غزل شمارهٔ ۳۲۳
دامـــن گـــل نـــبــرد هــر کــه ز خــار انــدیــشــد
مـهـره حـاصـل نـکـنـد هـر کـه ز مـار انـدیشد
در نــیـارد بـکـف آنـکـس کـه ز دریـا تـرسـد
نــخــورد بــاده هــرآنــکــو ز خـمـار انـدیـشـد
هـــر کـــرا نــقــش نــگــارنــده مــصــور گــردد
نــقــش دیــوار بــود کــو ز نــگــار انــدیــشـد
تو چه یاری که نداری غم و اندیشهٔ یار
یــاری آنــســت کــه یــار از غــم یــار انــدیـشـد
در چـنـیـن وقـت که از دست برون شد کارم
مــن بــیــچــاره کــه ام چــارهٔ کـار انـدیـشـد
هـر کـه سـر در عـقـب یـار سفرکرده نهاد
ایــن خــیــالــســت کــه دیــگــر ز دیــار انـدیـشـد
در چـنـیـن بـادیـه کـاندیشهٔ سرنتوان کرد
بـار خـاطـر طـلـبـد هـر کـه ز بـار انـدیـشـد
آنــکــه شـد بـیـخـبـر از زمـزمـهٔ نـغـمـهٔ زیـر
تـــو مـــپـــنــدار کــه از نــالــهٔ زار انــدیــشــد
گـرتـو صـد سـال کنی ناله و زاری خواجو
گــل صــد بـرگ کـی از بـانـگ هـزار انـدیـشـد
غزل شمارهٔ ۳۲۴
هــر کــه او را قــدمــی هــســت ز ســر نـنـدیـشـد
وانـــکـــه او را گـــهـــری هـــســـت ز زر نــنــدیــشــد
عــجــب از لــالـه دلـسـوخـتـه کـو در دم صـبـح
از خـــروشـــیـــدن مـــرغـــان ســـحـــر نـــنـــدیـــشـــد
آنــــکــــه کــــام دل او ریــــخــــتــــن خــــون مــــنــــســــت
از دل ریــــش مــــن خـــســـتـــه جـــگـــر نـــنـــدیـــشـــد
هـر کـه خـاطر بکسی داد چه بیمش ز خطر
کــانــکـه رفـت از پـی خـاطـر ز خـطـر نـنـدیـشـد
پــیــش شــمـع رخ زیـبـای تـو گـر جـان بـدهـم
نــبــود عــیــب کــه پــروانــه ز پــر نــنــدیــشــد
خستهٔ ضرب تو از تیغ و سنان غم نخورد
کـشـتـهٔ عـشـق تـو از تـیـر و تـبـر نـنـدیـشـد
سـر اگـر در سـر کـار تـو کـنـم دوری نـیـست
کــانــکــه در دسـت تـو افـتـاد ز سـر نـنـدیـشـد
نـــکـــنـــم یـــاد شـــب هـــجــر تــو در روز وصــال
کــانــکــه شـد سـاکـن جـنـت ز سـقـر نـنـدیـشـد
مــکــن انــدیــشــه کـه خـواجـو نـکـنـد یـاد لـبـت
کـایـن خـیـالـیـست که طوطی ز شکر نندیشد
غزل شمارهٔ ۳۲۵
اســــیــــر قـــیـــد مـــحـــبـــت ز جـــان نـــیـــنـــدیـــشـــد
قـــتــیــل ضــربــت عــشــق از ســنــان نــیــنــدیــشــد
غــــریــــق بــــحــــر مــــودت ز ســــیــــل نــــگـــریـــزد
حــــریــــق آتــــش مــــهــــر از دخـــان نـــیـــنـــدیـــشـــد
شــــکـــار دانـــهٔ هـــســـتـــی ز دام ســـر نـــکـــشـــد
مــــقــــیــــم خــــانــــهٔ رنـــدی ز خـــان نـــیـــنـــدیـــشـــد
ز هـای و هـوی رقـیـبـان چـه غـم کـه شـبرو عشق
ز هـــای و هـــوی ســـگ پـــاســـبـــان نـــیـــنـــدیـــشـــد
گـرم تـو صـیـد شـوی گـو حسود جان میده
کـه گـرگ چـو بـره بـرد از شـبـان نیندیشد
چـــو گـــل نـــقـــاب بـــرافـــکــنــد بــلــبــل ســحــری
فـــغـــان بـــرآرد و از بـــاغـــبـــان نـــیـــنـــدیـــشــد
ز نوک ناوک چشمت چه غم که در صف عشق
کــســی ســپــه شــکـنـد کـو ز جـان نـیـنـدیـشـد
تــرا کــه غــارت دل مــی‌کــنــی چــه غـم ز کـسـی
کــه هــر کــه ره زنــد از کــاروان نــیــنــدیــشـد
کــرا بــه جــان جــهــان دســتــرس بــود هــیـهـات
مــگــر کــســی کــه ز جــان و جــهــان نـیـنـدیـشـد
نـــســـیـــم بـــاد صـــبـــا چـــون بـــگــل در آویــزد
ز شـــور بـــلـــبـــل فـــریــاد خــوان نــیــنــدیــشــد
چـه سـسـت مـهـر طـبـیـبـی کـه درد خـواجـو را
دوا تـــــوانــــد و زان نــــاتــــوان نــــیــــنــــدیــــشــــد
غزل شمارهٔ ۳۲۶
گــــر دلـــم روز وداع از پـــی مـــحـــمـــل مـــی‌شـــد
تــــو مـــپـــنـــدار کـــه آن دلـــبـــرم از دل مـــی‌شـــد
هـــــیـــــچ مــــنــــزل نــــشــــود قــــافــــلــــه از آب جــــدا
زانــکــه پـیـش از هـمـه سـیـلـاب بـمـنـزل مـی‌شـد
گـــفـــتـــم از مـــحـــمـــل آن جـــان جـــهــان بــرگــردم
پـــایـــم از خــون دل ســوخــتــه در گــل مــی‌شــد
راســـتــی هــر کــه در آن ســرو خــرامــان مــی‌دیــد
هـمـچـو مـن فتنه بر آن شکل و شمائل می‌شد
ســاربــان خــیـمـه بـرون مـی‌زد و ایـنـم عـجـبـسـت
کــه قــیــامــت نـشـد آنـروز کـه مـحـمـل مـی‌شـد
قــاتــلــم مــی‌شـد و چـون خـون ز جـراحـت مـی‌رفـت
جـــان مـــن نـــعـــره زنـــان از پـــی قـــاتـــل مــی‌شــد
هــمــچــو بــیــد از غــم هــجــران دل مـن مـی‌لـرزیـد
کــان ســهــی ســرو خــرامــان مــتــمــایــل مــی‌شــد
پــنــد عــاقـل نـکـنـد سـود کـه در بـنـد فـراق
دل دیــــوانــــه نــــدیـــدیـــم کـــه عـــاقـــل مـــی‌شـــد
بگذر از خویش که بی قطع مسالک خواجو
هــیــچ ســالــک نــشــنــیــدیـم کـه واصـل مـی‌شـد
غزل شمارهٔ ۳۲۶
گــــر دلـــم روز وداع از پـــی مـــحـــمـــل مـــی‌شـــد
تــــو مـــپـــنـــدار کـــه آن دلـــبـــرم از دل مـــی‌شـــد
هـــــیـــــچ مــــنــــزل نــــشــــود قــــافــــلــــه از آب جــــدا
زانــکــه پـیـش از هـمـه سـیـلـاب بـمـنـزل مـی‌شـد
گـــفـــتـــم از مـــحـــمـــل آن جـــان جـــهــان بــرگــردم
پـــایـــم از خــون دل ســوخــتــه در گــل مــی‌شــد
راســـتــی هــر کــه در آن ســرو خــرامــان مــی‌دیــد
هـمـچـو مـن فتنه بر آن شکل و شمائل می‌شد
ســاربــان خــیـمـه بـرون مـی‌زد و ایـنـم عـجـبـسـت
کــه قــیــامــت نـشـد آنـروز کـه مـحـمـل مـی‌شـد
قــاتــلــم مــی‌شـد و چـون خـون ز جـراحـت مـی‌رفـت
جـــان مـــن نـــعـــره زنـــان از پـــی قـــاتـــل مــی‌شــد
هــمــچــو بــیــد از غــم هــجــران دل مـن مـی‌لـرزیـد
کــان ســهــی ســرو خــرامــان مــتــمــایــل مــی‌شــد
پــنــد عــاقـل نـکـنـد سـود کـه در بـنـد فـراق
دل دیــــوانــــه نــــدیـــدیـــم کـــه عـــاقـــل مـــی‌شـــد
بگذر از خویش که بی قطع مسالک خواجو
هــیــچ ســالــک نــشــنــیــدیـم کـه واصـل مـی‌شـد
غزل شمارهٔ ۳۲۸
یـــارش نـــتــوان گــفــت کــه از یــار بــنــالــد
وانــــدل نــــبــــود کــــز غــــم دلــــدار بــــنــــالــــد
گر بند نهد دشمن و گر پند دهد دوست
مــشــتــاق گــل آن نـیـسـت کـه از خـار بـنـالـد
چــون یــار بــدســت آیــدت از غــیــر چـه نـالـی
کـــان یـــار نـــبـــاشــد کــه ز اغــیــار بــنــالــد
هــر ســوخـتـه دلـرا کـه زنـد لـاف انـا الـحـق
نــــبـــود ســـر یـــار ار ز ســـر دار بـــنـــالـــد
در وصـــل حـــرم کـــی رســـد آنـــکـــو ز حــرامــی
در بــــادیــــه و وادی خـــونـــخـــوار بـــنـــالـــد
عـــیـــبـــی نـــبــود گــر ز جــفــای تــو بــنــالــم
بـــیـــمـــار هـــر آئـــیـــنـــه ز تـــیــمــار بــنــالــد
بــر گــریــهٔ مــن ســاغــر مــی گـرم بـگـریـد
وز زاری مــــن چــــنــــگ ســــحــــر زار بــــنـــالـــد
دل در ســـر زلـــفـــت بـــفــغــان آمــد و رنــجــور
دوری نــــبــــود گــــر بــــشـــب تـــار بـــنـــالـــد
خــواجــو چــو دریــن کــار نـداری سـر انـکـار
آنــــرا مــــکــــن اقــــرار کــــز انــــکــــار بــــنــــالـــد
غزل شمارهٔ ۳۲۹
نـــــــی ز دود دل پـــــــرآتــــــش مــــــا مــــــی‌نــــــالــــــد
تــــو مـــپـــنـــدار کـــه از بـــاد هـــوا مـــی‌نـــالـــد
عــنــدلــیــبــیــســت کــه در بــاغ نــوا مــی‌ســازد
خـوش سـرائـیـسـت که در پرده‌سرا می‌نالد
بــیــزبــانــســت و نــدانــم کــه کــرا مــی‌خــوانـد
در فـــغـــانــســت و نــدانــم کــه چــرا مــی‌نــالــد
مـــن دلـــخـــســـتـــه اگـــر زانـــکـــه ز دل مـــی‌نـــالــم
بـــاری آن خـــســـتـــهٔ بـــیــدل ز کــجــا مــی‌نــالــد
مـــی‌فـــتـــد هـــر نـــفـــســـی آتـــشــم انــدر دل ریــش
بــســکــه آن غــمــزدهٔ بـی سـر و پـا مـی‌نـالـد
مـــی زنـــنـــدش نـــتـــوانـــد کــه نــنــالــد نــفــســی
زخــم دارد نــه بــه تــزویــر و ریــا مــی‌نــالـد
بــــســــکــــه راه دل اربــــاب حـــقـــیـــقـــت زده اســـت
ظــــاهــــر آنــــســــت کـــه در راه خـــدا مـــی‌نـــالـــد
نـه دل خـسـتـه کـه یـک دم ز هـوا خالی نیست
هــــر کــــرا مــــی‌نــــگـــرم هـــم ز هـــوا مـــی نـــالـــد
هیچکس همدم ما نیست به جز نی و او نیز
چــون بــدیــدیــم هــم از صــحــبــت مــا مــی‌نـالـد
نــالــه و زاری خــواجــو اگــر از بـی بـرگـیـسـت
او چـــه دیـــدســت کــه هــردم ز نــوا مــی‌نــالــد
غزل شمارهٔ ۳۲۹
نـــــــی ز دود دل پـــــــرآتــــــش مــــــا مــــــی‌نــــــالــــــد
تــــو مـــپـــنـــدار کـــه از بـــاد هـــوا مـــی‌نـــالـــد
عــنــدلــیــبــیــســت کــه در بــاغ نــوا مــی‌ســازد
خـوش سـرائـیـسـت که در پرده‌سرا می‌نالد
بــیــزبــانــســت و نــدانــم کــه کــرا مــی‌خــوانـد
در فـــغـــانــســت و نــدانــم کــه چــرا مــی‌نــالــد
مـــن دلـــخـــســـتـــه اگـــر زانـــکـــه ز دل مـــی‌نـــالــم
بـــاری آن خـــســـتـــهٔ بـــیــدل ز کــجــا مــی‌نــالــد
مـــی‌فـــتـــد هـــر نـــفـــســـی آتـــشــم انــدر دل ریــش
بــســکــه آن غــمــزدهٔ بـی سـر و پـا مـی‌نـالـد
مـــی زنـــنـــدش نـــتـــوانـــد کــه نــنــالــد نــفــســی
زخــم دارد نــه بــه تــزویــر و ریــا مــی‌نــالـد
بــــســــکــــه راه دل اربــــاب حـــقـــیـــقـــت زده اســـت
ظــــاهــــر آنــــســــت کـــه در راه خـــدا مـــی‌نـــالـــد
نـه دل خـسـتـه کـه یـک دم ز هـوا خالی نیست
هــــر کــــرا مــــی‌نــــگـــرم هـــم ز هـــوا مـــی نـــالـــد
هیچکس همدم ما نیست به جز نی و او نیز
چــون بــدیــدیــم هــم از صــحــبــت مــا مــی‌نـالـد
نــالــه و زاری خــواجــو اگــر از بـی بـرگـیـسـت
او چـــه دیـــدســت کــه هــردم ز نــوا مــی‌نــالــد
غزل شمارهٔ ۳۳۰
لــب چــو بــگــشـود ز تـنـگ شـکـرم یـاد آمـد
چــون ســخــن گــفــت ز درج گــهــرم یــاد آمـد
بـجـز از نـرگـس پرخواب و رخ چون خور او
تــو مـپـنـدار کـه از خـواب و خـورم یـاد آمـد
هر سرشکی که ببارید ز چشمم شب هجر
بــــر زر از رشــــتــــهٔ لــــلــــی تــــرم یــــاد آمـــد
زلــف شــبــرنــگ چــو از عــارض زیــبــا بـرداشـت
در شـــب تـــیـــره فـــروغ قـــمـــرم یـــاد آمـــد
قـــامـــت ســرو خــرامــان چــو تــصــور کــردم
راســــتــــی از قــــد آن ســــیــــمــــبــــرم یــــاد آمـــد
نـسـبـت قـد بـلـنـد تـو چـو کـردم با سرو
ســــخــــن مــــردم کـــوتـــه نـــظـــرم یـــاد آمـــد
رخ و زلــف و دهــن تـنـگ تـو چـون کـردم یـاد
از گـــل و ســنــبــل و تــنــگ شــکــرم یــاد آمــد
حسن رخسار تو زینگونه که عالم بگرفت
صــــدمــــهٔ صــــیـــت شـــه دادگـــرم یـــاد آمـــد
خــواجـو از پـردهٔ عـشـاق چـو بـرداشـت نـوا
صــبــحــدم نــغــمــهٔ مــرغ ســحــرم یــاد آمــد
غزل شمارهٔ ۳۳۱
مــــــاه فــــــرو رفـــــت و آفـــــتـــــاب بـــــرآمـــــد
شـــاهـــد ســرمــســت مــن ز خــواب بــرآمــد
نـرگـس مـسـتـانـه چون ز خواب برانگیخت
ولـــولـــه از جـــان شــیــخ و شــاب بــرآمــد
پـــیـــش جــمــالــش ز رشــک مــاه فــروشــد
وز شــــــکـــــن زلـــــفـــــش آفـــــتـــــاب بـــــرآمـــــد
صبحدم از لاله چون گلاله برافشاند
قـــرص مـــه از عـــنـــبــریــن حــجــاب بــرآمــد
از شـــکـــن زلـــف روز پـــوش قـــمــر ســاش
چــشــمــهٔ خــورشــیــد شــب نــقـاب بـرآمـد
عــکــس رخــش چــون در آب چــشـم مـن افـتـاد
بــــوی گــــل و نــــفـــحـــهٔ گـــلـــاب بـــرآمـــد
مــردم چــشــمــم بــه آب نــیــل فــرو شـد
کـــــان خـــــط نــــیــــلــــوفــــری ز آب بــــرآمــــد
وقـــت صـــبـــوح از هـــوای مـــجـــلــس عــشــاق
زمــــــزمــــــهٔ نــــــغــــــمــــــهٔ ربــــــاب بــــــرآمــــــد
مـــجـــلـــســـیــانــرا ز جــام بــادهٔ نــوشــیــن
کـــــام دل خــــســــتــــه از شــــراب بــــرآمــــد
خواجو از آن جعد عنبرین چو سخن راند
از نـــفـــســـش بـــوی مـــشـــک نـــاب بــرآمــد