـــی و شـــود او چـــاشـــنـــی افـــزا
تـــا تـــو حـــدثــی لــذت تــقــدیــس چــه دانــی
رو از حــــدثــــی ســــوی تــــبــــارک و تـــعـــالـــی
زان دســـــت مـــــســـــیــــح آمــــد داروی جــــهــــانــــی
کــو دســت نــگــه داشــت ز هـر کـاسـه سـکـبـا
از نعمت فرعون چه موسی کف و لب شست
دریـــــای کــــرم داد مــــر او را یــــد بــــیــــضــــا
خــواهــی کـه ز مـعـده و لـب هـر خـام گـریـزی
پـــرگـــوهـــر و روتــلــخ هــمــی‌بــاش چــو دریــا
هـیـن چـشـم فـروبـنـد کـه آن چـشـم غـیورست
هــیــن مــعــده تـهـی دار کـه لـوتـیـسـت مـهـیـا
ســگ ســیــر شـود هـیـچ شـکـاری بـنـگـیـرد
کـــز آتـــش جـــوعـــســـت تــک و گــام تــقــاضــا
کـو دسـت و لـب پـاک کـه گـیـرد قـدح پاک
کــو صــوفــی چــالــاک کــه آیــد ســوی حــلــوا
بـــنـــمـــای از ایـــن حـــرف تـــصـــاویــر حــقــایــق
یـــا مـــن قـــســـم الـــقــهــوه و الــکــاس عــلــیــنــا
غزل شمارهٔ ۹۷
رفـتـم بـه سـوی مـصـر و خـریـدم شکری را
خــود فــاش بــگــو یــوســف زریــن کــمــری را
در شـهـر کـی دیـدسـت چنین شهره بتی را
در بــر کــی کــشــیـدسـت سـهـیـل و قـمـری را
بــنــشــانــد بــه مـلـکـت مـلـکـی بـنـده بـد را
بــخـریـد بـه گـوهـر کـرمـش بـی‌گـهـری را
خــضــر خــضــرانــســت و از هـیـچ عـجـب نـیـسـت
کــز چــشــمــه جــان تــازه کـنـد او جـگـری را
از بـــــهـــــر زبــــردســــتــــی و دولــــت دهــــی آمــــد
نــــــی زیــــــر و زبــــــر کــــــردن زیـــــر و زبـــــری را
شـایـد که نخسپیم به شب چونک نهانی
مــه بــوســه دهـد هـر شـب انـجـم شـمـری را
آثـــــار رســـــانـــــد دل و جـــــان را بـــــه مـــــؤثـــــر
حـــــمـــــال دل و جــــان کــــنــــد آن شــــه اثــــری را
اکـــســـیـــر خــدایــیــســت بــدان آمــد کــایــن جــا
هــر لــحــظــه زر ســرخ کــنــد او حــجــری را
جـان‌هـای چـو عـیـسـی بـه سوی چرخ برانند
غـــم نــیــســت اگــر ره نــبــود لــاشــه خــری را
هــر چــیــز گــمــان بــردم در عــالـم و ایـن نـی
کـــایـــن جــاه و جــلــالــســت خــدایــی نــظــری را
ســـوز دل شـــاهـــانـــه خـــورشـــیـــد بـــبـــایــد
تـا سـرمـه کـشـد چـشـم عـروس سحری را
مــــا عــــقــــل نــــداریــــم یــــکــــی ذره وگــــر نــــی
کــــی آهــــوی عــــاقـــل طـــلـــبـــد شـــیـــر نـــری را
بــی عـقـل چـو سـایـه پـیـت ای دوسـت دوانـیـم
کــان روی چــو خـورشـیـد تـو نـبـود دگـری را
خـــورشـــیـــد هــمــه روز بــدان تــیــغ گــزارد
تـــا زخـــم زنـــد هـــر طـــرفـــی بـــی‌ســـپــری را
بــر ســیــنــه نــهــد عـقـل چـنـان دل شـکـنـی را
در خــــانــــه کــــشــــد روح چــــنـــان رهـــگـــذی را
در هـــدیــه دهــد چــشــم چــنــان لــعــل لــبــی را
رخ زر زنـــد از بـــهـــر چـــنــیــن ســیــمــبــری را
رو صاحب آن چشم شو ای خواجه چو ابرو
کـــو راســـت کـــنـــد چـــشــم کــژ کــژنــگــری را
ای پــــاک دلــــان بـــا جـــز او عـــشـــق مـــبـــازیـــد
نــــتــــوان دل و جـــان دادن هـــر مـــخـــتـــصـــری را
خـامـوش کـه او خـود بکشد عاشق خود را
تــــا چــــنـــد کـــشـــی دامـــن هـــر بـــی‌هـــنـــری را
غزل شمارهٔ ۹۸
ای از نــــظــــرت مــــســــت شــــده اســــم و مـــســـمـــا
ای یـــوســـف جـــان گـــشـــتـــه ز لــب‌هــای شــکــرخــا
مــا را چـه از آن قـصـه کـه گـاو آمـد و خـر رفـت
هــــیــــن وقــــت لــــطـــیـــفـــســـت از آن عـــربـــده بـــازآ
ای شــاه تــو شــاهــی کــن و آراســتـه کـن بـزم
ای جــــــان ولــــــی نــــــعــــــمــــــت هــــــر وامـــــق و عـــــذرا
هـــم دایـــه جـــان‌هـــایـــی و هـــم جـــوی مــی و شــیــر
هــــم جــــنـــت فـــردوســـی و هـــم ســـدره خـــضـــرا
جـــز ایـــن بـــنـــگـــویـــیـــم وگـــر نـــیــز بــگــویــیــم
گـــویــیــد خــســیــســان کــه مــحــالــســت و عــلــالــا
خــواهــی کــه بــگــویــم بــده آن جـام صـبـوحـی
تـــا چـــرخ بــه رقــص آیــد و صــد زهــره زهــرا
هـــــر جـــــا تــــرشــــی بــــاشــــد انــــدر غــــم دنــــیــــی
مــــــــی‌غــــــــرد و مــــــــی‌بــــــــرد از آن جــــــــای دل مـــــــا
بـــرخـــیـــز بـــخـــیـــلـــانـــه در خـــانـــه فــروبــنــد
کان جا که تویی خانه شود گلشن و صحرا
ایــــن مـــه ز کـــجـــا آمـــد ویـــن روی چـــه رویـــســـت
ایــــن نــــور خــــدایــــیــــســــت تــــبـــارک و تـــعـــالـــی
هــــــم قـــــادر و هـــــم قـــــاهـــــر و هـــــم اول و آخـــــر
اول غــــم و ســــودا و بــــه آخــــر یــــد بـــیـــضـــا
هـر دل کـه نـلـرزیـدت و هـر چـشـم کـه نـگـریست
یــا رب خــبــرش ده تــو از ایــن عــیــش و تــمـاشـا
تـــا شـــیـــد بـــرآرد وی و آیـــد بــه ســر کــوی
فـــــریـــــاد بــــرآرد کــــه تــــمــــنــــیــــت تــــمــــنــــا
نـــگـــذاردش آن عــشــق کــه ســر نــیــز بــخــارد
شـــابـــاش زهـــی ســـلـــســـلـــه و جــذب و تــقــاضــا
در شــهــر چــو مــن گــول مــگــر عــشــق نـدیـدسـت
هـــر لـــحـــظـــه مـــرا گـــیـــرد ایــن عــشــق ز بــالــا
هــر داد و گــرفــتــی کــه ز بــالــاســت لـطـیـفـسـت
گـــــر حـــــاذق جــــدســــت وگــــر عــــشــــوه تــــیــــبــــا
غزل شمارهٔ ۳۲
دیـــدم ســـحـــر آن شـــاه را بــر شــاهــراه هــل اتــی
در خــواب غـفـلـت بـی‌خـبـر زو بـوالـعـلـی و بـوالـعـلـا
زان مـی کـه در سـر داشـتـم مـن ساغری برداشتم
در پـیـش او مـی‌داشـتـم گـفـتـم که ای شاه الصلا
گـفـتـا چـیـسـت ایـن ای فـلان گفتم که خون عاشقان
جـوشـیـده و صـافـی چـو جـان بـر آتـش عـشـق و ولـا
گـفـتـا چو تو نوشیده‌ای در دیگ جان جوشیده‌ای
از جـــان و دل نـــوشـــش کـــنـــم ای بـــاغ اســرار خــدا
آن دلــبــر ســرمــســت مــن بــســتــد قــدح از دسـت مـن
انـدرکـشـیدش همچو جان کان بود جان را جان فزا
از جان گذشته صد درج هم در طرب هم در فرج
مـی‌کـرد اشـارت آسـمـان کای چشم بد دور از شما
غزل شمارهٔ ۳۳
مــی ده گــزافــه ســاقــیــا تــا کـم شـود خـوف و رجـا
گـــردن بـــزن انـــدیـــشـــه را مـــا از کـــجـــا او از کـــجـــا
پـــیـــش آر نـــوشـــانـــوش را از بـــیـــخ بــرکــن هــوش را
آن عـــیـــش بـــی‌روپـــوش را از بـــنـــد هـــســـتــی بــرگــشــا
در مــجــلــس مـا سـرخـوش آ بـرقـع ز چـهـره بـرگـشـا
زان ســـان کـــه اول آمـــدی ای یـــفـــعـــل الـــلـــه مـــا یـــشـــا
دیــوانــگــان جــســتـه بـیـن از بـنـد هـسـتـی رسـتـه بـیـن
در بــی‌دلــی دل بــســتــه بـیـن کـایـن دل بـود دام بـلـا
زوتــر بــیــا هــیــن دیــر شــد دل زیــن ولــایــت سـیـر شـد
مـــســتــش کــن و بــازش رهــان زیــن گــفــتــن زوتــر بــیــا
بــگــشــا ز دســتــم ایــن رســن بـربـنـد پـای بـوالـحـسـن
پـر ده قـدح را تـا کـه مـن سـر را بـنشناسم ز پا
بـــی ذوق آن جـــانـــی کـــه او در مــاجــرا و گــفــت و گــو
هـر لـحـظـه گـرمـی مـی‌کـنـد بـا بـوالـعـلـی و بـوالعلا
نـــــانـــــم مــــده آبــــم مــــده آســــایــــش و خــــوابــــم مــــده
ای تــشــنــگــی عــشــق تــو صــد هــمـچـو مـا را خـونـبـهـا
امــــروز مــــهــــمـــان تـــوام مـــســـت و پـــریـــشـــان تـــوام
پـر شـد هـمه شهر این خبر کامروز عیش است الصلا
هـر کـو بـه جـز حـق مـشـتـری جـویـد نـبـاشـد جـز خری
در ســـبــزه ایــن گــولــخــن هــمــچــون خــران جــویــد چــرا
مــی‌دان کــه ســبـزه گـولـخـن گـنـده کـنـد ریـش و دهـن
زیــــرا ز خــــضــــرای دمــــن فــــرمــــود دوری مــــصــــطـــفـــی
دورم ز خــــــــضــــــــرای دمــــــــن دورم ز حـــــــورای چـــــــمـــــــن
دورم ز کــــبــــر و مــــا و مــــن مــــســــت شــــراب کــــبــــریـــا
از دل خـــــیـــــال دلـــــبـــــری بـــــرکـــــرد نـــــاگــــاهــــان ســــری
مـــــانـــــنـــــده مـــــاه از افـــــق مـــــانـــــنـــــده گـــــل از گــــیــــا
جــــمــــلــــه خــــیــــالــــات جــــهــــان پــــیــــش خــــیــــال او دوان
مـــــــانـــــــنــــــد آهــــــن پــــــاره‌هــــــا در جــــــذبــــــه آهــــــن ربــــــا
بد لعل‌ها پیشش حجر شیران به پیشش گورخر
شـمـشـیـرهـا پـیـشـش سـپـر خـورشید پیشش ذره‌ها
عــالــم چــو کــوه طــور شـد هـر ذره‌اش پـرنـور شـد
مـــانـــنـــد مـــوســـی روح هـــم افـــتـــاد بـــی‌هـــوش از لـــقــا
هــر هــســتــیــیــی در وصــل خــود در وصــل اصـل اصـل خـود
خـــنـــبـــک زنـــان بـــر نـــیـــســتــی دســتــک زنــان انــدر نــمــا
ســرســبــز و خــوش هــر تــره‌ای نــعــره زنـان هـر ذره‌ای
کــالــصــبــر مــفــتــاح الــفــرج و الـشـکـر مـفـتـاح الـرضـا
گـل کـرد بـلـبـل را نـدا کـای صـد چـو مـن پیشت فدا
حــارس بــدی ســلــطــان شــدی تــا کـی زنـی طـال بـقـا
ذرات مــــحــــتــــاجــــان شــــده انــــدر دعـــا نـــالـــان شـــده
بـــرقـــی بــر ایــشــان بــرزده مــانــده ز حــیــرت از دعــا
الـــســـلـــم مـــنـــهـــاج الـــطـــلـــب الــحــلــم مــعــراج الــطــرب
و الـــــنـــــار صــــراف الــــذهــــب و الــــنــــور صــــراف الــــولــــا
الــعــشــق مــصــبــاح الــعــشــا و الــهــجــر طــبـاخ الـحـشـا
و الـــوصـــل تــریــاق الــغــشــا یــا مــن عــلــی قــلــبــی مــشــا
الــــشــــمــــس مــــن افــــراســــنــــا و الــــبــــدر مــــن حـــراســـنـــا
و الـــعـــشـــق مـــن جـــلـــاســـنـــا مـــن یـــدر مـــا فــی راســنــا
یـــــا ســـــایــــلــــی عــــن حــــبــــه اکــــرم بــــه انــــعــــم بــــه
کـــل الـــمـــنـــی فـــی جـــنـــبـــه عـــنـــد الـــتـــجــلــی کــالــهــبــا
یـــا ســـایـــلـــی عــن قــصــتــی الــعــشــق قــســمــی حــصــتــی
و الــــســــکــــر افــــنــــی غــــصــــتــــی یـــا حـــبـــذا لـــی حـــبـــذا
الـــفـــتـــح مــن تــفــاحــکــم و الــحــشــر مــن اصــبــاحــکــم
الـــقـــلـــب مـــن ارواحـــکـــم فـــی الـــدور تـــمـــثـــال الـــرحـــا
اریــاحــکــم تــجــلــی الـبـصـر یـعـقـوبـکـم یـلـقـی الـنـظـر
یــا یــوسـفـیـنـا فـی الـبـشـر جـودوا بـمـا الـلـه اشـتـری
الـــشـــمــس خــرت و الــقــمــر نــســکــا مــع الــاحــدی عــشــر
قـــدامـــکـــم فـــی یـــقـــظــه قــدام یــوســف فــی الــکــری
اصــــل الـــعـــطـــایـــا دخـــلـــنـــا ذخـــر الـــبـــرایـــا نـــخـــلـــنـــا
یـــا مـــن لـــحـــب او نـــوی یـــشـــکـــوا مـــخـــالـــیــب الــنــوی
غزل شمارهٔ ۳۴
ای عـــاشـــقـــان ای عـــاشـــقـــان آمــد گــه وصــل و لــقــا
از آســــمــــان آمــــد نــــدا کــــای مــــاه رویــــان الـــصـــلـــا
ای سـرخـوشـان ای سـرخوشان آمد طرب دامن کشان
بــگــرفــتــه مــا زنــجــیــر او بــگــرفـتـه او دامـان مـا
آمـــد شـــراب آتـــشـــیــن ای دیــو غــم کــنــجــی نــشــیــن
ای جــــان مــــرگ انــــدیــــش رو ای ســــاقــــی بــــاقــــی درآ
ای هـفـت گـردون مـسـت تـو مـا مـهـره‌ای در دست تو
ای هــســت مــا از هــســت تــو در صــد هــزاران مـرحـبـا
ای مـطـرب شـیـریـن نـفـس هـر لحظه می‌جنبان جرس
ای عـیـش زیـن نـه بـر فـرس بـر جـان ما زن ای صبا
ای بانگ نای خوش سمر در بانگ تو طعم شکر
آیــد مــرا شــام و ســحــر از بــانــگ تـو بـوی وفـا
بــــار دگــــر آغــــاز کــــن آن پـــرده‌هـــا را ســـاز کـــن
بــر جــمــلــه خــوبــان نــاز کــن ای آفــتــاب خـوش لـقـا
خـامـوش کـن پرده مدر سغراق خاموشان بخور
ســتــار شــو ســتــار شــو خـو گـیـر از حـلـم خـدا
غزل شمارهٔ ۳۵
ای یـــــار مـــــا دلـــــدار مـــــا ای عـــــالـــــم اســـــرار مـــــا
ای یــــــوســــــف دیــــــدار مــــــا ای رونـــــق بـــــازار مـــــا
نــک بــر دم امـسـال مـا خـوش عـاشـق آمـد پـار مـا
ما مفلسانیم و تویی صد گنج و صد دینار ما
مـا کـاهلانیم و تویی صد حج و صد پیکار ما
مــا خــفــتــگــانــیــم و تـویـی صـد دولـت بـیـدار مـا
مـا خـسـتـگـانـیـم و تـویـی صـد مـرهـم بـیـمـار ما
مـا بـس خـرابـیـم و تـویـی هـم از کـرم مـعـمار ما
مـــن دوش گـــفـــتـــم عــشــق را ای خــســرو عــیــار مــا
سـر درمـکـش مـنـکـر مشو تو برده‌ای دستار ما
واپــس جــوابــم داد او نــی از تــوســت ایــن کـار مـا
چـون هـرچ گـویـی وادهد همچون صدا کهسار ما
مـن گـفـتـمش خود ما کهیم و این صدا گفتار ما
زیــرا کــه کــه را اخــتــیـاری نـبـود ای مـخـتـار مـا
غزل شمارهٔ ۳۶
خـواجـه بـیـا خـواجـه بـیـا خـواجه دگربار بیا
دفـــــع مـــــده دفـــــع مـــــده ای مـــــه عـــــیـــــار بــــیــــا
عـــاشـــق مـــهـــجـــور نـــگـــر عـــالــم پــرشــور نــگــر
تـــشـــنـــه مـــخـــمـــور نــگــر ای شــه خــمــار بــیــا
پــای تــویــی دســت تـویـی هـسـتـی هـر هـسـت تـویـی
بـــلـــبـــل ســـرمـــســـت تـــویـــی جـــانــب گــلــزار بــیــا
گوش تویی دیده تویی وز همه بگزیده تویی
یــوســف دزدیــده تــویــی بــر ســر بــازار بــیــا
از نــظــر گــشــتــه نــهــان ای هــمـه را جـان و جـهـان
بـــار دگـــر رقـــص کـــنـــان بـــی‌دل و دســـتـــار بـــیــا
روشـــنـــی روز تـــویـــی شـــادی غـــم ســـوز تـــویــی
مـــاه شـــب افـــروز تـــویـــی ابـــر شـــکـــربـــار بـــیــا
ای عـــلـــم عـــالـــم نـــو پـــیـــش تـــو هـــر عــقــل گــرو
گــاه مــیــا گــاه مــرو خــیــز بــه یــک بــار بــیـا
ای دل آغـشـتـه بـه خـون چـنـد بـود شـور و جنون
پـخـتـه شـد انـگـور کـنـون غـوره مـیـفـشـار بـیـا
ای شـــب آشـــفـــتـــه بـــرو وی غـــم نـــاگــفــتــه بــرو
ای خــــرد خــــفــــتــــه بــــرو دولــــت بــــیــــدار بــــیــــا
ای دل آواره بـــــــیــــــا وی جــــــگــــــر پــــــاره بــــــیــــــا
ور ره در بـــــســــتــــه بــــود از ره دیــــوار بــــیــــا
ای نـــــفـــــس نـــــوح بـــــیـــــا وی هـــــوس روح بــــیــــا
مـــرهـــم مـــجـــروح بـــیـــا صـــحــت بــیــمــار بــیــا
ای مـــــــــه افـــــــــروخــــــــتــــــــه رو آب روان در دل جــــــــو
شـــــادی عــــشــــاق بــــجــــو کــــوری اغــــیــــار بــــیــــا
بــس بــود ای نــاطــق جــان چــنـد از ایـن گـفـت زبـان
چـــنـــد زنـــی طـــبــل بــیــان بــی‌دم و گــفــتــار بــیــا
غزل شمارهٔ ۳۷
یـــــار مـــــرا غـــــار مـــــرا عــــشــــق جــــگــــرخــــوار مــــرا
یـــار تــویــی غــار تــویــی خــواجــه نــگــهــدار مــرا
نـوح تـویـی روح تـویـی فـاتـح و مـفـتـوح تـویی
ســــیــــنـــه مـــشـــروح تـــویـــی بـــر در اســـرار مـــرا
نــور تــویــی ســور تــویــی دولــت مــنــصـور تـویـی
مــرغ کــه طــور تــویــی خــســتــه بــه مـنـقـار مـرا
قطره تویی بحر تویی لطف تویی قهر تویی
قـــنـــد تـــویـــی زهـــر تـــویـــی بـــیـــش مـــیــازار مــرا
حــجــره خــورشــیــد تــویــی خــانــه نــاهــیــد تـویـی
روضــــــهٔ امــــــیــــــد تــــــویــــــی راه ده ای یــــــار مــــــرا
روز تـــویـــی روزه تــویــی حــاصــل دریــوزه تــویــی
آب تـــــویــــی کــــوزه تــــویــــی آب ده ایــــن بــــار مــــرا
دانــه تــویـی دام تـویـی بـاده تـویـی جـام تـویـی
پــخــتــه تــویــی خــام تــویــی خــام بــمــگـذار مـرا
ایــــن تــــن اگــــر کــــم تــــنــــدی راه دلــــم کـــم زنـــدی
راه شــــدی تــــا نــــبـــدی ایـــن هـــمـــه گـــفـــتـــار مـــرا
غزل شمارهٔ ۳۸
رســتــم از ایــن نـفـس و هـوا زنـده بـلـا مـرده بـلـا
زنـده و مـرده وطـنـم نـیـسـت بـه جـز فـضـل خـدا
رســتــم از ایــن بــیــت و غـزل ای شـه و سـلـطـان ازل
مـــفـــتـــعـــلـــن مـــفـــتـــعـــلـــن مـــفـــتـــعـــلـــن کـــشـــت مـــرا
قــافــیــه و مــغــلــطــه را گــو هــمــه ســیــلــاب بـبـر
پــوسـت بـود پـوسـت بـود درخـور مـغـز شـعـرا
ای خــــمــــشـــی مـــغـــز مـــنـــی پـــرده آن نـــغـــز مـــنـــی
کــمــتــر فــضــل خــمــشــی کــش نـبـود خـوف و رجـا
بــر ده ویــران نــبــود عــشــر زمــیــن کــوچ و قــلـان
مــســت و خــرابــم مــطـلـب در سـخـنـم نـقـد و خـطـا
تـا کـه خـرابـم نـکـنـد کـی دهـد آن گـنـج بـه من
تا که به سیلم ندهد کی کشدم بحر عطا
مـرد سـخـن را چـه خـبـر از خـمـشـی هـمـچـو شـکر
خـــشـــک چـــه دانـــد چــه بــود تــرلــلــلــا تــرلــلــلــا
آیـــــــنـــــــه‌ام آیــــــنــــــه‌ام مــــــرد مــــــقــــــالــــــات نــــــه‌ام
دیـده شـود حـال مـن ار چـشـم شـود گـوش شما
دسـت فـشـانـم چـو شـجـر چـرخ زنـان هـمـچـو قمر
چـــرخ مـــن از رنــگ زمــیــن پــاکــتــر از چــرخ ســمــا
عــارف گــویــنــده بــگــو تـا کـه دعـای تـو کـنـم
چــونــک خـوش و مـسـت شـوم هـر سـحـری وقـت دعـا
دلــــق مــــن و خــــرقــــه مــــن از تـــو دریـــغـــی نـــبـــود
و آنــک ز ســلــطــان رســدم نــیــم مــرا نــیـم تـو را
از کــف ســلــطــان رســدم سـاغـر و سـغـراق قـدم
چــشــمــه خــورشــیــد بــود جــرعـه او را چـو گـدا
مــن خــمــشــم خــسـتـه گـلـو عـارف گـویـنـده بـگـو
زانـــک تـــو داود دمـــی مــن چــو کــهــم رفــتــه ز جــا
غزل شمارهٔ ۳۹
آه کــــه آن صــــدر ســـرا مـــی‌نـــدهـــد بـــار مـــرا
مــــی‌نــــکــــنـــد مـــحـــرم جـــان مـــحـــرم اســـرار مـــرا
نـــغـــزی و خـــوبـــی و فـــرش آتـــش تــیــز نــظــرش
پــرســش هــمــچــون شــکــرش کــرد گــرفــتـار مـرا
گفت مرا مهر تو کو رنگ تو کو فر تو کو
رنــــگ کــــجـــا مـــانـــد و بـــو ســـاعـــت دیـــدار مـــرا
غـــرقـــه جـــوی کـــرمـــم بـــنـــده آن صـــبـــحـــدمـــم
کــان گــل خــوش بــوی کــشــد جــانــب گــلــزار مـرا
هر که به جوبار بود جامه بر او بار بود
چـــنـــد زیـــانـــســـت و گـــران خــرقــه و دســتــار مــرا
مـــلـــکـــت و اســـبـــاب کـــز ایـــن مــاه رخــان شــکــریــن
هـــســـت بـــه مــعــنــی چــو بــود یــار وفــادار مــرا
دسـتـگـه و پیشه تو را دانش و اندیشه تو را
شــیــر تــو را بــیـشـه تـو را آهـوی تـاتـار مـرا
نــیـسـت کـنـد هـسـت کـنـد بـی‌دل و بـی‌دسـت کـنـد
بـــاده دهـــد مـــســـت کـــنـــد ســـاقـــی خـــمــار مــرا
ای دل قــــلـــاش مـــکـــن فـــتـــنـــه و پـــرخـــاش مـــکـــن
شــهــره مــکــن فــاش مــکـن بـر سـر بـازار مـرا
گـــر شـــکـــنـــد پــنــد مــرا زفــت کــنــد بــنــد مــرا
بـــــر طـــــمــــع ســــاخــــتــــن یــــار خــــریــــدار مــــرا
بـــیـــش مــزن دم ز دوی دو دو مــگــو چــون ثــنــوی
اصـــل ســـبـــب را بـــطـــلـــب بــس شــد از آثــار مــرا
غزل شمارهٔ ۴۰
طوق جنون سلسله شد باز مکن سلسله را
لــابــه گــری مــی‌کــنــمــت راه تــو زن قــافـلـه را
مـسـت و خـوش و شـاد توام حامله داد توام
حــامــلــه گــر بــار نــهـد جـرم مـنـه حـامـلـه را
هـیـچ فـلـک دفـع کـنـد از سـر خـود دور سفر
هــیــچ زمــیــن دفــع کــنــد از تــن خـود زلـزلـه را
می‌کشد آن شه رقمی دل به کفش چون قلمی
تـازه کـن اسـلـام دمـی‌خـواجه رها کن گله را
آنــچ کــنــد شـاه جـفـا آبـلـه دان بـر کـف شـه
آنــک بــیــابــد کــف شــه بــوســه دهــد آبـلـه را
هــمــچـو کـتـابـیـسـت جـهـان جـامـع احـکـام نـهـان
جـان تـو سـردفـتـر آن فـهـم کـن ایـن مسئله را
شــاد هــمــی‌بـاش و تـرش آب بـگـردان و خـمـش
بـــاز کـــن از گـــردن خـــر مــشــغــلــه زنــگــلــه را
غزل شمارهٔ ۴۱
شـمـع جـهـان دوش نـبـد نـور تـو در حلقه ما
راسـت بـگـو شـمع رخت دوش کجا بود کجا
ســــوی دل مـــا بـــنـــگـــر کـــز هـــوس دیـــدن تـــو
دولـت آن جـا کـه در او حـسـن تـو بـگـشاد قبا
دوش بـه هـر جـا کـه بدی دانم کامروز ز غم
گـشـتـه بـود هـمچو دلم مسجد لا حول و لا
دوش همی‌گشتم من تا به سحر ناله کنان
بــدرک بــالــصــبــح بــدا هــیــج نــومــی‌و نــفـی
سایه نوری تو و ما جمله جهان سایه تو
نـور کـی دیـدسـت که او باشد از سایه جدا
گـاه بـود پـهـلـوی او گـاه شـود مـحو در او
پــهــلــوی او هــســت خـدا مـحـو در او هـسـت لـقـا
سـایـه زده دسـت طـلـب سـخـت در آن نـور عـجب
تـا چـو بـکاهد بکشد نور خدایش به خدا
شــرح جــدایــی و درآمــیـخـتـگـی سـایـه و نـور
لـــا یـــتـــنـــاهـــی و لـــئـــن جـــئـــت بــضــعــف مــددا
نــور مــســبــب بـود و هـر چـه سـبـب سـایـه او
بـــی ســـبـــبـــی قـــد جـــعـــل الـــلـــه لــکــل ســبــبــا
آیــــنــــه هــــمــــدگــــر افــــتــــاد مــــســــبــــب و ســــبـــب
هـر کـی نـه چـون آیـنـه گـشـتـست ندید آینه را
غزل شمارهٔ ۸۷۴
خـــوشـــا شـــراب مـــحـــبـــت ز ســـاغـــر ازلـــی
قــدح بـروی صـبـوحـی کـشـان لـم یـزلـی
ز دسـت سـاقـی تـحـقـیـق اگـر خـوری جـامی
شــــــــراب را ابــــــــدی دان و جــــــــام را ازلــــــــی
بـزیـر جـامـه چـو زنار بینمت چون شمع
چـه سـود رانـدن مـقـراض و خـرقـهٔ عـسـلی
مــشــو بـحـسـن عـمـل غـره و بـزهـد مـنـاز
کـــه خـــوانـــدت خـــرد پـــیــر زاهــد عــمــلــی
ز آب و گـل نـشـود چـون تـو لـعـبتی پیدا
نــدانــم از چـه گـلـی دانـمـت کـه از چـگـلـی
چــگــونــه از سـر کـویـت کـنـم جـلـای وطـن
کـه هـست سوز درونم خفی و گریه جلی
کـجـا ز زلـف تـو پـیـونـد بـگـسـلـد دل من
که کار زلف تو دل بندیست و دل گسلی
مـــحـــب روی تـــوام در جــواب دعــوی عــشــق
دل شـکـسـتـه وکـیـلـسـت و جـان خـسته ولی
مـــتـــاب روی ز خــواجــو کــه زلــف هــنــدویــت
بــخــورد خــون دل ریــشــش از ســیـاه دلـی
غزل شمارهٔ ۸۷۵
راه بــــی پــــایــــان عــــشــــقــــت را نــــیـــابـــم مـــنـــزلـــی
قـــلــزم پــر شــور شــوقــت را نــبــیــنــم ســاحــلــی
نـیـسـت در دهـر ایـن زمـان بی گفت و گویت مجمعی
نیست در شهر این نفس بی‌جست و جویت محفلی
مـــهـــر رویـــت مـــی‌نـــهـــد هــر روز مــهــری بــر لــبــی
چـشـم مـسـتـت مـی‌زنـد هـر لـحـظـه تـیـغـی بـر دلـی
چـــون کـــنـــم قــطــع مــنــازل بــی‌گــل رخــســار تــو
لـــــالـــــه‌زاری گـــــردد از خــــون دلــــم هــــر مــــنــــزلــــی
بــر ســر کــوی غــمــت هــر جــا کــه پـایـی مـی‌نـهـم
بـــیـــنــم از دســت ســرشــک دیــده پــایــی در گــلــی
رنـــگ رخـــســـارت نـــمـــی‌بـــیـــنـــم بـــبــرگ لــالــه‌ئــی
بـــوی گـــیــســویــت نــمــی‌یــابــم ز شــاخ ســنــبــلــی
کــی بــدســت آیــد گــلــی چــون آن رخ بـسـتـانـفـروز
یـــا ســـرایـــد در چــمــن مــانــنــد خــواجــو بــلــبــلــی
غزل شمارهٔ ۸۷۶
یــــا مــــن الــــیــــک مــــیـــلـــی قـــف ســـاعـــة قـــبـــیـــلـــی
بــــالــــدمــــع بــــل ذیــــلــــی هــــذا نــــصـــیـــب لـــیـــلـــی
هر شب که باده نوشم وز تاب سینه جوشم
تـــا صـــبـــحـــدم خـــروشـــم هـــذا نـــصــیــب لــیــلــی
از اشـــــــگ دل گــــــدازم پــــــیــــــدا شــــــدســــــت رازم
لـــیـــکـــن چـــه چــاره ســازم هــذا نــصــیــب لــیــلــی
از بـــنـــد بــاز کــن خــو وزو دوســت کــام دل جــو
زلـــفـــش بـــگـــیـــر و مـــیـــگـــو هــذا نــصــیــب لــیــلــی
هـر شـب به جست و جویش گردم بگرد کویش
گـــــریـــــم در آرزویـــــش هـــــذا نـــــصـــــیــــب لــــیــــلــــی
بـــــلــــبــــل ز شــــاخــــســــاران بــــا نــــالــــهٔ هــــزاران
گــــویــــد بــــنــــوبــــهــــاران هــــذا نـــصـــیـــب لـــیـــلـــی
تـــا روز از دل و جـــان چــون بــلــبــل ســحــر خــوان
گـــویـــم دعـــای ســـلـــطـــان هـــذا نـــصـــیـــب لـــیـــلـــی
خـــواجـــو مــگــو فــســانــه در کــش مــی شــبــانــه
بــــر گــــوی ایــــن تـــرانـــه هـــذا نـــصـــیـــب لـــیـــلـــی
غزل شمارهٔ ۸۷۷
یـــا مـــلـــولـــا عـــن ســـلــامــی انــت فــی‌الــدنــیــا مــرامــی
کـــلـــمـــا اعـــرضـــت عـــنـــی زدت شـــوقـــا فــی غــرامــی
گـر چـه مـه در عـالـم آرائـی ز گـیـتـی بر سر آمد
کــی تــوانــد شــد مــقــابــل بــا رخــت از نــاتــمــامـی
طــوطــی دســتــانــســرا شـد مـطـرب از بـلـبـل نـوائـی
مـطـرب بـسـتـانـسـرا شـد طوطی از شیرین کلامی
پــخــتــه‌ئــی کــوتــا بـگـویـد واعـظ افـسـرده دلـرا
کـی نـدیـده دود از آتش ترک گرمی کن که خامی
صـیـد گـیـسـوئـی نـگـشـتـی زان سـبـب ایـمـن ز قـیـدی
دانــــهٔ خــــالــــی نــــدیــــدی لــــاجــــرم فــــارغ ز دامـــی
درس تـقـوی چـنـد خـوانـی خاصه بر مستان عاشق
وز فــضــیــلـت چـنـد گـویـی خـاصـه بـا رنـدان عـامـی
گــر بــه بـدنـامـی بـرآیـد نـام مـا نـنـگـی نـبـاشـد
زانــکــه بــدنــامــی دریــن ره نــیــســت الـا نـیـک نـامـی
عـارض بـیـن خـورده خـون لـالـه در بـسـتانفروزی
قامتش بین برده دست از نارون در خوش خرامی
تـــاجـــداری نـــیـــســـت الـــا بـــر در خـــوبـــان گـــدائــی
پــادشــاهــی نــیــســت الــا پــیــش مــهــرویــان غــلــامــی
ســـاکـــن دیـــر مـــغـــانـــرا از مـــلـــامـــت غـــم نـــبـــاشـــد
زانــکــه در بـیـت‌الـحـرام انـدیـشـه نـبـود از حـرامـی
بت پرستان صورتش را سجده می‌آرند و شاید
گــر کــنــد خــواجــو بــمــعــنــی آن جــمـاعـت را امـامـی
غزل شمارهٔ ۸۷۸
گـــر آفـــتـــاب نــبــاشــد تــو مــاه چــهــره تــمــامــی
کـــه آفـــتـــاب بـــلـــنـــدی چـــو بـــر کـــنـــارهٔ بــامــی
کــنــون تــو ســرو خـرامـان بـگـاه جـلـوهٔ طـاوس
هـــزار بـــار ســـبـــق بـــرده‌ئـــی بـــکـــبــک خــرامــی
گـــرم قـــبـــول کـــنـــی هـــمـــچـــو بـــنــدگــان بــارادت
بـــدیــده گــر بــنــشــیــنــی بــایــســتــم بــغــلــامــی
اگـــر چــه غــیــرتــم آیــد کــه بــا وجــود حــریــفــان
مـــــثـــــال آب حـــــیـــــاتـــــی کـــــه در مـــــیــــان ظــــلــــامــــی
اگـــر چـــراغ نـــبـــاشــد مــرا تــو چــشــم و چــراغــی
ور آفــــتــــاب نــــبــــاشــــد مــــرا تــــو مــــاه تـــمـــامـــی
ز شــام تــا بــســحــر شــمــع‌وار پــیـش وجـودت
بـــســـوخـــتـــیـــم ولـــیــکــن دلــت نــســوخــت ز خــامــی
مـگـر تـو بـاغ بـهـشـتـی نـگـویمت که چو حوری
مـــرا تـــو جــان و جــهــانــی نــدانــمــت کــه کــدامــی
بـــراه بـــادیـــه مـــا را بـــمـــان بــخــار مــغــیــلــان
شـــب رحـــیـــل کـــه گـــفـــتـــیـــم تــرک جــان گــرامــی
مــــحـــب دوســـت نـــیـــنـــدیـــشـــد از جـــفـــای رقـــیـــبـــان
تــرا کـه شـوق حـرم نـیـسـت غـم بـود ز حـرامـی
چه باشد ار به عنایت نظر کنی سوی خواجو
چـرا کـه لـطـف تـو عـامست و آن ستم زده عامی
غزل شمارهٔ ۸۷۹
کــس بــه نــیــکــی نـبـرد نـام مـن از بـدنـامـی
زانـکـه در شـهـر شـدم شـهره بدرد آشامی
آنچنان خوار و حقیرم که مرا دشمن و دوست
چــون ســگ از پـیـش بـرانـنـد بـدشـمـن کـامـی
مــا چــنــیــن ســوخــتــهٔ بـاده و افـسـرده دلـان
احـــتـــراز از مـــی جــوشــیــده کــنــنــد از خــامــی
تــــــا دلــــــم در گــــــره زلــــــف دلــــــارام افـــــتـــــاد
بــــــر ســــــر آتــــــش و آبــــــســــــت ز بــــــی‌آرامــــــی
عــقــل را بــار نــبــاشــد بــه ســراپـردهٔ عـشـق
زانــــکــــه ره در حــــرم خــــاص نـــیـــابـــد عـــامـــی
شــــیــــرگــــیـــران بـــاردات هـــمـــه در دام آیـــنـــد
تــــا کــــنـــد آهـــوی شـــیـــرافـــکـــن او بـــادامـــی
راســـتـــان ســـرو شـــمـــارنـــدت اگـــر در بـــاغـــی
صــادقــان صــبــح شــمــارنـدت اگـر بـر بـامـی
راسـتـی را چـو تـو بـر طـرف چـمـن بـگـذشتی
ســـرو بـــر جـــای فـــرو مـــانـــد ز بــی‌انــدامــی
چــنـد گـوئـی سـخـن از خـال سـیـاهـش خـواجـو
طــمــع از دانــه بــبــر زانــکــه کــنــون در دامــی
غزل شمارهٔ ۸۸۰
ای رفــتــه پــیــش چــشــمــهٔ نــوش تــو آب مــی
چشم تو مست خواب و تو مست و خراب می
فــرخــنــده روز آنــکــه بــروی تـو هـر دمـش
طــــالـــع شـــود ز مـــطـــلـــع جـــام آفـــتـــاب مـــی
اکــنــون کــه بـاد صـبـح گـشـایـد نـقـاب گـل
آب فــــســــرده را ز چــــه ســــازی نــــقـــاب مـــی
تـــا کـــی کــنــم ز دیــدهٔ مــی لــعــل در قــدح
از گــــوهــــر قــــدح بــــنـــمـــا لـــعـــل نـــاب مـــی
حـاجـت بـشـمـع نـیـسـت کـه بـزم مـعـاشران
روشـــن بـــود بــتــیــره شــب از مــاهــتــاب مــی
هـر چـنـد گـفـتـه‌انـد حـکـیـمـان کـه نـافـعـسـت
مــــــحــــــروریــــــان آتــــــش غـــــم را لـــــعـــــاب مـــــی
ســـاقـــی ز دور مـــا قـــدحـــی چـــنــد در گــذار
کـــز بـــســـکـــه آتــشــســت نــداریــم تــاب مــی
چـشـمـم نـگـر ز شـوق تـو قـائـم مقام جام
اشــکــم بــبــیــن ز لــعــل تــو نــایــب مــنــاب مـی
خـواجـو کـه هـسـت بـر در مـیخانه خاک راه
بـــا او مـــگـــوی هـــیـــچ ســـخــن جــز زبــاب مــی
غزل شمارهٔ ۸۶۶
گـــر بـــفـــریــب مــی‌کــشــی ور بــعــتــاب مــی‌کــشــی
دل بـه تـو می‌کشد مر از آنکه لطیف و دلکشی
آب حـــــیـــــات مـــــی‌بـــــرد لـــــعـــــل لـــــب چـــــو آتــــشــــت
و آب نـــــبـــــات مـــــی‌چـــــکـــــد زان لــــب لــــعــــل آتــــشــــی
حـاصـل مـن ز خـط تـو نـیست به جز سیه رخی
پــایــهٔ مــن ز زلــف تـو نـیـسـت بـه جـز مـشـوشـی
تـــیـــر تــرا مــنــم هــدف گــر تــو خــدنــگ مــی‌زنــی
تـیـغ تـرا مـنـم سـپـر گـر تـو اسـیـر مـی‌کـشـی
زلـــف تــو در فــریــب دل چــنــد کــنــد ســیــه‌گــری
چـشـم تـو در کـمـیـن جـان چـنـد کـنـد کـمانکشی
چــون دم خــوش نــمــی‌زنــم بــی لــب لــعــل دلــکـشـت
بار غم تو چون کنم گر نکشم به ناخوشی
خــــواجــــو از آتــــش رخــــش آب رخــــت بـــبـــاد شـــد
زانــکــه چــو زلــف هــنــدویــش بــر ســر آب و آتــشـی
غزل شمارهٔ ۸۶۷
یــــا حــــادی‌الــــنــــیــــاق قــــد ذبــــت فــــی‌الــــفــــراق
عـــرج عـــلـــی اهـــیـــلـــی و اخـــبـــرهـــم اشـــتـــیـــاقــی
بـــشـــنـــو نـــوای عـــشـــاق از پــرده ســپــاهــان
زانـــرو کـــه در عـــراقـــســـت آن لـــعـــبـــت عــراقــی
یــا مــشــرب الــمــحــیــا قــم واســقــنــا الــحــمــیـا
فــالــعــیــش قــد تــهــیــا والــوصـل فـی‌الـتـلـاقـی
بـنـشـانـد بـاد بـسـتـان مـجـلـس بـدل نـشـانـی
بـــرد آب آب و آتـــش ســـاقـــی بـــســـیـــم ســاقــی
قـــد طـــاب وقـــت شـــربــی یــا مــن یــروم قــربــی
فـــی‌الـــیـــل اذ تـــهـــیـــا مــع مــنــیــتــی اغــتــبــاقــی
ســاقــی بــده کــزیــن مــی در بـزم دردنـوشـان
گـــر بـــاقـــیـــســـت جـــامـــی آنـــســـت عــمــر بــاقــی
فـــی الـــراح ارتـــیـــاحـــی لـــا اســمــع الــلــواحــی
لـــکـــن مـــع الـــمـــلـــاحـــی اشـــرب عـــلـــی‌الــســواقــی
مـن رنـد و مـی پـرسـتم پندم مده که مستم
کـز دسـت کـس نـگـیـرم جـز مـی ز دسـت سـاقـی
یــا مــنــیــة الــمــتــیــم صــل عــاشــقــیــک وارحــم
فـــالـــقـــلـــب مـــســـتـــهـــام مـــن شـــدة الــفــراقــی
دور از رخت چو خواجو دورم ز صبر و طاقت
لـــیـــکـــن بـــطـــاق ابــرو از دلــبــران تــو طــاقــی
غزل شمارهٔ ۸۶۸
شـبـسـت و خـلـوت و مهتاب و ساغر ای بت ساقی
بـــریـــز خـــون صـــراحـــی بـــیـــار بــاده بــاقــی
خـوشـا بـوقت سحر بر سماع بلبل شب خیز
شــــــراب راوقــــــی از دســــــت لـــــعـــــبـــــتـــــان رواقـــــی
تـو خـضـر وقـتـی و شـب ظلمتست در قدح آویز
کــه بــاده آب حــیــاتــســت خــاصـه از لـب سـاقـی
نــوای نــغـمـهٔ عـشـاق از اصـفـهـان چـه خـوش آیـد
مـــرا کـــه مـــیـــل عـــراقـــســت و شــاهــدان عــراقــی
دوای درد جــدایــی کــجـا بـه صـبـر تـوان کـرد
بـــیـــار شـــربـــت وصـــل ار طـــبـــیـــب درد فـــراقـــی
مـــقـــیــم طــاق دو ابــروی تــســت مــردم چــشــمــم
وگـر چـه جـفـت غـمـم بـیـتـو در زمانه تو طاقی
کــجــا بــگــرد ســمـنـدت رسـد پـیـادهٔ مـسـکـیـن
بدین صفت که تو گردون خرام برق براقی
تــــــو آفــــــتــــــاب بــــــلــــــنــــــدی ولــــــی زوال نــــــداری
تـــو مـــاه مـــهـــرفـــروزی ولـــی بـــری ز مـــحـــاقـــی
تــو خــون خـواجـو اگـر مـی‌خـوری غـریـب نـبـاشـد
کـــه از نـــتـــیــجــهٔ خــونــخــواران جــنــگ بــراقــی
غزل شمارهٔ ۸۶۹
تـشـنـه‌ام تـا بـکـی آخـر بـده آبـی ساقی
فــی حــشــای اضــطــرمــت نــایـرة الـا شـواق
عـمـر بـاقـی بـر صـاحب‌نظران دانی چیست
آنــچــه از بــادهٔ دوشــیــنـه بـمـانـد بـاقـی
عــــنــــت الــــورق عــــلــــی قــــلــــقــــلــــة الــــاقـــداح
و لـــنـــا الـــقـــرقـــف فـــی بــلــبــلــة الــاحــداق
گـر گـل از گـل بـدمـد بـیـدل جـان افـشانرا
صـــحـــف تـــکـــتـــب بـــالــدمــع عــلــی‌الــاوراق
ایـکـه هـسـتـی ز نـظـر غـایـب و حـاضـر در دل
فــــی‌الــــکــــری طــــیــــفــــک مـــا غـــاب عـــن امـــاق
تــو اگــر فــتـنـه دور قـمـری نـادر نـیـسـت
کــه بــه رخــســار چــو مــه نـادرهٔ آفـاقـی
گـرچـه روزی بـه نـهـایـت رسـد ایـام بـقـا
فــی‌الــهــوی لــا تــتــنــاهــی طــرق الــعــشــاق
سـر بـرای تـو که هم دردی و هم درمانی
جان فدای تو که هم زهری و هم تریاقی
ان لــلــمــغــرم فــی‌الــنــشــوة صــحـوا رفـقـا
لـــا تـــلـــومـــوا واعـــیـــنـــوا زمــرا لــفــســاق
دلــق ازرق بــه مـی لـعـل گـرو کـن خـواجـو
کـــه مـــنـــاســـب نـــبـــود عـــاشـــقـــی و زراقـــی
جـام مـی گـیر که بر بام سماوات زنیم
عـــلـــم مـــرشـــدی و نـــوبـــت بـــه اســـحـــاقـــی
غزل شمارهٔ ۸۷۰
تــــبــــســــمــــت الــــزهــــر والــــمــــزن بــــاک
و غــــــــررت الـــــــودق و الـــــــدیـــــــک حـــــــاک
نـــســـیـــم عـــراقـــی نــدانــم چــه بــادی
زمـــیـــن ســـپـــاهــان نــدانــم چــه خــاکــی
بــدیــن مــشــک سـائـی و عـنـبـر فـشـانـی
ایــــا نــــفــــحــــة الـــریـــح روحـــی فـــداک
ندانم چه نقشی که مثل تو صورت
مـــــصـــــور نـــــگـــــردد ز آبـــــی و خــــاکــــی
ریــاض بــهــشـتـی بـدیـن روح بـخـشـی
چـــراغ ســـپـــهـــری بـــدیـــن تـــابــنــاکــی
خــــــرد را فـــــریـــــبـــــی و دل را امـــــیـــــدی
روانـــــرا حــــیــــاتــــی و تــــن را هــــلــــاکــــی
نــه در دل مــمــکــن کــه در قــلــب جــانــی
نــه از گــل مــرکــب کــه از روح پــاکـی
مــــررنــــا بــــاکـــنـــاف نـــجـــد و بـــتـــنـــا
بــــــــــواد الــــــــــاراک لــــــــــعـــــــــلـــــــــی اراک
چـو خـواجـو بـدسـت ار جـام خـور آئین
اگـــر مــســت گــلــچــهــر اورنــگ تــا کــی
غزل شمارهٔ ۸۷۱
دلـــــــکــــــم بــــــرد بــــــغــــــارت ز بــــــرم دلــــــبــــــرکــــــی
ســـر فـــرو کـــرده پـــری پـــیــکــرک از مــنــظــرکــی
نـــــــرگـــــــس هـــــــنـــــــدوک مـــــــســــــتــــــک او جــــــادوکــــــی
ســــــنـــــبـــــل زنـــــگـــــیـــــک پـــــســـــتـــــک او کـــــافـــــرکـــــی
بــــخــــتــــکـــم شـــورک از آن زلـــفـــک شـــورانـــگـــیـــزک
ســخــنــش تــلــخــک و شــیــریــن لــبــکــش شــکــرکــی
چــــشــــمــــم از لــــعــــلـــک در پـــوشـــک او در پـــاشـــک
لـــیـــکـــن از مـــنـــطـــقـــکـــش هـــر ســـخــنــی گــوهــرکــی
دلـــکـــم شـــد ســـر مـــوئـــی و چـــو مـــوئـــی تـــنـــکـــم
تـــــا جـــــدا مـــــانــــد کــــنــــارم ز مــــیــــان لــــاغــــرکــــی
بـــر دلـــم عـــیـــب نـــگـــیـــریـــد کـــه دیــوانــکــکــیــســت
چـــه کـــنـــد نـــیـــســـت گـــزیــرش ز پــری پــیــکــرکــی
قــــدکــــم شــــد چـــو ســـر زلـــف صـــنـــوبـــر قـــدکـــی
رخـــکـــم گـــشـــت چـــو زر در غـــم ســـیــمــیــن بــرکــی
از تو ای سرو قدک کیست که بر خواهد خورد
گــر چــه از ســرو خــرامــان نــخــورد کــس بــرکــی
ســــرک انــــدر ســــرک عــــشــــق تــــو کـــردم لـــیـــکـــن
بـــا مــن خــســتــه دلــک نــیــســت تــرا خــود ســرکــی
غـــمـــکـــت مـــی‌خـــورم و نـــیـــســـت غـــمـــت غـــمــخــورکــم
هـــیـــچ گـــوئـــی کـــه مــرا بــود گــهــی غــمــخــورکــی
خــواجــو از حــلــقـکـک زلـف تـو شـد حـلـقـه بـگـوش
زانــــکــــه عــــیــــبــــی نــــبــــود گــــر بــــودت چـــاکـــرکـــی
غزل شمارهٔ ۸۷۲
چــون نــیــســت مــا را بـا او وصـالـی
کــاجــی بــکــویــش بــودی مــجـالـی
زیـن بـه چـه بـایـد مـا را کـه آید
از خــــاک کـــویـــش بـــاد شـــمـــالـــی
هــمــچـون هـلـالـی گـشـتـم چـو دیـدم
بـر طـرف خـورشـیـد مـشـکین هلالی
جـــانــم ز جــانــان ســر بــر نــتــابــد
کـــز جـــان نـــبــاشــد تــن را مــلــالــی
از شـوق لـعـلـش دل شـد چـو میمی
وز عـشـق زلـفـش قـد شـد چـو دالـی
در چــــنـــگ زلـــفـــش دل پـــای بـــنـــدی
بــر خــاک کــویــش جــان پــایــمــالـی
دانــی کــه چــونــم دور از جــمــالــش
از مـــویـــه مـــوئــی وز نــالــه نــالــی
هــر شـب خـیـالـش آیـد بـه پـیـشـم
شــخــص ضــعـیـفـم بـیـنـد خـیـالـی
آنـــکـــس چــه دانــد حــال ضــعــیــفــان
کـــو را نـــبــودســت یــکــروز حــالــی
مـی‌رفـت خـواجـو با خویش می‌گفت
کان شد که با او بودت وصالی
غزل شمارهٔ ۸۷۳
دوش بـــر طـــرف چـــمــن گــلــبــانــگ مــی‌زد بــلــبــلــی
مــی‌فــکــنــد از نــالــه هــر دم در گــلـسـتـان غـلـغـلـی
کــــانــــکــــه زیـــر گـــنـــبـــد نـــیـــلـــوفـــری دارد وطـــن
از گـــــلـــــنــــدامــــی نــــدارد چــــاره و مــــا از گــــلــــی
مـــحـــمـــل مـــا را دریـــن وادی کـــجـــا بــاشــد نــزول
زانــــکـــه در راه مـــحـــبـــت کـــس نـــیـــابـــد مـــنـــزلـــی
هــیــچ بــادی بـر نـمـی‌آیـد در ایـن طـوفـان و مـوج
کـه افـکـنـد از کـشـتـی مـا تخته‌ئی بر ساحلی
مــنــکــر مـسـتـان نـبـاشـد هـر کـه بـاشـد هـوشـیـار
زانـکـه بـاشـد بـی‌جـنـون هر جا که باشد عاقلی
عـــالـــمـــی کـــو در خـــرابـــات فـــنــا ســاغــر کــشــد
پــیـش مـا فـاضـلـتـر از صـد سـالـه زهـد جـاهـلـی
هــیــچ دل بــر کــشـتـگـان ضـربـت عـشـقـت نـسـوخـت
زانـــکـــه زلـــف دلـــکـــشـــت نـــگـــذاشــت در عــالــم دلــی
حــاصــلــی در عـشـق مـمـکـن نـیـسـت جـز بـی‌حـاصـلـی
چون توان کردن چو ما را نیست زین به حاصلی
خـیـز خـواجو چون ز زهد و توبه کارت مشکلست
بـاده پـیـش آور کـه بـی مـی حل نگردد مشکلی
غزل شمارهٔ ۷۷۸
خـــوشـــا کـــشـــتـــه بــرطــرف مــیــدان او
بــــخــــون غــــرقــــه در پــــای یـــکـــران او
خـــدنــگــی کــه گــردد ز شــســتــش رهــا
کـــــنـــــم دیـــــده را جـــــای پـــــیـــــکـــــان او
بشمشیر کشتن چه حاجت که صید
حــــریــــصــــســــت بــــر تــــیــــر بــــاران او
بـــرآنـــم چـــو شـــرطـــســـت درکــیــش مــا
کـــه قـــربـــان شـــوم پـــیــش قــربــان او
مــرا در جــهــان خــود دلــی بــود و بــس
کــــنــــون خــــون شـــد از درد هـــجـــران او
ره کـــــعـــــبـــــهٔ وصــــل نــــتــــوان بــــریــــد
کـــــــه حـــــــدی نـــــــدارد بــــــیــــــابــــــان او
گـــرت جـــوشـــن از زهـــد و تــقــوی بــود
ز جـــــان بـــــگـــــذرد تـــــیـــــر مـــــژگــــان او
بــــــه دوران او تــــــوبــــــهٔ اهـــــل عـــــشـــــق
ثـــــبـــــاتـــــی نـــــدارد چــــو پــــیــــمــــان او
ز مــــســــتــــان او هــــوشــــمــــنــــدی مــــجـــوی
کـــه مـــســـتـــنـــد از چـــشـــم مـــســتــان او
مــــگــــر او کــــنــــون دســــت گــــیــــرد مـــرا
کــــــه از دســــــت رفــــــتـــــم ز دســـــتـــــان او
گــرم چــون قــلــم تــیــغ بــر ســر زنــد
نــــپــــیــــچــــم ســـر از خـــط فـــرمـــان او
شـــهـــیـــدســـت و غـــازی بـــفــتــوی عــشــق
چــو شـد کـشـتـه خـواجـو بـمـیـدان او
چـه حـاجت که پیدا بگوید که اشک
گــــــواهــــــســـــت بـــــر درد پـــــنـــــهـــــان او
غزل شمارهٔ ۷۷۹
بــــه آفــــتــــاب جــــهــــانــــتــــاب ســـایـــه پـــرور تـــو
بـــتـــاب طـــره مـــهـــپـــوش ســـایـــه گـــســـتـــر تــو
کــــه مـــن بـــمـــهـــر رخـــت ذره‌ئـــی جـــدا نـــشـــوم
گـــرم بـــتــیــغ زنــی هــمــچــو ســایــه از بــر تــو
بــخــال خــلــدنــشــیــنــت کــه روز و شـب چـو بـلـال
گـــرفـــتـــه اســـت وطـــن بـــر لـــب چـــو کـــوثــر تــو
کــــه طــــوطــــی دل شـــوریـــده‌ام بـــســـان مـــگـــس
دمـــــی قـــــرار نـــــگـــــیــــرد ز شــــور شــــکــــر تــــو
بـه لـحـظـه‌ئـیـکـه کـشـد تـیـغ تیز پیل افکن
دو چــشــم عــشــوه گــر شــیــر گــیــر کــافـر تـو
کــه هــمــچـو تـشـنـه کـه مـیـرد ز عـشـق آب حـیـات
بــــود دلــــم مــــتــــعــــطــــش بــــه آب خـــنـــجـــر تـــو
بــــــدان خــــــط ســــــیــــــه دود رنــــــگ آتـــــش پـــــوش
کــــــه در گـــــرفـــــت بـــــگـــــرد مـــــه مـــــنـــــور تـــــو
کـــه مـــن بـــروز و شـــب آشـــفــتــه و پــریــشــانــم
از آن دو هـــــــنـــــــدوی گـــــــردنــــــکــــــش دلــــــاور تــــــو
بـــخـــاک پـــای تـــو کــانــرا بــجــان و دل خــواهــد
که تاج سر کند آنکس که باشدش سر تو
کــه چــون بــخــاک بــرنــد از در تــو خــواجــو را
بــــهــــیــــچ بــــاب نــــجــــویــــد جــــدائــــی از در تـــو
غزل شمارهٔ ۷۸۰
ایــکــه چــو مــوی شــد تــنــم در هــوس مــیــان تــو
هـــــیـــــچ نـــــمــــی‌رود بــــرون از دل مــــن دهــــان تــــو
از چــمــن تــو هــر کــســی گــل بــکــنــار مــی‌بــرنــد
لـــیـــک بـــمـــا نـــمــی‌رســد نــکــهــت بــوســتــان تــو
گـــر ز کـــمـــان ابـــرویـــت عـــقـــل ســـپـــر بــیــفــکــنــد
عــیـب مـکـن کـه در جـهـان کـس نـکـشـد کـمـان تـو
چــون تــو کــنــار مــی‌کـنـی روز و شـب از مـیـان مـا
کــی بــه کــنــار مـا رسـد یـک سـر مـو مـیـان تـو
تـا تـو چـه صـورتـی کـه مـن قاصرم از معانیت
تــا تـو چـه آیـتـی کـه مـن عـاجـزم از بـیـان تـو
کــی ز دلــم بــرون روی زانــکــه چــو مــن نــبـوده‌ام
عـشـق تو بوده است و بس در دل من بجان تو
صــــد رهــــم ار بــــســــتــــیــــن دور کـــنـــی ز آســـتـــان
دســــتــــم و آســــتــــیــــن تــــو رویــــم و آســـتـــان تـــو
گر چه بود به مهر تو شیر فلک شکار من
رشـــک بـــرم هـــزار پــی بــر ســگ پــاســبــان تــو
خـواجـو از آسـتـان تـو کـی بـرود کـه رفـته است
حــــــاصــــــل روزگــــــار او در ســــــر داســــــتـــــان تـــــو
غزل شمارهٔ ۷۸۱
ای هــــیــــچ در مــــیــــان نــــه ز مـــوی مـــیـــان تـــو
نـــا دیـــده دیـــده هـــیـــچ بـــلـــطــف دهــان تــو
گـفـتـم کـه چـون کـمـر کـشمت تنگ در کنار
لـــیـــکـــن ضـــرورتـــســـت کـــنـــار از مـــیـــان تــو
هــیــچ از دهــان تــنــگ تـو نـگـرفـتـه کـام جـان
جـــانـــرا فـــدای جــان تــو کــردم بــجــان تــو
هــر لـحـظـه ابـروی تـو کـنـد بـر دلـم کـمـیـن
پــیــوســتـه چـون کـشـد دل ریـشـم کـمـان تـو
تا دیده‌ام که چشم تو بیمار خفته است
خـــــوابـــــم نــــمــــی‌بــــرد ز غــــم نــــاتــــوان تــــو
بـــــاز آی ای هـــــمــــای هــــمــــایــــون کــــه مــــرغ دل
پــــــــر مــــــــی‌زنــــــــد در آرزوی آشــــــــیـــــــان تـــــــو
در صــورت بــدیــع تــو چــنــدیــن مــعــانــیـسـت
یــا رب چــه صــورتــی کــه نــدانـم بـیـان تـو
ای بـــاغـــبـــان تــرا چــه زیــان گــر بــســوی مــا
آیــــد نــــســــیــــمــــی از طــــرف بــــوســــتــــان تـــو
خـــواجـــو اگـــر چــو تــیــغ نــبــاشــی زبــان دراز
عــــالــــم شــــود مــــســــخــــر تـــیـــغ زبـــان تـــو
غزل شمارهٔ ۷۸۲
بــرو ای بــاد بـدانـسـوی کـه مـن دانـم و تـو
خـیـمـه زن بـر سر آن کوی که من دانم و تو
بـــــه ســـــراپــــردهٔ آن مــــاهــــت اگــــر راه بــــود
بــرفــکــن پـرده از آنـروی کـه مـن دانـم و تـو
تـــا بـــبــیــنــی دل شــوریــدهٔ خــلــقــی در بــنــد
بــگــشــا تــابـی از آن مـوی کـه مـن دانـم و تـو
در بــهــاران کـه عـروسـان چـمـن جـلـوه کـنـنـد
بشنو از برگ گل آن بوی که من دانم و تو
در دم صـبـح بـه مـرغان سحر خوان برسان
نـــکــهــت آن گــل خــودروی کــه مــن دانــم و تــو
حــــال آن ســــرو خــــرامــــان کــــه ز مــــن آزادســـت
بـا مـن خـسـتـه چـنـان گوی که من دانم و تو
ســـــاقـــــیـــــا جـــــامـــــهٔ جـــــان مــــن دردیــــکــــش را
بــنــم جــام چــنــان شــوی کــه مـن دانـم و تـو
چـه تـوان کـرد که بیرون ز جفاکاری نیست
خـــوی آن دلــبــر بــدخــوی کــه مــن دانــم و تــو
آه اگـــــر داد دل خــــســــتــــهٔ خــــواجــــو نــــدهــــد
آن دلـــــازار جــــفــــا جــــوی کــــه مــــن دانــــم وتــــو
غزل شمارهٔ ۷۸۳
ای شـــــب قـــــدر بــــیــــدلــــان طــــرهٔ دلــــربــــای تــــو
مــطــلــع صــبــح صــادقــان طــلــعــت دلــگـشـای تـو
جـــان مــن شــکــســتــه بــیــن ویــن دل ریــش آتــشــیــن
سـاخـتـه بـا جـفـای تـو سـوخـتـه در وفای تو
خـــــــاک در ســــــرای تــــــو آب زنــــــم بــــــدیــــــدگــــــان
تــــا گــــل قـــالـــبـــم شـــود خـــاک در ســـرای تـــو
گــر چــه بــجــای مــن تــرا هــســت هــزار مــعــتــقــد
در دو جهان مرا کنون نیست کسی به جای تو
مـــی‌فـــتـــم و نـــمـــی‌فــتــد در کــف مــن عــنــان تــو
مـــــی‌روم و نـــــمـــــی‌روم از ســـــر مــــن هــــوای تــــو
چـــون بـــهـــوای کـــوی تـــو عـــمـــر بــبــاد داده‌ام
خــاک ره تــو مــی‌کــنــم ســرمــه بـخـاکـپـای تـو
در رخــم از نــظــر کــنــی ور بــســرم گــذر کــنـی
جــان بــدهــم بـروی تـو سـر بـنـهـم بـرای تـو
روضــه خــلــد اگــر چــه دل بــهـر لـقـا طـلـب کـنـد
روضـهٔ خـلـد بـیـدلـان نـیـسـت بـه جـز لـقـای تو
گـــر چـــه ســـزای خـــدمـــتــت بــنــدگــی نــکــرده‌ام
چـیـسـت گـنـه کـه می‌کشم این همه ناسزای تو
خـواجـو اگـر چـه عـشق را صبر بود دوا و بس
دردی دردکـــــش کــــه هــــم درد شــــود دوای تــــو
غزل شمارهٔ ۷۸۴
ای چــــــــــــراغ دیــــــــــــدهٔ جــــــــــــان روی تــــــــــــو
حـــــلـــــقـــــهٔ ســـــودای دل گـــــیـــــســـــوی تـــــو
صــــد شــــکــــن بــــر زنــــگــــبـــار انـــداخـــتـــه
ســـــــنـــــــبـــــــل زنــــــگــــــی وش هــــــنــــــدوی تــــــو
مـــــهـــــره بـــــا هـــــاروت بــــابــــل بــــاخــــتــــه
نــــــرگــــــس افــــــســــــونــــــگــــــر جـــــادوی تـــــو
شـــــیـــــر گـــــیـــــران پـــــلـــــنـــــگ پـــــیـــــلــــتــــن
صــــــــیــــــــد روبــــــــه بــــــــازی آهــــــــوی تـــــــو
طــــره‌ات نــــعــــلــــم بــــر آتــــش تــــافـــتـــســـت
زان شــــــدم شـــــوریـــــده دور از روی تـــــو
شــــــادی آن هــــــنــــــدوی مــــــیـــــمـــــون کـــــه او
مـــــی‌تـــــوانـــــد گـــــشـــــت هـــــمـــــزانــــوی تــــو
از پــــــریــــــشــــــان حــــــالـــــی و آشـــــفـــــتـــــگـــــی
در گـــــمـــــانــــم ایــــن مــــنــــم یــــا مــــوی تــــو
هـر کـه را بـا مـی پـرسـتـان سـرخـوشـسـت
خــوش بــود پــیــوســتــه چــون ابــروی تــو
از ســــــرشــــــکــــــم پــــــای در گــــــل مــــــی‌رود
ورنـــــه بـــــیــــرون رفــــتــــمــــی از کــــوی تــــو
آنــــکــــه دل در بــــنــــد یـــکـــتـــائـــیـــت بـــســـت
کــــی گــــشــــادی یــــابــــد از پــــهـــلـــوی تـــو
ز ا برویش خواجو بیک پی گوشه گیر
کـــان کـــمـــان بـــیـــشـــســـت از بـــازوی تـــو
غزل شمارهٔ ۷۸۵
ای طـــبـــیـــب دل ریـــش از ســـر بــیــمــار مــرو
خــســتــه مـگـذار مـرا وز سـر تـیـمـار مـرو
بــــجــــفـــا بـــر ســـر یـــاران وفـــادار مـــیـــا
بـــوفـــا از پـــی خـــصــمــان جــفــا کــار مــرو
چند گوئی که روم روزی و ترک تو کنم
مــکــن ای یــار ز مــن بــشــنــو و زنــهــار مــرو
ای دل ار شــور شــکــر خـنـدهٔ شـیـریـن داری
هـمـچـو فـرهـاد بـده جان و بکهسار مرو
تــیــره شــب در شــکـن طـرهٔ دلـدار مـپـیـچ
و گــرت راه غــلـط شـد بـه شـب تـار مـرو
بگذر از خالش و گیسوی سیاهش بگذار
در پـــی مـــهـــره بـــســـر در دهـــن مــار مــرو
گـر بـود بـرگ گـل سـوریـت از خـار مـترس
ور هـــوای چـــمـــنـــت نـــیـــســـت بــگــلــزار مــرو
اگـــرت خـــرقـــه ســـالـــوس شــود دامــنــگــیــر
بــــا مــــرقـــع بـــه در خـــانـــهٔ خـــمـــار مـــرو
اگـر از کـعـبـه بـمـیـخـانـه کـشندت خواجو
بـرو ای خـواجـه و از مـیـکـده هـشـیـار مرو
غزل شمارهٔ ۷۸۶
صـــبـــحـــســـت ســـاقــیــا مــی چــون آفــتــاب کــو
خــــــاتــــــون آب جــــــامــــــهٔ آتــــــش نــــــقــــــاب کـــــو
چــــون لــــعــــل آبــــدار ز چــــشــــمــــم نــــمـــی‌رود
از جـــــام لـــــعــــل فــــام عــــقــــیــــق مــــذاب کــــو
در مـانـده‌ایـم بـا دل غـمـخـواره مـی کجاست
در آتــــشــــیــــم بــــا جــــگـــر تـــشـــنـــه آب کـــو
اکـــنـــون کـــه مـــرغ پـــردهٔ نـــوروز مـــی‌زنــد
ای مـــــاه پـــــرده ســـــاز خــــروش ربــــاب کــــو
دردیــــــکـــــشـــــان کـــــوی خـــــرابـــــات عـــــشـــــق را
بـــیـــرون ز گـــوشـــهٔ جــگــر آخــر کــبــاب کــو
گفتم چو بخت خویش مگر بینمت بخواب
لـیـکـن ز چـشـم مـسـت تـو پـروای خـواب کـو
خـواجـوکـه یـک نـفـس نـشـدی خالی از قدح
مــخــمــور تــا بــچــنــد نـشـیـنـد شـراب کـو
غزل شمارهٔ ۷۲۱
ای بـــوســـتــان عــارض تــو گــلــســتــان جــان
چشم تو عین مستی و جسم تو جان جان
زلــف تــو دســتــگــیــر دل و پــای بــنــد عـقـل
لـــعــل تــو جــانــفــزای تــن و دلــســتــان جــان
مـــهـــر رخ تـــو مـــشـــتـــری آســـمـــان حـــســـن
یـــــاد لـــــب تـــــو بــــدرقــــهٔ کــــاروان جــــان
بــر ســر نــیــامــدســت سـیـاهـی بـپـر دلـی
چــون آن دو زلــف قــلــب شــکـن در جـهـان جـان
ز آنـــدم کـــه رفــت نــام لــبــت بــر زبــان مــن
طــــعـــم شـــکـــر نـــمـــی‌رودم از دهـــان جـــان
گـــویـــد خــیــال آن لــب جــانــبــخــش دلــفــریــب
هــر لــحــظـه بـا دلـم سـخـنـی از زبـان جـان
آن زلـــف هـــمـــچــو دال بــبــیــن بــر کــنــار دل
و آن قـــد چـــون الـــف بــنــگــر در مــیــان جــان
خـواجـو مـبـاش خـالـی از آن می که خرمست
از رنــگ و بــوی او چــمــن و بــوســتــان جــان
زان لـعـل آتـشـیـن قدحی نوش کن که هست
نـــــــار دل شــــــکــــــســــــتــــــه و آب روان جــــــان
غزل شمارهٔ ۷۲۲
ای لــــب و گــــفــــتــــار تــــو کـــام دل و قـــوت جـــان
لـــــعـــــل زمـــــرد نــــقــــاب گــــوهــــر یــــاقــــوت کــــان
زلــف تــو هــنــدو نــژاد لــعــل تــو کــوثـر نـهـاد
هــــنــــدوی آتــــش نــــشــــیــــن کــــوثـــر آتـــش نـــشـــان
چـــشـــم گـــهـــر پــاش مــن قــلــزم ســیــمــاب ریــز
و آه جــــگــــر تــــاب مــــن صــــرصـــرآتـــش فـــشـــان
کـــاکـــل مـــشـــکـــیـــن تـــو غـــالـــیـــه بـــرنـــســتــرن
ســـنــبــل پــرچــیــن تــو ســلــســلــه بــر ارغــوان
هــــنــــدوی زلــــف تـــرا بـــر شـــه خـــاور کـــمـــیـــن
زنـــــگـــــی خـــــال تــــرا بــــر طــــرف چــــیــــن مــــکــــان
شـام سـحـر پـوش را کـرده ز مـه تکیه جای
چــشــمــهٔ خــورشـیـد را بـسـتـه ز شـب سـایـبـان
روی تــــو و خــــط ســــبــــز آیــــنــــهٔ چـــیـــن و زنـــگ
لـــعـــل تـــو و خـــال لـــب طـــوطـــی و هـــنــدوســتــان
مــوی مــیــانـت کـه آن یـک سـر مـو بـیـش نـیـسـت
نــیــســت تـو گـوئـی از او یـک سـر مـو در مـیـان
گر چه ز سر تا قدم در شب حیرت بسوخت
زنـــده دل آمـــد چـــو شــمــع خــواجــوی آتــش زبــان
غزل شمارهٔ ۷۲۳
ای چــشــم مــی پــرســتـت آشـوب چـشـم بـنـدان
وی زلــف پــر شــکــسـتـت زنـجـیـر پـای بـنـدان
مــهــپــوش شــب نـمـایـت شـام سـحـرنـشـیـنـان
یــــاقــــوت جــــان فـــزایـــت کـــام نـــیـــازمـــنـــدان
رویــت بـدل فـروزی خـورشـیـد بـت پـرسـتـان
زلـــفـــت بـــدســـتـــگــیــری اومــیــد مــســتــمــنــدان
از شام روز پوشت سرگشته تیره روزان
وز نــقــش دلــفــریــبــت آشــفــتــه نــقـش بـنـدان
آهــوی نــیــمــه مــســتــت صــیــاد شــیــرگــیـران
هـــنـــدوی بـــت پـــرســـتـــت زنـــار هـــوشـــمـــنــدان
کــفــرت ز راه تــحــقــیــق ایــمــان پــاک دیــنــان
دردت ز روی تـــــعـــــیــــیــــن درمــــان دردمــــنــــدان
خـواجـو جـفـای دشـمـن تـا کـی کـنـد تـحـمـل
مـــپـــســنــد بــروی آخــر غــوغــای نــاپــســنــدان
غزل شمارهٔ ۷۲۴
ای مـــــی لــــعــــل تــــو کــــام رنــــدان
جــعــد تــو زنــجــیــر پـای بـنـدان
کـــفـــر تـــو ایـــمـــان پـــاک دیـــنــان
درد تـــــــو درمـــــــان دردمـــــــنــــــدان
لـعـل تـو در خـون بـاده نـوشـان
چشم تو در چشم چشم بندان
پــســتــهٔ تــنـگ تـو نـقـل مـسـتـان
نــــرگــــس مــــســـتـــت بـــلـــای رنـــدان
تــشــنــهٔ لــعــل تـو مـی پـرسـتـان
کــشــتــهٔ جــور تــو مــســتــمـنـدان
جــور کــشــیــدم ولــی نـه چـنـدیـن
لــطــف شــنــیــدم ولــی نـه چـنـدان
بـــر دل خـــواجـــو چــرا پــســنــدی
ایـــن هـــمـــه بـــیـــداد نــاپــســنــدان
غزل شمارهٔ ۷۲۵
بــــــه مــــــن رســــــیــــــد نـــــویـــــد وصـــــال دلـــــداران
چــو کــشــتــه را دم عــیـسـی و کـشـتـه را بـاران
چــه نــکــهــتــســت مــگــر بــر گــذار بــاد بـهـار
گـــــشـــــوده‌انـــــد ســــر طــــبــــلــــه‌هــــای عــــطــــاران
به حق صحبت و یاری که چون شوم در خاک
بـــــود هـــــنـــــوز مـــــرا مـــــیـــــل صــــحــــبــــت یــــاران
چــــــــــو رفــــــــــت آب رخــــــــــم در ســــــــــر وفـــــــــاداری
بـــــــهــــــل کــــــه خــــــاک شــــــوم در ره وفــــــاداران
تـرا کـه بـر سـر سـنـجـاب خـفته‌ئی چه خبر
کــــه شـــب چـــگـــونـــه بـــروز آورنـــد بـــیـــداران
ز نــــرگـــس تـــو طـــبـــیـــبـــان اگـــر شـــونـــد آگـــاه
هــــزار بــــار بــــمــــیــــرنــــد پــــیــــش بــــیـــمـــاران
چــنـیـن کـه بـادهٔ دوشـیـن مـرا ز خـویـش بـبـرد
مـــــگـــــر بـــــدوش بـــــرنـــــدم ز کـــــوی خـــــمـــــاران
کــســیــکــه مــســت بــمــیــرد بـقـول مـفـتـی عـشـق
بـــــرو درســـــت نـــــبـــــاشــــد نــــمــــاز هــــشــــیــــاران
چــــگــــونــــه خــــواب بــــرد ســــاکــــنــــان هـــودج را
ز غـــــــلـــــــغــــــل جــــــرس و نــــــالــــــهٔ گــــــرفــــــتــــــاران
مــجــال نــیــسـت کـه در شـب کـسـی بـرآرد سـر
ز بـــــســـــکـــــه دســـــت بـــــرآورده‌انـــــد عـــــیـــــاران
دل ار چـــه روی ســـپـــردی بـــطـــره‌اش خـــواجـــو
کـــســـی چـــگـــونـــه دهــد نــقــد خــود بــطــراران
غزل شمارهٔ ۷۲۶
چـو چـشـم خفته بگشودی ببستی خواب بیداران
چــــو تــــاب طــــره بـــنـــمـــودی بـــبـــردی آب طـــراران
تــرا بــر اشــک چــون بــاران مــن گـر خـنـده مـی‌آیـد
عجب نبود که در بستان بخندد غنچه از باران
چــو فــرهــاد گــرفــتــاران بــگـوشـت مـی‌رسـد هـرشـب
چــه بــاشــد گــر رســی روزی بــفــریــاد گــرفـتـاران
طـبـیـب ار بـیـنـدت در خـواب کـز رخ پـرده برداری
ز شــوق چــشـم رنـجـورت بـمـیـرد پـیـش بـیـمـاران
الـــا ای شـــمـــع دلـــســـوزان چـــراغ مــجــلــس افــروزان
بــجــبــهــت مــاه مــه رویــان بــطــلــعـت شـاه عـیـاران
بـقـد سرو سرافرازان برخ صبح سحر خیزان
بـخـط شـام سـیـه روزان بـشـکـر نـقـل میخواران
ز مــا گــر خــرده‌ئـی آمـد بـزرگـی کـن و زان بـگـذر
کـه آن بـهـتـر که بر مستان ببخشایند هشیاران
ز اربـــــاب کـــــرم لـــــطــــفــــی و رای آن نــــمــــی‌بــــاشــــد
کــه ذیــل عــفــو مـی‌پـوشـنـد بـر جـرم گـنـه کـاران
کــســی حــال شـبـم دانـد کـه چـون مـن روز گـردانـد
تـو خـفـتـه مست با شاهد چه دانی حال بیداران
بــقــول دشــمــن ار پـیـچـم عـنـان از دوسـت بـی‌دیـنـم
کـــه تـــرک دوســـتـــی کـــفـــرســـت در دیـــن وفـــاداران
بــگــو ای پــیــر فـرزانـه کـه شـاگـردان مـیـخـانـه
بـــرون آرنـــد خــواجــو را بــدوش از کــوی خــمــاران
غزل شمارهٔ ۷۲۷
ای غـــمـــزهٔ جـــادویـــت افـــســـونـــگــر بــیــمــاران
وی طــــره هــــنــــدویـــت ســـرحـــلـــقـــهٔ طـــراران
رویــت بــشــب افــروزی مــهــتــاب ســحــرخــیـزان
زلـــفـــت بـــدلـــاویـــزی دلـــبـــنـــد جـــگـــر خـــواران
گــوئــیــکــه دو ابــرویــت بــیـمـار پـرسـتـانـنـد
پـیـوسـتـه دو تـا مـانده از حسرت بیماران
جـــان آن نـــبـــود کـــو را نــبــود اثــر از جــانــان
یــار آن نــبــود کــو را نــبــود خــبــر از یـاران
چـون دود دلـم بـیـنـی انـدیـشـه کـن از اشـکـم
چــون ابــر پــدیــد آیــد غــافــل مــشـو از بـاران
تــا پــیــر خــرابــاتــت مــنــظــور نـظـر سـازد
در دیــــدهٔ مـــســـتـــان کـــش خـــاک در خـــمـــاران
جــز عــشــق بـتـان نـهـیـسـت در مـلـت مـشـتـاقـان
جـز کـیـش مـغـان کـفـرسـت در مـذهـب دینداران
یـوسـف کـه بهر موئی صد جان عزیز ارزد
کـی کـم شـود از کـویـش غـوغـای خـریداران
خواهد که کند منزل بر خاک درش خواجو
لـــیـــکـــن نـــبـــود جـــنـــت مـــاوای گـــنـــه کــاران
غزل شمارهٔ ۷۲۸
تـــا چـــنـــد دم از گـــل زنـــی ای بـــاد بـــهــاران
گـــل را چـــه مـــحــل پــیــش رخ لــالــه عــذاران
هـــر یـــار کــه دور از رخ یــاران بــدهــد جــان
از دل نــــــرود تــــــا ابــــــدش حــــــســــــرت یـــــاران
مــنــعــم مــکــن از صــحــبــت احــبــاب کــه بــلــبـل
تـــا جـــان بـــودش بـــاز نـــیـــایـــد ز بــهــاران
گــر صــیــد بــتــان شــد دل مـن عـیـب مـگـیـریـد
آهـــو چـــه کـــنـــد در نـــظــر شــیــر شــکــاران
در بــحــر غــم از ســیــل سـرشـکـم نـبـود غـم
کـانـرا کـه بـود خرقه چه اندیشه ز باران
تا تاج سر از نعل سم رخش تو سازیم
یـــک راه عــنــان رنــجــه کــن ای شــاه ســواران
گـــر نــقــش نــگــاریــن تــو بــیــنــنــد ز حــیــرت
از دســــت بــــیــــفــــتــــد قـــلـــم نـــقـــش نـــگـــاران
از لــعــل تــو دل بــر نــکــنـم زانـکـه بـمـسـتـی
جـــز بـــاده نـــبـــاشــد طــلــب بــاده گــســاران
خواجو چکنی ناله که پیش گل صد برگ
بـــاشـــد بـــســـحـــر بـــاد هــوا بــانــگ هــزاران
غزل شمارهٔ ۶۵۳
بــزن بــنــوک خــدنــگــم کــه پـیـش دسـت تـو مـیـرم
چـو جـان فـدای تو کردم چه غم ز خنجر و تیرم
اســــیــــر قــــیــــد مـــحـــبـــت ســـر از کـــمـــنـــد نـــتـــابـــد
گــــرم بـــتـــیـــغ بـــرانـــی کـــجـــا روم کـــه اســـیـــرم
بـــحـــضــرتــی کــه شــهــانــرا مــجــال قــرب نــبــاشــد
مــن شــکــســتــه بــگـردش کـجـا رسـم کـه فـقـیـرم
ز خـــویـــشـــتـــن بـــروم چـــون تـــو در خـــیــال مــن آئــی
ولــــی عــــجــــب کـــه خـــیـــالـــت نـــمـــی‌رود ز ضـــمـــیـــرم
چـو شـمـع مـجـلـسـم ار زانـکـه مـی‌کـشی شب هجران
چو صبح پرده برافکن که پیش روی تو میرم
کـــــمـــــال شــــوق بــــجــــائــــی رســــیــــد و حــــد مــــودت
کــه از دو کـون گـزیـرسـت و از تـو نـیـسـت گـزیـرم
بـــــود بـــــگـــــاه صـــــبـــــوحـــــی در آرزوی جـــــمــــالــــت
نـــــــــوای نـــــــــالــــــــهٔ زارم ادای نــــــــغــــــــمــــــــهٔ زیــــــــرم
نــظــیــر نــیــســت تــرا در جـهـان بـحـسـن و لـطـافـت
چــنــانــکــه گــاه لــطــایــف بــعــهــد خـویـش نـظـیـرم
قـــلـــم چـــو شـــرح دهـــد وصـــف گــلــســتــان جــمــالــت
نـــوای نـــغـــمـــهٔ بـــلـــبـــل شـــنـــو بـــجـــای صـــریـــرم
مــرا مــگــوی کــه خــواجــو بــتــرک صــحــبــت مــا کـن
چـو از تـو صـبـر نـدارم چـگـونـه تـرک تـو گیرم
مــــنــــم دریـــن چـــمـــن آن مـــرغ کـــز نـــشـــیـــمـــن وحـــدت
بــــیــــان عـــشـــق حـــقـــیـــقـــی بـــود نـــوای صـــفـــیـــرم
غزل شمارهٔ ۶۵۴
اشـــکــســت کــه مــی‌گــردد در کــوی تــو هــمــرازم
و آهـــســـت کـــه مـــی‌آیـــد در عـــشـــق تـــو دمــســازم
ســـــر حـــــلـــــقـــــهٔ رنـــــدان کــــرد آن طــــره طــــرارم
دردیــــکــــش مــــســــتــــان کــــرد آن غــــمــــزهٔ غــــمــــازم
گـــر صـــبــر کــنــد بــاری مــشــکــل نــشــود کــارم
ور دیــــده بــــدوزد لــــب بــــیــــرون نــــفـــتـــد رازم
جــامــی بــده ای ســاقــی تــا چــهــره بــرافـروزم
راهـــــی بـــــزن ای مــــطــــرب تــــا خــــرقــــه درانــــدازم
در چـــنــگ تــو هــمــچــون نــی مــی‌نــالــم و مــی‌زارم
بر بوی تو همچون عود می‌سوزم و می‌سازم
ایـــن ضـــربـــت بـــی قـــانــون تــا چــنــد زنــی بــرمــن
یــک روز چــو چــنــگ آخــر در بــرکــش و بــنــوازم
هــــر دم کـــه روان گـــردی جـــان در رهـــت افـــشـــانـــم
وان لــحــظــه کـه بـاز آئـی سـر در قـدمـت بـازم
چـــــون بـــــا تـــــو نـــــپـــــردازم آتـــــشـــــکـــــده دل را
کــــز آتــــش ســــودایــــت بــــا خــــویــــش نــــپـــردازم
در صــومــعـه چـون خـواجـو تـا چـنـد فـرود آیـم
بـــاشـــد کـــه بـــود روزی در مـــیــکــده پــروازم
غزل شمارهٔ ۶۵۵
بــیــا کــه هــنــدوی گــیــســوی دلــســتــان تــو بـاشـم
قـــتـــیـــل غـــمـــزهٔ خـــونـــخـــوار نـــاتـــوان تـــو بــاشــم
گــــرم قــــبـــول کـــنـــی بـــنـــدهٔ کـــمـــیـــن تـــو گـــردم
ورم بـــه تـــیـــر زنـــی نـــاظـــر کـــمـــان تــو بــاشــم
کــــنــــم بــــقــــاف هــــوای تــــو آشـــیـــانـــه چـــو عـــنـــقـــا
بــــدان امــــیــــد کـــه مـــرغـــی ز آشـــیـــان تـــو بـــاشـــم
دلــم چــو غــنــچــه بــخــنـدد چـو سـر ز خـاک بـرآرم
بـــبـــوی آنـــکـــه گـــیـــاهـــی ز بـــوســتــان تــو بــاشــم
ز خـــوابــگــاه عــدم چــون بــحــشــر بــاز نــشــســتــم
بـــراســـتـــان کـــه هـــمـــان خـــاک آســـتـــان تـــو بــاشــم
اگــــــر بــــــه آب حــــــیــــــاتــــــم هـــــزار بـــــار بـــــرآرنـــــد
هـــــنــــوز ســــوخــــتــــه آتــــش ســــنــــان تــــو بــــاشــــم
تو شمع جمعی و خواهم که پیش روی تو میرم
تــو پــادشــاهــی و آیــم کــه پــاســبــان تــو بــاشـم
مــــرا بــــهــــر زه در آئـــی مـــران کـــه در شـــب رحـــلـــت
درای راه نــــــــــوردان کــــــــــاروان تــــــــــو بــــــــــاشـــــــــم
چــــو از مــــیـــان تـــو یـــک مـــوی در کـــنـــار نـــبـــیـــنـــم
چـو مـوی گـردم از آنـرو کـه چـون مـیـان تـو بـاشـم
اگـــــــر هـــــــزار شـــــــکـــــــایـــــــت بــــــود ز دور زمــــــانــــــم
چــگــونــه شــکــر نــگــویـم کـه در زمـان تـو بـاشـم
غــلــام خــویـشـتـنـم خـوان بـحـکـم آنـکـه چـو خـواجـو
بــــخــــاک راه نــــیــــرزم اگــــر نــــه زان تــــو بـــاشـــم
غزل شمارهٔ ۶۵۶
ای روی تــو چــشــمــهٔ خــور چـشـم
ابـــروی تـــو طـــاق اخــضــر چــشــم
بـــالــای بــلــنــد و چــشــم مــســتــت
شـــمـــشـــاد روان و عــبــهــر چــشــم
لـــعـــل تـــو شـــراب مـــجـــلــس روح
روی تـــو چـــراغ مـــنـــظـــر چـــشـــم
خــــاک قــــدم تــــو ســـرمـــهٔ حـــور
لــــعــــل لــــبــــت آب کــــوثــــر چــــشــــم
پــــــیــــــکـــــان غـــــم تـــــو نـــــاوک دل
نـــوک مـــژهٔ تـــو نـــشـــتــر چــشــم
از غـــایـــت مـــهـــر گــشــتــه حــیــران
در پــیــکـر تـو دو پـیـکـر چـشـم
لـــعـــل تـــو بـــهـــای جـــوهـــر جـــان
دنـــدان تـــو عـــقــد گــوهــر چــشــم
ابـــــــروت هـــــــلـــــــال مـــــــاه خـــــــوبـــــــی
رخـــســـار تــو مــهــر انــور چــشــم
در ورطــــهٔ خــــون فــــتــــاده مـــا را
دور از رخ تـــو شـــنـــاور چـــشــم
از شـــوق خـــط تـــو ایـــن مـــقـــلـــه
در آب فـــــکـــــنـــــد دفـــــتــــر چــــشــــم
تــا بــی تــو بــروی مــا چـه آیـد
زیـــن مـــردمـــک بـــد اخـــتــر چــشــم
دریــــا شــــودم ز اشــــک خــــونــــیــــن
هـر لـحـظـه سـواد کـشور چشم
از چــــشــــم شـــد آب روی خـــواجـــو
بر باد که خاک بر سر چشم
غزل شمارهٔ ۶۵۷
ای لـالـه بـرگ خویش نظرت گلستان چشم
یـــــاقـــــوت آبـــــدار تـــــو قــــوت روان چــــشــــم
خــیــل خــیــال خــال تــو بــیــنــد بــعــیــنــه و
در هــر طــرف کــه روی کــنـد دیـدبـان چـشـم
دور از تــوام ز دیــده نـمـانـد نـشـان ولـیـک
بــرخــاک درگــه تــو بـمـانـد نـشـان چـشـم
یــــکـــدم بـــیـــاد آن لـــب و دنـــدان در نـــثـــار
خـالـی نـشـد ز گـوهـر و لـعـلـم دکـان چـشـم
روز ســپــیــد اگــر نــه بــروی تـو دیـده‌ام
یــا رب ســیــاه بــاد مــرا خــان و مـان چـشـم
ای بـس کـه مـا بسوزن مژگان کشیده‌ایم
زنـجـیـره‌هـای جـعـد تـو بـر پـرنـیـان چشم
چـــون مــی‌روی کــجــا نــشــود مــلــک دل خــراب
مـــا را کـــه رود مـــی‌رود از نـــاودان چــشــم
پــســتــان ســیـمـگـون تـو بـا اشـک لـعـل مـا
آن نـــار ســیــنــه آمــد و ایــن نــاردان چــشــم
خواجو نگر که رستهٔ پروین ز تاب مهر
هر صبح بیتو چون گسلد ز آسمان چشم
غزل شمارهٔ ۶۵۸
تـا چـنـد بـه شـادی مـی غـمـهـای تـو نوشم
از خــلــق جــهـان کـسـوت سـودای تـو پـوشـم
هـــر چـــنـــد کـــه زلـــفـــت دل مـــن گـــوش نـــدارد
مـــن ســـلــســلــهٔ زلــف تــرا حــلــقــه بــگــوشــم
عــــیـــبـــم مـــکـــن ار دود دلـــم در جـــگـــر افـــتـــاد
بــا ایــن هــمــه آتــش نــتــوانــم کــه نــجـوشـم
چــون چــنــگ زه جــان کــشــدم چــون نـخـراشـم
چــــون عــــود ره دل زنــــدم چــــون نــــخـــروشـــم
خـــلـــقـــی ز فـــغـــانـــم بــه فــغــانــنــد ولــیــکــن
ایـن طـرفـه که می‌نالم و پیوسته خموشم
دیــشــب خــبــرم نــیــســت کــه شـاگـرد خـرابـات
چـــون از در مــیــخــانــه بــدر بــرد بــدوشــم
پــر کــن قــدحــی زهــر هــلــاهــل کــه بــیــکـدم
بــر یـاد لـب لـعـل تـو چـون شـهـد بـنـوشـم
تــا جــان بــودم زان مــی چــون خــون سـیـاوش
جـــامـــی بـــهـــمـــه مـــمـــلـــکـــت جـــم نـــفــروشــم
در میکده گر زهد فروشم چو تو خواجو
دانــم کـه بـیـک جـو نـخـرد بـاده فـروشـم
غزل شمارهٔ ۶۵۹
مـــــی‌درم جـــــامـــــه و از مـــــدعـــــیــــان مــــی‌پــــوشــــم
مـــی‌خـــورم جـــامـــی و زهـــری بـــگــمــان مــی‌نــوشــم
مـــن چـــو از بـــاده گـــلـــرنـــگ ســـیـــه روی شـــدم
چـــــه غـــــم از مـــــوعـــــظـــــهٔ زاهـــــد ازرق پــــوشــــم
هــــرکـــه از مـــســـتـــی و دیـــوانـــگـــیـــم نـــهـــی‌کـــنـــد
گــو بــرو بــا دگــری گــوی کــه مــن بــیــهـوشـم
بـــــاده مــــی‌نــــوشــــم و از آتــــش دل مــــی‌جــــوشــــم
مـــــگـــــر آن آب چـــــو آتـــــش بـــــنـــــشـــــانــــد جــــوشــــم
هـــــر دم ایـــــشـــــمـــــع چـــــرا ســـــر دل آری بـــــزبـــــان
نــه مــن ســوخــتــه خــون مــی‌خــورم و خــامـوشـم
مـــطـــرب پـــرده‌ســرا چــون بــخــراشــد رگ چــنــگ
نـــتـــوانـــم کـــه مـــن ســـوخـــتـــه دل نـــخـــروشـــم
دامــــنـــم دوش گـــر از خـــون جـــگـــر پـــر مـــی‌شـــد
ایــن چـه سـیـلـسـت کـه امـشـب بـگـذشـت از دوشـم
یـــــا رب آن بـــــاده نـــــوشــــیــــن ز کــــجــــا آوردنــــد
کـــه چـــنـــان مـــســـت بـــبــردنــد ز مــجــلــس دوشــم
چــــون مــــن از پـــای در افـــتـــادم و از دســـت شـــدم
دارم از لـــطــف تــو آن چــشــم کــه داری گــوشــم
طـــــاقـــــت بـــــار فـــــراق تـــــو نـــــدارم لـــــیـــــکـــــن
چـــون فـــتـــادم چــکــنــم مــی‌کــشــم و مــی‌کــوشــم
همچو خواجو دو جهان بی تو بیک جو نخرم
وز تــو مــوئــی بــه هــمــه مــلــک جـهـان نـفـروشـم
غزل شمارهٔ ۶۶۰
تـرا کـه گـنج گشودی ز زخم مار چه غم
چـو شـاخ گـل بـکف آید ز نوک خار چه غم
اگــر هــزار فــغــان کــرده اســت بــلــبــل مــســت
چو غنچه پرده بر اندازد از هزار چه غم
مـعـاشـری کـه مـدام از قـدح گزیرش نیست
چو می ز جام فرح نوشد از خمار چه غم
در آنــزمــان کــه شــود وصــل مــعـنـوی حـاصـل
بـــصـــورت ار نـــشـــوی زائـــر مـــزار چـــه غـــم
مــیــان لــیـلـی و مـجـنـون چـو قـرب جـانـی هـسـت
اگـــر چـــنـــانـــکـــه بـــود دوری دیـــار چــه غــم
ز روزگــار مــیــنــدیــش و کـار خـویـش بـسـاز
چــــو روزگــــار بــــرآمـــد ز روزگـــار چـــه غـــم
بـزیـر بار غم ار پست گشته‌ام غم نیست
مـرا کـه ترک شتر کرده‌ام ز بار چه غم
تـرا چـه غم بود از درد ما که سلطان را
ز رنـــج خـــاطـــر درویـــش دلـــفـــگـــار چـــه غــم
دریـن مـیـان کـه گـرفـتـار عـشـق شد خواجو
گــرش مــراد نــهــد چــرخ در کــنــار چـه غـم
غزل شمارهٔ ۶۶۱
مـن بـار هـجـر مـی‌کـشـم و نـاقـه مـحملم
بــرگــیــر ســاربــان نــفــســی بـاری از دلـم
طـــوفـــان آب دیـــده گـــر ازیـــن صـــفـــت رود
زیـن پـس مـگـر سـفـیـنـه رسـانـد بـمـنزلم
بـا درد خـود مـرا بـگـذاریـد و بـگـذرید
کــایــنــدم نــمــانــد طــاقــت قــطـع مـنـازلـم
گـفـتـم قـدم بـرون نـهـم از آسـتـان دوست
از آب دیــــده پــــای فــــرو رفــــت در گــــلــــم
هرجا که می‌نشینم و هر جا که می‌روم
نـــقـــشــش نــمــی‌رود نــفــســی از مــقــابــلــم
گـر دیـگـری بـضـربـت خـنـجـر شـود قـتـیل
مــن کــشــتــه دو سـاعـد سـیـمـیـن قـاتـلـم
آنـدم کـه خـاک گردم و خاکم شود غبار
از بــحــر عــشــق بــاد نـیـارد بـسـاحـلـم
هـر چـنـد عـمـر در سـر تـحصیل کرده‌ام
بـیـحـاصـلـیـسـت در غـم عـشـق تو حاصلم
خـواجـو بـرو کـه قـافله کوس رحیل زد
ای دوسـتـان چـه چاره چو من در سلاسلم
غزل شمارهٔ ۴۸۷
بــرو ای خــواجــه و شــه را بــگــدا بـاز گـذار
مـــهـــربـــانـــی کـــن و مـــه را بــســهــا بــاز گــذار
تـــو کـــه یـــک ذره نـــداری خــبــر از آتــش مــهــر
ذره بــــی ســــر و پــــا را بــــهــــوا بـــاز گـــذار
چــنــد چــون مــرغ کــنــی ســوی گــلـسـتـان پـرواز
راه آمـــد شـــد بـــســـتـــان بـــصـــبـــا بـــاز گــذار
مــن چــو بــی یــار ســر از پــای نــمــی‌دانــم بـاز
آن صـــنــم را بــمــن بــی ســر و پــا بــاز گــذار
ای مـــــقـــــیـــــم در خـــــلــــوتــــگــــه ســــلــــطــــان آخــــر
مـــنـــزل خـــویـــشـــتـــن امـــشـــب بـــگـــدا بـــاز گــذار
از گـــل و بـــلـــبـــل اگـــر بـــرگ و نـــوا مـــی‌طـــلـــبــی
هــمــچــو نــی درگــذر از بــرگ و نــوا بــاز گـذار
ز پـــی نـــافـــه چـــیـــن گـــر بــخــتــا خــواهــی رفــت
چــیــن گــیــسـوی بـتـان گـیـر و خـطـا بـاز گـذار
عـــاشـــقـــانـــرا بـــه جـــز از درد نـــبـــاشـــد درمــان
دردی درد بـــــــــدســـــــــت آر و دوا بـــــــــاز گــــــــذار
گـــــرت از ابـــــر گـــــهـــــربـــــار حــــیــــا مــــی‌بــــاشــــد
خــون بــبــار از مــژهٔ چــشــم و حــیــا بــاز گــذار
هر که از مروه صفا می‌طلبد گو به صبوح
بــــادهٔ صـــاف طـــلـــب دار و صـــفـــا بـــاز گـــذار
چـــون دم از بـــحــر زنــم دیــدهٔ خــواجــو گــویــد
کــه ازیــن پــس ســخـن بـحـر بـمـا بـاز گـذار
غزل شمارهٔ ۴۸۸
طــره بـفـشـان و مـرا بـیـش پـریـشـان مـگـذار
پـرده بـگـشـای و مـرا بـسـتـه هـجـران مگذار
مـــاه را از شـــکـــن ســـنــبــل شــبــگــون بــنــمــای
لــالــه را ایــن هــمــه در ســایــهٔ ریــحـان مـگـذار
زلــف مــشــکـیـن کـه چـنـیـن بـرقـدمـت دارد سـر
بـیـش ازیـنـش چـو مـن خـسـتـه پـریشان مگذار
هر که از مهر تو چون ذره شود سرگردان
دورش از روی چــو خــورشــیــد درفــشـان مـگـذار
کــام جــانــم ز نــمــکــدان عــقــیــقــت شــکــریــســت
آخـــر ایـــن حـــســـرتـــم انـــدر دل بـــریــان مــگــذار
مــن ســرگـشـتـه چـو سـردر سـر زلـفـت کـردم
دسـت مـن گـیر و مرا بی سر و سامان مگذار
مــنــکــه از پــسـتـه و بـادام تـو دورم بـاری
دســت بــیــگــانــه بــدان ســیــب زنـخـدان مـگـذار
بـــاغـــبـــان را اگـــر از غـــیـــرت بـــلـــبـــل خـــبــرســت
گـــودگــر بــاد صــبــا را بــگــلــســتــان مــگــذار
مــنــکـه بـا زلـف چـو چـوگـان تـو گـوئـی نـزدم
بــیــش ازیــن گــوی دلــم در خـم چـوگـان مـگـذار
خــــواجــــو ار خــــلـــوت دل مـــنـــزل یـــارســـت تـــرا
عـــام را گـــرد ســـراپـــردهٔ ســـلـــطــان مــگــذار
غزل شمارهٔ ۴۸۹
بــجــز نــســیــم کــه یـابـد نـصـیـبـی از گـلـزار
کــه یــک گــلــســت در ایـن بـاغ و عـنـدلـیـب هـزار
چـــو از گــل آرزوی مــرغ خــوش نــظــر بــادســت
تــو هــم بــبــوی قــنـاعـت کـن از نـسـیـم بـهـار
و گــر چــه غــنــچـه جـهـان را بـروی گـل بـیـنـی
بـدوز چـشـم جـهـان بین بخار و دیده مخار
ز تــیــغ و دار چــه تــرســانــی ای پــســر مــا را
که تاج ما سر تیغست و تخت ما سر دار
بـعـشـوه‌ام چـه فـریـبـی چـرا کـه بـلـبـل مست
کــــجــــا بــــبــــاد هـــوا بـــاز گـــردد از گـــلـــزار
کــدام دوســت کــه دوری گــزیــنـد از بـردوسـت
کـــدام یـــار کـــه گـــیـــرد قــرار بــیــرخ یــار
تـــرا شــبــی نــگــزیــرد ز چــنــگ و نــغــمــه زیــر
مـــــرا دمـــــی نـــــشــــکــــیــــبــــد ز آه و نــــالــــه زار
حـــدیـــث غـــصـــهٔ فـــرهـــاد و قـــصـــه شـــیـــریــن
بـــخــون لــعــل بــبــایــد نــوشــت بــر کــهــســار
روا بـــود کـــه بـــود بـــاغ را دریـــن مـــوســـم
کـنـار و پـر گـل و خـواجـو ز گل گرفته کنار
غزل شمارهٔ ۴۹۰
چــو هــسـت قـرب حـقـیـقـی چـه غـم ز بـعـد مـزار
نــــظـــر بـــقـــربـــت یـــارســـت نـــی بـــقـــرب دیـــار
چـــــو زائـــــران حـــــرم را وصـــــال روحــــانــــیــــســــت
تــــفــــاوتــــی نــــکــــنــــد از دنـــو و بـــعـــد مـــزار
رســــیــــد عــــمــــر بــــپــــایــــان و داســــتـــان فـــراق
ز حــد گــذشــت و بــپــایــان نــمــی‌رســد طــومـار
بــبـاغ بـلـبـل خـوش نـغـمـه سـحـر خـوان بـیـن
کــه روز و شــب سـبـق عـشـق مـی‌کـنـد تـکـرار
بــیــا کــه حــلــقــه نــشــیــنــان بــزمـگـاه الـسـت
زدنـــــــد بـــــــر در دل حـــــــلـــــــقـــــــهٔ در خـــــــمـــــــار
بـــکـــش جـــفـــای رقـــیـــب ار حـــبـــیـــب مـــی‌خـــواهــی
کـــنـــار گـــل نـــبـــری گــر کــنــی کــنــاره ز خــار
چـه هـجـر و وصـل مـسـاویـسـت در حـقـیـقـت عشق
اگـــر ز هـــجــر بــســوزی بــســاز و وصــل انــگــار
درسـت قـلـب مـن ار شـد شـکـسـتـه باکی نیست
بــــحــــکــــم آنــــکــــه روان مـــی‌رود دریـــن بـــازار
بـــروی خـــوب وی آنــکــس نــظــر کــنــد خــواجــو
که پشت بر دو جهان کرد و روی بر دیوار
غزل شمارهٔ ۴۹۱
مـــاه یـــا جـــنـــتـــســـت یــا رخــســار
شــهــد یــا شــکـرسـت یـا گـفـتـار
آهــــوان صــــیـــد مـــردمـــنـــد و دلـــم
صـــــــیــــــد آن آهــــــوان مــــــردمــــــدار
کـــار مـــا بـــا ســـتـــمــگــری افــتــاد
که به جز قصد ما ندارد کار
گـل صـد بـرگ را بـبـایـد سـاخت
فـــصـــل نـــوروز بـــا نـــوای هـــزار
پــیـش عـشـاق لـطـف بـاشـد قـهـر
نــزد مــشــتـاق فـخـر بـاشـد عـار
دل بـــی مـــهـــر کـــی شـــود روشــن
مــرغ بــی بــال کــی بــود طــیــار
چــه زنــد عــقــل بــا تــطـاول عـشـق
چــکــنــد صــیــد در کـمـنـد سـوار
مـــرغ وحـــشـــی اگـــر عـــقـــاب شـــود
نـــکــنــد کــرکــســان چــرخ شــکــار
کــــامـــت از دار مـــی‌شـــود حـــاصـــل
گـــام بــرگــیــر و کــام دل بــردار
نــامــهٔ نــانــوشـتـه بـیـش مـخـوان
قــصــهٔ نــاشــنــوده پــیــش مــیـار
آتــــش دل بــــســـوخـــت خـــواجـــو را
وقـــــــنـــــــا ربــــــنــــــا عــــــذاب الــــــنــــــار
غزل شمارهٔ ۴۹۲
ای نــــغــــمـــهٔ خـــوشـــت دم داود را شـــعـــار
وی عــنــدلــیــب را نــفــســت کـرده شـرمـسـار
انفاس روح بخش تو جانرا حیات بخش
و اعــجــاز عــیــســوی ز دمــت گـشـتـه آشـکـار
دســتــانــســرای گــلــشـن روحـانـیـون ز شـوق
بـــردارد از نـــوای خـــوشـــت نــغــمــهٔ هــزار
ویـن چـرخ چـرخ زن ز سـمـاع تـو هـر زمـان
چــون صــوفـیـان بـچـرخ درآیـد هـزار بـار
ای بس که بلبل سحر از شوق نغمه‌ات
بـر سـر زنـد بـسـان مـگـس دسـت اضطرار
مــرغ چــمــن کــه رود زن بــزم گــلــشـنـسـت
پـر مـی‌زنـد ز شوق تو بر طرف جویبار
بــا لــحــن دلــفـریـب تـو هـنـگـام صـبـحـدم
بــر عــنــدلــیـب قـهـقـهـه زد کـبـک کـوهـسـار
قــولــت چــو بــا عـمـل بـفـروداشـت مـی‌رسـد
بـر گـو غـزل تـرانـه ازیـن بـیـشـتـر مـیـار
بـلـبـل ز بـام و زیـر تو با نغمه‌های زیر
خـواجـو بـزیـر بـام تـو بـا نـالـهای زار
غزل شمارهٔ ۴۹۳
ســبــحــان مــن یــســبــحــه الــرمــل فــی الـقـفـار
ســبــحــان مــن تــقــدسـه الـحـوت فـی الـبـحـار
صــــانــــع مــــقـــدری کـــه شـــه نـــیـــمـــروز را
مــــنــــصــــور کــــرد بــــریــــزک خـــیـــل زنـــگـــبـــار
دانـــــا مـــــدبـــــری کـــــه شــــهــــنــــشــــاه زنــــگ را
پـیـروز کـرد بـر شـه پـیـروز گون حصار
سـلـطـان بـنـده پـرور و قـهـار سـخـت گیر
دیــــان عــــدل گــــســــتــــر و ســــتــــار بــــردبــــار
گــوهــر کــنــد ز قــطــره و شــکـر دهـد ز نـی
خــــار آورد ز خــــاره و گــــل بــــردمـــد ز خـــار
در راه وحـــدتـــش دو دلـــیـــلـــنـــد مـــهـــر ومـــاه
بـر صـنـع و قـدرتش دو گواهند نور و نار
ای بــر در تــوام سـرخـجـلـت فـتـاده پـیـش
آخــر ز راه لــطــف بــفــرمــا کــه ســر بـرآر
آنـکـس کـه چـرخ پـیـش درش سـرنهاده است
بــــرخــــاک درگــــه تــــو نــــهــــد روی اعــــتـــذار
شکر تو بی نهایت و فضل تو بی قیاس
لـطـف تـو بـی حـسـاب و عـطـای تو بیشمار
ادراک عـــــقـــــل خـــــیــــره ز ذات و صــــفــــات تــــو
ذاتــت بــری ز فــخــر و صــفــاتــت عــری ز عــار
دیـــوانـــگـــان حـــلـــقـــهٔ عـــشـــق تـــو هــوشــمــنــد
دردی کـــشـــان ســاغــر شــوق تــو هــوشــیــار
راتـــب بـــران فـــیـــض نـــوال تـــو انـــس و جـــان
روزی خـــوران خـــوان عـــطـــای تـــو مــور و مــار
هر کس که خوار تست ندارد کسش عزیز
وانـکـو عـزیـز تـست نگوید کسش که خوار
شــــادی آنــــدلــــی کــــه غـــمـــت اخـــتـــیـــار کـــرد
مـقـبـل کـسـی کـه شـد بـقـبـول تـو بختیار
خـــواجـــو چـــو روی عــجــز نــهــادســت بــردرت
جـرمـی کـه کرده است بفضلت که در گذار
غزل شمارهٔ ۴۹۴
قلم گرفتم و می‌خواستم که بر طومار
تــحــیــتــی بــنـویـسـم بـسـوی یـار و دیـار
بــــــرآمــــــد از جــــــگــــــرم دود آه و آتـــــش دل
فــــتــــاد در نــــی کــــلــــکـــم ز آه آتـــش بـــار
امــیــد بــود کــه کــاری بــرآیــد از دســتـم
ز پــا فــتــادم و از دســت بــرنــیــامــد کــار
اگــر چـه بـاد بـود پـیـش مـا حـکـایـت تـو
بــرو نــســیــم و پــیــامـی از آن دیـار بـیـار
کــدام یــار کــه او بــلــبــل سـحـر خـوانـرا
ز نــوبــهــار دهـد مـژده جـز نـسـیـم بـهـار
ز دور چــرخ فــتــادم بــمــنـزلـی کـه صـبـا
ســوی وطــن نــبــرد خــاک مــن بــرون ز غـبـار
خـــــیــــال روی نــــگــــاریــــن آن صــــنــــم هــــر دم
کـنـم بـخـون جـگـر بر بیاض دیده نگار
دلـــم بـــه ســـایـــهٔ دیـــوار او بـــود مـــائـــل
در آن زمـــان کـــه گــل قــالــبــم بــود دیــوار
مـــیـــان او بـــکـــنـــارت کــجــا رســد خــواجــو
کــزیــن مــیــان نــتـوانـد رسـیـد کـس بـکـنـار
غزل شمارهٔ ۴۹۵
مـــنــم ز مــهــر رخــت روی کــرده در دیــوار
چــو ســایــه بــر رهــت افــتـاده زیـر دیـوار
نـدیـم و هـمدمم از صبح تا بشب ناله
قرین و محرمم از شام تا سحر دیوار
ز بـــســـکــه روی بــدیــوار مــحــنــت آوردم
جــدا نــمـی‌شـودم یـکـدم از نـظـر دیـوار
کـــدام یـــار کـــه او روی مـــا نـــگـــهـــدارد
چـــو آب دیـــدهٔ گــوهــرفــشــان مــگــر دیــوار
کــســی کــه روی بــدیــوار غــم نــیــاوردی
کـــنـــون ز مـــهـــر تــو آورد روی در دیــوار
بـــســـا کـــه راه نــشــیــنــان پــای دیــوارت
کــنــنــد غــرقـه بـه خـونـابـهٔ جـگـر دیـوار
چــو زیــر بـام تـو آیـنـد خـسـتـگـان فـراق
بــه آب دیـده بـشـویـنـد سـربـسـر دیـوار
حـدیـث صـورت خـوبـان چـنـیـن مـکـن خـواجو
که پیش صورت او صورتند بر دیوار
غزل شمارهٔ ۴۹۶
ای خـوشـا وصـل یـار و فصل بهار
نـــغـــمـــهٔ بـــلـــبـــل و گـــل و گـــلــزار
شب و شمع و شراب و نالهٔ چنگ
لــــب ســــاقـــی و جـــام نـــوشـــگـــوار
کـــاشـــکـــی گـــل نـــقــاب بــگــشــودی
تــا بــکــنــدی ز غــصــه دیــدهٔ خـار
گـر بـرآرم فغان به صد دستان
گــل صــد بــرگ را چــه غـم ز هـزار
غـــــم نـــــبـــــودی ز غـــــم اگـــــر مـــــا را
شــــادی روی او شــــدی غــــمـــخـــوار
گـر چـه دیـنـار نـیـک بـخـتـانـراست
بـــنـــدهٔ شـــادیـــنـــد صـــد دیـــنـــار
در مــیــان او فــتــاده‌ام چــو کــمــر
تــا کــی افـتـم از ایـن مـیـان بـکـنـار
در خــمــارم چــو چــشـمـت ای سـاقـی
خـــیـــز و دفـــع خــمــار مــن ز خــم آر
تـرک نـقـش و نـگار کن که شوی
مــحــرم ســرصــنــع نــقـش و نـگـار
گـو بـرد سـر که جان خواجو را
ســر یــارســت و جـسـم را سـر دار
بـــگــذر از دار و قــصــهٔ مــنــصــور
لـــیـــس فـــی الـــدار غـــیـــرکـــم دیــار
غزل شمارهٔ ۴۷۸
ز شــهــریــار کــه آیــد کــه حــال یــار بــگـویـد
رسـد بـه بـنـده و رمـزی ز شـهـریـار بـگـویـد
بـــعــنــدلــیــب نــســیــمــی ز گــلــســتــان بــرســانــد
بــــمــــرغ زار حــــدیــــثـــی ز مـــرغـــزار بـــگـــویـــد
هـــر آنـــچــه گــویــد از اوصــاف دلــبــران دل رامــیــن
ز حـــســـن ویـــس گـــل انـــدام گــلــعــذار بــگــویــد
بــدان قــرار کــه دلـبـسـتـگـی نـمـایـد و فـصـلـی
از آن دو زلـــف پـــریـــشـــان بـــیـــقـــرار بـــگـــویــد
بــگـو کـه پـرده‌سـرا سـاز را بـسـاز درآرد
مـــگـــر تـــرانـــه‌ئـــی از قــول آن نــگــار بــگــویــد
کــــــدام ذره کــــــه از آفــــــتــــــاب روی بــــــتـــــابـــــد
کــــدام یـــار کـــه تـــرک دیـــار یـــار بـــگـــویـــد
چـه سـود نـرگـس سـرمـسـت را نـصـیـحت بلبل
کــه هــیــچ فــائــده نــبــود اگــر هــزار بـگـویـد
کسیکه در دم صبح از خمار جان به لب آرد
کــجــا بـه تـرک مـی لـعـل خـوشـگـوار بـگـویـد
ز نـوبـهـار چـه پـرسـد نـشـان روی تو خواجو
چـرا کـه بـاد بـود هـر چـه نـوبـهـار بـگـوید
غزل شمارهٔ ۴۷۹
مـــرغ جـــم بـــاز حـــدیـــثـــی ز ســـبـــا مـــی‌گـــویــد
بــشــنــو آخــر کــه ز بــلــقــیـس چـهـا مـی‌گـویـد
خــــبــــر چــــشــــمــــهٔ حــــیــــوان بــــخــــضـــر مـــی‌آرد
قـــصـــهٔ حـــضـــرت ســـلـــطـــان بـــگــدا مــی‌گــویــد
پـــرتـــو مــهــر درخــشــان بــســهــا مــی‌بــخــشــد
ســــخــــن ســــرو خـــرامـــان بـــگـــیـــا مـــی‌گـــویـــد
بـــــا دل خـــــســـــتـــــهٔ یـــــکـــــتــــای مــــن ســــودائــــی
حـــــال آن زلـــــف پـــــریـــــشـــــان دوتـــــا مـــــی‌گـــــویــــد
دلـم از دیـده کـنـد نـالـه کـه هـردم بچه روی
یــک بــه یــک قــصــهٔ مــا را هـمـه جـا مـی‌گـویـد
حــال گــیــســوی تــو از بــاد صــبــا مــی‌پــرســم
گــر چــه بـادسـت حـدیـثـی کـه صـبـا مـی‌گـویـد
مــشــک بــا چــیـن سـر زلـف تـو از خـوش نـفـسـی
هــر چــه گــویــد مــشـنـو زانـکـه خـطـا مـی‌گـویـد
ابـــروی شـــوخ تـــودر گـــوش دلـــم پــیــوســتــه
حــــال زلــــف تــــو پــــراکــــنــــده چـــرا مـــی‌گـــویـــد
ترک دشنام ده این لحظه که مسکین خواجو
از درت مــــــی‌بــــــرد ابـــــرام و دعـــــا مـــــی‌گـــــویـــــد
غزل شمارهٔ ۴۸۰
دســت گــیــریــد و بــدســتــم مـی گـلـفـام دهـیـد
بــادهٔ پــخــتــه بــدیـن سـوخـتـهٔ خـام دهـیـد
چــون مــن از جــام مـی و مـیـکـده بـدنـام شـدم
قـــدحـــی مـــی بـــمـــن مـــی کــش بــدنــام دهــیــد
تــا بــدوشــم ز خــرابـات بـه مـیـخـانـه بـرنـد
ســــوی رنــــدان در مـــیـــکـــده پـــیـــغـــام دهـــیـــد
گـــر چـــه ره در حـــرم خـــاص نـــبـــاشـــد مـــا را
یـــک ره ای خـــاصـــگـــیـــان بـــار مــن عــام دهــیــد
با شما درد من خسته چو پیوسته دعاست
تـا چـه کـردم کـه مـرا ایـنـهـمـه دشنام دهید
در چـنـین وقت که بیگانه کسی حاضر نیست
قــدحــی بــاده بــدان ســرو گــلــنــدام دهــیــد
چــو از ایــن پــســتــه و بــادام نــدیــدم کـامـی
کـــام جـــان مــن از آن پــســتــه و بــادام دهــیــد
تـــــا دل ریـــــش مــــن آرام بــــگــــیــــرد نــــفــــســــی
آخـــــرم مـــــژده‌ئـــــی از وصـــــل دلـــــارام دهـــــیــــد
چــهــرهٔ ازرق خــواجــو چــو ز مــی خــمــری شـد
جــامــه از وی بــســتــانــیــد و بــدو جـام دهـیـد
غزل شمارهٔ ۴۸۱
ای پـرده سـرایـان که درین پرده سرائید
از پــرده بــرون شــد دلــم آخـر بـسـرآئـیـد
یــکــدم بــنــشــیــنــیــد کــه آشــوب جــهــانــیــد
یــکــره بــســرائــیــد چــو مــرغ دو ســرائـیـد
شـــکـــر ز لـــب لـــعـــل شـــکـــر بــار بــبــاریــد
عـــنـــبـــر ز ســـر زلــف ســمــن‌ســای بــســائــیــد
بـا مـن سـخـن از کـعـبـه و بتخانه مگوئید
کـز هـر دو مـرا مـقـصـد و مـقـصـود شـمائید
خــیــزیــد و سـر از عـالـم تـوحـیـد بـرآریـد
وز پـــردهٔ کـــثـــرت رخ وحـــدت بـــنـــمـــائـــیـــد
تــا صــورت جــان در تــتــق عــشــق بــبــیـنـیـد
زنـــــــگ خـــــــرد از آیـــــــنـــــــهٔ دل بـــــــزدائـــــــیـــــــد
تــا خــرقــه بــخــون دل ســاغــر بــنـشـوئـیـد
رنـــــدان خـــــرابـــــات مــــغــــان را بــــنــــشــــانــــیــــد
گـر شـاه سـپـهـرید در این خانه که مائیم
از خـــانـــه بــرآئــیــد کــه هــمــخــانــهٔ مــائــیــد
گــنــجــیـنـهٔ حـسـنـیـد کـه در عـقـل نـگـنـجـیـد
یــا چــشــمــهٔ جـانـیـد کـه در چـشـم نـیـائـیـد
هم ساغر و هم باده و هم باده گسارید
هـم نـغـمه و هم پرده و هم پرده‌سرائید
هــرگــز نــشــویــد از دل خــواجــو نــفــسـی دور
ویـن طـرفـه کـه مـعلوم ندارد که کجائید
غزل شمارهٔ ۴۸۲
خـــدا را از ســـر زاری بـــگـــوئــیــد
کـه آخـر تـرک بـیـزاری بـگوئید
چــــو زور و زر نــــدارم حــــال زارم
به مسکین حالی و زاری بگوئید
غـــریـــبـــی از غــریــبــان دور مــانــده
اگـر بـاشد بدین خواری بگوئید
وگــر بــازارئــی غـمـخـواره دیـدیـد
بـدیـن زاری و غـمـخـواری بـگوئید
چـو عـیـاران دو عـالـم بـرفـشـانـید
وگــر نــی تــرک عــیــاری بــگــوئـیـد
بـــدلـــدار از مـــن بـــیــدل پــیــامــی
ز روی لــطــف ودلــداری بــگــوئــیــد
بـوصـف طـره‌اش رمـزی که دانید
هــمــه در بــاب طــراری بــگــوئــیــد
فـــــریــــب چــــشــــم آن تــــرک دلــــارا
بــســرمــســتـان بـازاری بـگـوئـیـد
حــدیــث جــعــدش ار در روز نــتـوان
مـسـلـسـل در شـب تـاری بـگـوئـیـد
وگــر گـوئـیـد حـالـم پـیـش آن یـار
به یاری کز سر یاری بگوئید
اگــر خـواهـیـد کـردن صـیـد مـردم
بــه تــرک مـردم آزاری بـگـوئـیـد
یـــکـــایـــک مــاجــرای اشــک خــواجــو
روان بــــا ابــــر آذاری بــــگــــوئـــیـــد
غزل شمارهٔ ۴۸۳
ای پــــیــــر مـــغـــان شـــربـــتـــم از درد مـــغـــان آر
وز درد مــــن خــــســـتـــه مـــغـــانـــرا بـــفـــغـــان آر
چــــون ره بــــحــــریــــم حـــرم کـــعـــبـــه نـــدارم
رخـــــتـــــم بـــــســـــر کــــوی خــــرابــــات مــــغــــان آر
مــخــمــور دل افــروخــتــه را قــوت روان بــخـش
مــــخــــمــــور جــــگــــر ســــوخــــتــــه را آب روان آر
تا کی کشم از پیر و جوان محنت و بیداد
پــــیـــرانـــه ســـرم آگـــهـــی از بـــخـــت جـــوان آر
از حـــــادثـــــهٔ دور زمـــــان چـــــنـــــد کـــــنــــی یــــاد
پـــــــیـــــــغـــــــامــــــم از آن نــــــادرهٔ دور زمــــــان آر
ای شـمـع کـه فـرمـود که در مجلس اصحاب
اســـــــرار دل ســـــــوخــــــتــــــه از دل بــــــزبــــــان آر
ســاقــی چــو خــروس ســحــری نــغــمـه بـرآرد
پــــرواز کــــن و مــــرغ صـــراحـــی بـــمـــیـــان آر
چــــون طـــائـــر روحـــم ز قـــدح بـــاز نـــیـــایـــد
او را بــــــــمــــــــی روح فـــــــزا در طـــــــیـــــــران آر
رفــــــتــــــی و بــــــجــــــان آمــــــدم از درد دل ریــــــش
بـــــاز آی و دلـــــم را خــــبــــر از عــــالــــم جــــان آر
خـواجـو بـصـبـوحـی چـو مـی تـلخ کنی نوش
عـــقـــل از لـــب جـــان پـــرور آن بــســتــه دهــان آر
غزل شمارهٔ ۴۸۴
زهــــی تــــاری ز زلــــفــــت مــــشـــگ تـــاتـــار
گــــــل روی تـــــو بـــــرده آب گـــــلـــــنـــــار
از آن پـوشـم رخ از زلـفـت کـه گـویـنـد
نـــمـــی‌بـــایـــد نـــمــودن زر بــه طــرار
بـــود بـــی لـــعـــل هـــمـــچـــون نــاردانــت
دلــــم پــــر نــــار و اشـــکـــم دانـــهٔ نـــار
اگــــر نـــاوک نـــمـــی‌انـــدازد از چـــیـــســـت
کـمـان پـیـوسـتـه بـر بـالـیـن بـیمار
چو عین فتنه شد چشم تو چونست
کـه دائـم خـفـتـه اسـت و فتنه بیدار
دو چــــشــــم ســــیــــل بـــار و روی زردم
شـــــد ایـــــن رود آور و آن زعـــــفــــران زار
مــرا بــت قــبــلــه اســت و دیــر مــســجـد
مـــرا مـــی زمـــزمــســت و کــعــبــه خــمــار
دل پـــــــــــر درد را دردســـــــــــت درمـــــــــــان
تـــن بـــیـــمـــار را رنـــجـــســـت تـــیــمــار
چـــو انـــفـــاس عـــبـــیـــر افــشــان خــواجــو
نـــدارد نـــافـــه‌ئـــی در طــبــلــه عــطــار
غزل شمارهٔ ۴۸۵
مــســیــح وقــتـی ازیـن خـسـتـه دم دریـغ مـدار
ز پــــا در آمــــدم از مــــن قــــدم دریــــغ مـــدار
ورم قــــدم بــــعــــیــــادت نــــمـــیـــنـــهـــی بـــاری
تـــــفـــــقـــــدی بـــــزبـــــان قــــلــــم دریــــغ مــــدار
بــسـاز بـا مـن دم بـسـتـه و کـلـیـد نـجـات
از ایــــــن مـــــقـــــیـــــد دام نـــــدم دریـــــغ مـــــدار
اگـــر دریـــغ نـــداری نـــظـــر ز خـــســـتـــه دلــان
ازیــن شــکــســتــهٔ دلـخـسـتـه هـم دریـغ مـدار
به عزم کعبهٔ قربت چو بسته‌ایم احرام
ز مـــــا ســــعــــادت وصــــل حــــرم دریــــغ مــــدار
بـــــشـــــادمـــــانـــــی ارت دســـــت مـــــی‌دهـــــد آبـــــی
ز تــــشــــنــــگــــان بـــیـــابـــان غـــم دریـــغ مـــدار
نـــوای پـــرده‌ســـرایـــان بـــزمـــگـــاه وجــود
ز ســـــاکـــــنـــــان مـــــقــــام عــــدم دریــــغ مــــدار
اگــر شــفــا نــفــرســتــی بــخــســتـگـان فـراق
ز بــــــســــــتــــــگـــــان ارادت الـــــم دریـــــغ مـــــدار
چــو عــنــدلــیـب گـلـسـتـان فـقـر شـد خـواجـو
ازو شـــــمــــامــــهٔ بــــاغ کــــرم دریــــغ مــــدار
غزل شمارهٔ ۴۸۶
ایــا صــبــا گــرت افــتــد بـکـوی دوسـت گـذار
نــیــازمــنــدی مـن عـرضـه ده بـحـضـرت یـار
بــبــوس خــاک درش وانــگــه ار مــجــال بــود
ســلــام مــن بــرســان و پــیــام مــن بــگــزار
بــگــو کــه ایــمــه نــامــهــربــان مـهـر گـسـل
نــگــار لــالــه رخ ســرو قــد ســیــم عــذار
دل شـکـسـتـه کـه در زلـف سـرکشت بستم
بـــیـــادگـــار مـــن خـــســـتــه دل نــگــه مــی‌دار
مـرا زمـانـه ز بـی مـهـری از تـو دور افـکـند
زهــی زمــانــهٔ بــد مــهــر و چــرخ کــژ رفـتـار
نــبــودمــی نــفــســی بــی نــوای نــغــمــهٔ زیـر
کـــــنــــون بــــزاری زارم قــــریــــن نــــالــــهٔ زار
نــه هــمــدمــی کـه بـرآرم دمـی مـگـر نـالـه
نـه مـحـرمـی کـه بـگـویـم غـمـت مگر دیوار
شــبـی کـه روز کـنـم بـیـتـو از پـریـشـانـی
شود چو زلف سیاه تو روز من شب تار
فـراق نـامـه خـواجـو کسی که برخواند
بـه آب دیـده بـشـویـد سـیـاهـی از طـومـار
غزل شمارهٔ ۳۸۳
آنـــکــه هــرگــز نــظــری بــا مــن شــیــدا نــکــنــد
نــتــوانـد کـه مـرا بـی سـر و بـی پـا نـکـنـد
دوش می‌گفت که من با تو وفا خواهم کرد
لــیــک مــعــلــوم نــدارم کــه کــنــد یــا نــکــنـد
اگــــر آن حــــور پـــری رخ بـــخـــرامـــد در بـــاغ
نـــبـــود آدمـــی آنـــکـــس کـــه تـــمـــاشــا نــکــنــد
خـسـرو آن نـیـسـت کـه از آتـش دل چـون فرهاد
جـــان فـــدای لـــب شـــیــریــن شــکــرخــا نــکــنــد
گــل چــو بــر نــالــهٔ مــرغــان چــمـن خـنـده زنـد
چــکــنــد بــلــبــل شــب خـیـز کـه سـودا نـکـنـد
هــر کــه را تــیــغ جــفــا بــردل مــجــروح زنــی
حــذر از ضـربـت شـمـشـیـر تـو قـطـعـا نـکـنـد
چــون تــوانــم شــدن از نــرگــس مــســتــت ایــمــن
کـانـکـه چـشـم تـو کـنـد کـافـر یـغـمـا نـکند
گــل خــیــری چــو بــر اطــراف گــلــســتـان گـذرم
نــتــوانــد کــه رخــم بــیــنــد و صـفـرا نـکـنـد
هـــر کـــه احـــوال دل غـــرقـــه بـــدانــد خــواجــو
اگـــــرش عـــــقـــــل بـــــود روی بــــدریــــا نــــکــــنــــد
غزل شمارهٔ ۳۸۴
هـیـچـکـس نـیـسـت کـه وصـل تـو تـمـنـا نـکند
یــا جــفــا بــر مــن دلــخــســتــهٔ شــیــدا نـکـنـد
هــر کــه ســودای سـر زلـف تـو دارد در سـر
ایـن خـیـالـسـت کـه سـر در سـر سـودا نکند
چـشـم شـوخـت چـه عجب گر دل مردم بربود
تــرک سـرمـسـت مـحـالـسـت کـه یـغـمـا نـکـنـد
وامق آن نیست که گر تیغ نهندش بر سر
ســر بــگــردانــد و جــان در سـر عـذرا نـکـنـد
مـــاه کـــنـــعـــائــی مــا گــو ز پــس پــرده درآی
تــــا دگــــر مــــدعــــی انــــکــــار زلـــیـــخـــا نـــکـــنـــد
عـــــاقـــــبـــــت دود دلـــــش فـــــاش کـــــنــــد از روزن
هـــر کـــه از آتــش دل ســوزد و پــیــدا نــکــنــد
مـرد صـاحـب‌نـظـر آنـسـت کـه تـا جان بودش
نـــتـــوانـــد کـــه نـــظـــر در رخ زیـــبـــا نـــکـــنــد
آن ســهــی ســرو روان از ســر پــا نــنــشــیــنــد
تـا مـن دلـشـده را بـی سـر و بـی پـا نـکـند
مـــکــن انــدیــشــهٔ فــردا و قــدح نــوش امــروز
کــانــکــه عــاقــل بــود انــدیــشـهٔ فـردا نـکـنـد
در بـهـاران کـه عـروسـان چـمـن جـلـوه کـنـنـد
کــیــســت کــورا هــوس عـیـش و تـمـاشـا نـکـنـد
دل کــجــا بــرکــنــد از آن لــب مــیــگــون خـواجـو
زانـــکـــه مــخــمــور بــتــرک مــی حــمــرا نــکــنــد
غزل شمارهٔ ۳۸۵
جــان وطــن بـر در جـانـان چـه کـنـد گـر نـکـنـد
تــن خــاکــی طــلــب جــان چــه کــنــد گــر نــکــنـد
هـــر گـــدائـــی کــه مــقــیــم در ســلــطــان گــردد
روز و شــب خـدمـت دربـان چـه کـنـد گـر نـکـنـد
بــیــنــوائــی کــه بـرو لـشـکـریـان جـور کـنـنـد
روی در حـضـرت سـلـطـان چـه کـنـد گـر نـکـنـد
طــــالــــب وصــــل حـــرم در شـــب تـــاریـــک رحـــیـــل
تـکـیـه بـر خـار مـغـیـلـان چـه کـنـد گر نکند
آن نـــگـــاریـــن مـــبـــرقـــع چـــو کـــنــد مــیــل عــراق
دلـــم آهـــنــگ ســپــاهــان چــه کــنــد گــر نــکــنــد
چــون زلــیـخـا دلـش از دسـت بـشـد مـلـکـت مـصـر
در ســر یـوسـف کـنـعـان چـه کـنـد گـر نـکـنـد
هـر کـه در پـای گـلـش بـرگ صـبـوحـی باشد
صـبـحـدم عـزم گـلـسـتـان چـه کـنـد گر نکند
زلـف سـرگشته که بر روی تو گشت آشفته
گـرد رخـسـار تـو دوران چـه کـنـد گـر نـکند
نـــتــوانــد کــه ز هــجــر تــو نــنــالــد خــواجــو
هر که خنجر خورد افغان چه کند گر نکند
غزل شمارهٔ ۳۸۶
گــمــان مــبــر کــه دلــم مــیــل دوســتـان نـکـنـد
چــرا کــه مــرغ چـمـن تـرک بـوسـتـان نـکـنـد
کـسـی کـه نـقـد خرد داد و ملک عشق خرید
اگـــر ز ســـود و زیـــان بــگــذرد زیــان نــکــنــد
بـــجـــان دوســـت کــه گــنــج روان دلــی یــابــد
کـه او مـضـایـقـه بـا دوسـتـان بـجـان نکند
شــــب رحــــیــــل خــــوشــــا در عــــمــــاری آســــودن
بــشــرط آنـکـه جـرس نـالـه و فـغـان نـکـنـد
چــه بـاشـد ار نـفـسـی سـاربـان در ایـن مـنـزل
قـــرار گـــیــرد و تــعــجــیــل کــاروان نــکــنــد
شهی که بادهٔ روشن کشد بتیره شبان
مــعــیــنــســت کــه انــدیــشــه از شــبــان نـکـنـد
چــو خــامــه هــر کــه حــدیــث دل آورد بــزبــان
طــمـع مـدار کـه سـر بـر سـر زبـان نـکـنـد
زبــان شــمــع جــگــرســوز از آن بــرنــد بـگـاز
کــه از فــســرده دلــان راز دل نــهــان نــکــنـد
جــهــان بـحـال کـسـی مـلـتـفـت شـود خـواجـو
کــه الــتــفــات بـه نـیـک و بـد جـهـان نـکـنـد
غزل شمارهٔ ۳۸۷
ســنــبــلــش غــارت ایــمــان نــکــنــد چــون نــکــنــد
لـــب لـــعـــلــش مــدد جــان نــکــنــد چــون نــکــنــد
گـــر چـــه دربــان نــدهــد راه ولــیــکــن درویــش
الــتــمــاس از در ســلــطــان نــکـنـد چـون نـکـنـد
هـر کـه زیـن رهـگـذرش پـای فرو رفت به گل
مـــیــل آن ســرو خــرامــان نــکــنــد چــون نــکــنــد
چــون تــو در بــادیــه بــر دسـت نـهـی آب زلـال
تـــشـــنـــه را آرزوی آن نـــکـــنـــد چـــون نـــکـــنــد
کـــافــر زلــف تــو چــون روی ز ایــمــان پــیــچــد
قـــصـــد آزار مـــســلــمــان نــکــنــد چــون نــکــنــد
طــالــب لــعــل تــوام کــانـکـه بـظـلـمـات افـتـاد
طــلــب چــشــمــهٔ حــیــوان نــکــنــد چــون نــکــنــد
بـاغـبـانـرا کـه ز غـلـغـل هـمـه شـب خواب نبرد
شور بر مرغ سحر خوان نکند چون نکند
صــبــر ایــوب کــســی را کــه نــبــاشـد در رنـج
حــذر از مــحــنــت کــرمــان نــکــنــد چــون نـکـنـد
چـون دریـن مـرحله خواجو اثر از گنج نیافت
تـــرک ایـــن مــنــزل ویــران نــکــنــد چــون نــکــنــد
غزل شمارهٔ ۳۸۸
چــنــانــکــه صــیــد دل آن چـشـم آهـوانـه کـنـد
پــلــنــگ صــیــد فــکــن قــصــد آهــوان نــکــنــد
چـــو تـــیـــر غــمــزهٔ خــونــریــز در کــمــان آرد
دل شــکــســتــهٔ صــاحــبــدلــان نــشــانــه کـنـد
ســپــاه زنــگ چــو از چـیـن بـنـیـمـروز کـشـد
شــکــنــج زلــف و بــنـاگـوش را بـهـانـه کـنـد
هـــــزار دل ز ســــر شــــانــــه‌اش فــــرو بــــارد
چـو تـرک سـیـم عـذارم نغوله شانه کند
بــدانــکــه مــرغ دل خــســتــه‌ئــی بــقــیـد آرد
ز زلــف تــا فــتــنــه دام و ز خــال دانــه کــنــد
ازین قدر چه کم آید ز قدر و حشمت شاه
کــه یــک نــظــر بــگـدایـان خـیـلـخـانـه کـنـد
اگـــر بــچــرخ بــرافــشــانــد آســتــیــن رســدش
کـسـی کـه سـرمـه از آن خـاک آسـتـانـه کـنـد
کــجــا رســم بــمــکــانـت کـه پـشـه نـتـوانـد
کــه در نــشــیــمــن ســیــمــرغ آشــیـانـه کـنـد
چــو بــر زمـانـه بـهـر حـال اعـتـمـادی نـیـسـت
نـه عـاقـلـسـت کـه او تکیه بر زمانه کند
دل شــکــســتــهٔ خــواجـو چـو از مـیـانـه ربـود
چـــرا نـــدیـــده گـــنـــاهـــی ازو کـــرانــه کــنــد
غزل شمارهٔ ۳۸۹
چـــون ســـایـــبـــان آفـــتـــاب از مـــشـــک تـــاتـــاری کـــنـــد
روز مـــن بـــد روز را هـــمـــچـــون شـــب تـــاری کـــنـــد
از خــســتــگــان دل مــی‌بــرد لــیــکــن نــمــی‌دارد نــگـه
ســهــلــســت دل بــردن ولــی بــایــد کـه دلـداری کـنـد
زیـنـسـان که من دنیا و دین در کار عشقش کرده‌ام
یــاری بــود کــو هــر زمــان بــا دیــگــری یــاری کـنـد
تـــا کــی خــورم خــون جــگــر در انــتــظــار وعــده‌اش
گــر مــی‌دهــد کــام دلــم چــنــدم جــگـر خـواری کـنـد
گـــویـــنـــد اگـــر زاری کـــنـــی دیـــگـــر نـــیـــازارد تـــرا
ســـلــطــان چــه غــم دارد اگــر بــازاریــی زاری کــنــد
همچون کمر خود را بزر بر وی توان بستن ولی
چـــون زر نـــبـــیـــنـــد در مــیــان آهــنــگ بــیــزاری کــنــد
بــر عــاشــقــان خـسـتـه دل هـر شـب شـبـیـخـون آورد
چــون زورمـنـدسـت و جـوان خـواهـد کـه عـیـاری کـنـد
گــو غــمــزه را پـنـدی بـده تـا تـرک غـمـازی کـنـد
یــا طــره را بــنــدی بــنــه تــا تـرک طـراری کـنـد
خـواجـو اگـر زلـف کـژش بـیـنـی کـه بـرخـاک اوفـتد
بــا آن رسـن در چـه مـرو کـان از سـیـه کـاری کـنـد
غزل شمارهٔ ۳۹۰
مـــاه مـــن مـــشــک ســیــه در دامــن گــل مــی‌کــنــد
ســـایـــبـــان آفـــتـــاب از شـــاخ ســـنـــبـــل مــی‌کــنــد
گــر چــه از روی خـرد دور تـسـلـسـل بـاطـلـسـت
خـط سـبـزش حـکـم بـر دور تـسـلـسـل مـی‌کـند
هــرگــز از جــام مــی لــعــلــش نــمـی‌بـاشـد خـمـار
مــی پــرســتــی کــو بــبــادامــش تــنـقـل مـی‌کـنـد
راسـتـی را شـاخ عـرعـر مـی‌درفـشد همچو بید
کــان ســهــی ســرو روان مــیــل تــمــایـل مـی‌کـنـد
جـادوی چـشـمـش قـلـم در سـحـر بابل می‌کشد
ســـبـــزی خـــطـــش ســـزا در دامـــن گــل مــی‌کــنــد
آنـــکـــه مـــا را مــی‌تــوانــد ســوخــتــن درمــان مــا
مــی‌تــوانــد ســاخــتــن لــیــکــن تـغـافـل مـی‌کـنـد
گــفــت اگــر کـام دلـت بـایـد ز وصـلـم جـان بـده
مـی‌دهـم گـر لـعـل جـان بـخـشـش تـقـبـل مـی‌کند
در بـرم دل هـمـچـو مهر از تاب لرزان می‌شود
چـــون فـــراق آنـــمـــه تـــابــان تــحــمــل مــی‌کــنــد
نرگسش گوید که فرض عین باشد قتل تو
جـان بـرشـوة مـی‌دهـم گـر ایـن تـفـضـل مـی‌کـنـد
ای گـــل ار بـــرگ نـــوای بـــلـــبـــل مـــســـتـــت بـــود
بــاد پــنــدار ار صــبــا انــکــار بــلــبــل مــی‌کـنـد
گــر نــدارد بــا دل ســرگـشـتـهٔ خـواجـو نـزاع
هــنــدوی زلــفــش چــرا بــر وی تــطــاول مــی‌کــنـد
غزل شمارهٔ ۳۹۱
گــمــان مــبــر کــه در آفــاق اهـل حـسـن کـمـنـد
ولـیـک پـیـش وجـود تـو جـمـلـه کـالـعـدمـند
صــبـوحـیـان سـحـرخـیـز کـنـج خـلـوت عـشـق
چه غم خورند چو شادی خوران جام جمند
چــو گــنــج عــشــق تــو دارنــد در خــرابـهٔ دل
نـــه مــفــلــســنــد ولــی مــنــعــمــان بــی درمــنــد
چــو قــامــت تـو بـبـیـنـنـد کـوس عـشـق زنـنـد
پــریــرخــان کــه بــعــالــم بــدلـبـری عـلـمـنـد
بـــقـــصـــد مــرغ دل خــســتــگــان مــیــفــکــن دام
کــــه طــــائـــران هـــوایـــت کـــبـــوتـــر حـــرمـــنـــد
بـــتـــیـــغ هـــجـــر زدن عــاشــقــان مــســکــیــن را
روا مــدار کــه مــجــروح ضــربــت ســتــمــنـد
چـــو آهـــوان پـــلـــنـــگ افـــکـــن تـــرا بـــیـــنــنــد
اگــر بــصــیــد روی از تـو وحـشـیـان نـرمـنـد
دمـــی نـــدیـــم اســـیـــران قـــیــد مــحــنــت بــاش
بـبـیـن کـه سـوختگان غم تو در چه دمند
خـلـاف حـکـم تـو خـواجـو کجا تواند کرد
کـه بـیـدلـان هـمـه مـحکوم و دلبران حکمند
غزل شمارهٔ ۳۹۲
ســــوی دیــــرم نــــگــــذارنــــد کــــه غــــیــــرم دانــــنـــد
ور ســـوی کـــعـــبـــه شـــوم راهـــب دیـــرم خــوانــنــد
زاهـــدان کـــز مـــی و مـــعـــشـــوق مـــرا مـــنــع کــنــنــد
چون شدم کشته ز تیغم به چه می‌ترسانند
روی بــنــمــای کــه جــمــعــی کـه پـریـشـان تـوانـد
چـــون ســـر زلـــف پـــریـــشـــان تـــو ســـرگـــردانــنــد
دل دیــــوانــــه‌ام از بــــنــــد کــــجــــا گـــیـــرد پـــنـــد
کـــان دو زلـــف ســیــهــش ســلــســلــه مــی‌جــنــبــانــنــد
مـــن مـــگـــر دیـــوم اگـــر زانـــکـــه بـــرنــجــم ز رقــیــب
کــــه رقــــیــــبــــان تــــو دانــــم کـــه پـــری دارانـــنـــد
عــــــاقــــــبــــــت از شــــــکــــــرت شــــــور بــــــر آرم روزی
گــر چــه از قــنــد تــو هــمــچـون مـگـسـم مـی‌رانـنـد
چــون تــو ای فــتـنـهٔ نـوخـاسـتـه بـرخـاسـتـه‌ئـی
شـــمــع را شــایــد اگــر پــیــش رخــت بــنــشــانــنــد
حـــال آن نـــرگـــس مـــســـت از مـــن مـــخــمــور بــپــرس
زانـکـه در چـشـم تـو سـریـسـت کـه مـستان دانند
خــــاک روبــــان درت دم بــــدم از چــــشــــمـــهٔ چـــشـــم
آب بـــــرخـــــاک ســــر کــــوی تــــو مــــی‌افــــشــــانــــنــــد
جـــان فـــروشـــان ره عـــشـــق تــو قــومــی عــجــبــنــد
کــه بــصــورت هــمــه جــسـمـنـد و بـمـعـنـی جـانـنـد
عــــنــــدلــــیــــبــــان گــــلــــســــتـــان ضـــمـــیـــرت خـــواجـــو
گـــاه شـــکـــر شـــکــنــی طــوطــی خــوش الــحــانــنــد