غزل شمارهٔ ۳۴۳
حــدیــث جــان بــه جــز جــانــان نـدانـد
کـه جـز جـانـان کـسـی در جان نداند
مـرا بـا درد خـود بـگـذار و بـگذر
کـــه کـــس درد مـــرا درمـــان نــدانــد
روا باشد که دور از حضرت شاه
بــمــیــرد بــنـده و سـلـطـان نـدانـد
اگـــر بـــلـــبـــل بــرون آیــد ز بــســتــان
ز ســـرمــســتــی ره بــســتــان نــدانــد
ز رخ دور افــــکــــن آن زلــــف ســــیـــه را
کــه هــنــدو قـدر تـرکـسـتـان نـدانـد
بــگـردان سـاغـر و پـیـمـانـه در ده
کـه آن پـیـمـان‌شـکـن پـیـمـان نداند
مـی صـافـی بـصـوفی ده که هشیار
حــــدیــــث عــــشــــرت مــــســـتـــان نـــدانـــد
دلـــا در راه حـــســـرت مـــنـــزلـــی هـــســت
کـه هـر کـس ره نـرفـتـسـت آن نداند
بـگـو خـواجـو بـه دانا قصهٔ عشق
کـــه کـــافـــر مـــعـــنــی ایــمــان نــدانــد
غزل شمارهٔ ۳۴۴
کـه مـی‌رود کـه پـیـامـم به شهریار رساند
حـــدیــث بــنــدهٔ مــخــلــص بــشــهــریــار رســانــد
درود دیــــدهٔ گـــوهـــر نـــثـــار لـــعـــل فـــشـــانـــم
بــــدان عــــقــــیــــق گـــهـــر پـــوش آبـــدار رســـانـــد
دعــا و خــدمــت مــیــخــوارگــان بــوقــت صـبـوحـی
بــدان دو نــرگــس مــیــگــون پــرخــمــار رســانــد
ز راه لـطـف بـه جـز بـاد نـوبهار که باشد
کـــه حـــال بـــلـــبـــل بــیــدل بــنــوبــهــار رســانــد
اگــــر بــــنــــامــــه غــــم روزگــــار بــــاز نــــمـــایـــم
کــســی کــه نــامــه رســانــد بــروزگــار رسـانـد
هـــوا گـــرفـــتـــم و جــانــرا بــدســت آه ســپــردم
بــبــوی آنــکــه چــو بــادش بــدان دیــار رســانـد
تنم ز ضعف چنان شد که بادش ار برباید
بـــیـــک نـــفـــس بـــســـر کـــوی آن نــگــار رســانــد
ولـــی بـــمـــنـــزل یـــاران نـــســـیـــم بــاد بــهــاران
گـمـان مـبـر کـه ز خـاکـم بـه جـز غـبـار رسـاند
مــگــر بــریــد صــبــا اشــتــیــاق نــامــهٔ خــواجـو
بـــکـــوی یـــار کـــنـــد مـــنـــزل و بـــیـــار رســـانــد
غزل شمارهٔ ۳۴۵
درد مـــن دلـــخــســتــه بــدرمــان کــه رســانــد
کــار مــن بــیــچــاره بــســامــان کـه رسـانـد
از ذره حــدیــثــی بــرخــورشــیـد کـه گـویـد
وز مـصـر نـسـیـمـی سـوی کنعان که رساند
دل را نـــظـــری از رخ دلـــدار کـــه بـــخـــشــد
جـــانـــرا شـــکــری از لــب جــانــان کــه رســانــد
از مــور پــیـامـی بـه سـلـیـمـان کـه گـذارد
وز مـرغ سـلـامـی بـه گـلـسـتـان کـه رسـانـد
آدم کـــه بـــشــد کــوثــرش از دیــدهٔ پــر آب
بــازش بــســوی روضـهٔ رضـوان کـه رسـانـد
شـــد عـــمــر دریــن ظــلــمــت دلــگــیــر بــپــایــان
مــا را بــه لــب چــشـمـهٔ حـیـوان کـه رسـانـد
گـر فـیـض نـه از دیـده رسـد سـوخـتگانرا
هـــر دم بـــره بـــادیــه بــاران کــه رســانــد
درویش که همچون سگش از پیش برانند
او را بــه ســراپـردهٔ سـلـطـان کـه رسـانـد
بــی جــاذبــه‌ئــی قــطــع مــنـازل کـه تـوانـد
بــــی راهــــبــــری راه بــــیـــابـــان کـــه رســـانـــد
شـــد ســـوخـــتــه از آتــش دوری دل خــواجــو
ایــن قــصــهٔ دلــســوز بــکــرمــان کــه رســانـد
غزل شمارهٔ ۳۴۶
گــویــنــد کــه صــبــرآتــش عــشــقــت بـنـشـانـد
زان ســـرو قــد آزاد نــشــســتــن کــه تــوانــد
ســاقــی قــدحــی زان مــی دوشــیــنــه بــمــن ده
بــاشــد کـه مـرا یـکـنـفـس از خـود بـرهـانـد
مـــوری اگـــر از ضــعــف بــگــیــرد ســردســتــم
تــــا دم بــــزنــــم گــــرد جـــهـــانـــم بـــدوانـــد
افـــکـــنـــد ســـپـــهـــرم بــدیــاری کــه وجــودم
گــر خــاک شــود بــاد بـه کـرمـان نـرسـانـد
فریاد که گر تشنه در این شهر بمیرم
جــز دیــده کــس آبــی بــلــبــم بــر نــچــکــانـد
گـویـم کـه دمـی بـا مـن دلـسـوخـتـه بـنشین
بـــرخـــیـــزد و بـــرآتـــش تـــیــزم بــنــشــانــد
چــون مــی‌گــذری عــیــب نــبــاشــد کـه بـپـرسـی
کــان خــســتــهٔ دلــســوخــتــه چـون مـی‌گـذرانـد
بــرحــســن مــکــن تــکـیـه کـه دوران لـطـافـت
بـا کـس بـنـمـی مـانـد و کـس با تو نماند
دانـــی کــه چــرا نــام تــو در نــامــه نــیــارم
زیـرا کـه نـخـواهـم که کسی نام تو داند
روزی کــه نــمــانــد ز غــم عـشـق تـو خـواجـو
اســـــرار غـــــمـــــش بـــــرورق دهـــــر بـــــمـــــانــــد
غزل شمارهٔ ۳۴۷
مــــاجــــرائــــی کــــه دل ســــوخـــتـــه مـــی‌پـــوشـــانـــد
دیـــده یـــک یـــک هـــمـــه چـــون آب فـــرو مــی‌خــوانــد
چــون تــو در چــشــم مــن آئــی چــکـنـد مـردم چـشـم
کــــه بــــدامــــن گــــهـــر انـــدر قـــدمـــت نـــفـــشـــانـــد
مــه چــه بــاشــد کـه بـروی تـو بـرابـر کـنـمـش
یـــا ز رخـــســـار تــو گــویــم کــه بــجــائــی مــانــد
حـــال مـــن زلـــف تـــو تـــقـــریــر کــنــد مــوی بــمــوی
ورنــــه مــــجــــمــــوع کــــجـــا حـــال پـــریـــشـــان دانـــد
مــــن دیـــوانـــه چـــو دل بـــر ســـر زلـــفـــت بـــســـتـــم
از چـــه رو زلـــف تـــوام ســـلـــســـلـــه مـــی‌جـــنــبــانــد
مـــرض عـــشـــق مـــرا عـــرضـــه مـــده پـــیــش طــبــیــب
کــــه بــــه درمــــان مــــن ســــوخــــتــــه دل در مـــانـــد
از چــه نــالــم چــو فــغـانـم هـمـه از خـویـشـتـنـسـت
بـــده آن بـــاده کـــه از خــویــشــتــنــم بــســتــانــد
بـکـجـا ! مـی‌رود ایـن فـتـنـه کـه بـرخـاسـته است
کــیــســت کــایــن فــتــنــه بـرخـاسـتـه را بـنـشـانـد
وه که خواجو بگه نطق چه شیرین سخنست
مـــگـــر از چـــشـــمـــهٔ نـــوش تـــو ســـخـــن مـــی‌رانـــد
غزل شمارهٔ ۳۴۸
دل بـــدســـت یـــار و غـــم در دل بــمــانــد
خــارم انــدر پــای و پـا در گـل بـمـانـد
مــــا فــــرو رفــــتــــیـــم در دریـــای عـــشـــق
وانـکـه عـاقـل بـود بـر سـاحـل بـماند
ســــاربــــان آهـــســـتـــه رو کـــاصـــحـــاب را
چــشــم حــســرت در پـی مـحـمـل بـمـانـد
کــــی تــــوانــــد زد قــــدم بــــا کـــاروان
نـــاتـــوانـــی کـــانـــدریـــن مـــنــزل بــمــانــد
یــــادگــــار کــــشــــتــــگــــان ضـــرب عـــشـــق
نــیــم جــانــی بـود و بـا قـاتـل بـمـانـد
ای پـــســـر گـــر عـــاقــلــی دیــوانــه شــو
کـانـکـه او دیـوانـه شـد عـاقـل بـمـانـد
کبک را بنگر که چون شد پای بند
چــشــم بــازش در پــی طــغـرل بـمـانـد
هـــر کـــه او در عــاشــقــی عــالــم نــشــد
تــا قــیــامــت هــمــچــنــان جــاهــل بــمــانـد
دل چــو رویــش دیـد و جـانـرا در نـبـاخـت
خــاطــر خــواجــو عــظــیـم از دل بـمـانـد
غزل شمارهٔ ۳۴۹
مـا بـرکـنـار و بـا تـو کـمـر در مـیـان بـماند
وان چــشــم پــرخــمــار چــنــان نــاتــوان بـمـانـد
از پــــیــــش مـــن بـــرفـــتـــی و خـــون دل از پـــیـــت
از چـشـم مـن روان شـد و چـشـمـم درآن بـماند
گــفــتــم کــه نــکــتـه‌ئـی ز دهـانـت کـنـم بـیـان
از شــور پـسـتـه‌ات سـخـنـم در دهـان بـمـانـد
بــرخــاک درگــه تــو چــو دوشــم مــقــام بـود
جــانــم بــراســتــان کــه بــرآن آســتــان بــمـانـد
باد صبا که شد به هوای تو سوی باغ
چــنــدیـن بـبـوی زلـف تـو در بـوسـتـان بـمـانـد
فـرهـاد اگـر چـه بـا غـم عـشـق از جهان برفت
لــیــکــن حــدیــث ســوز غـمـش در جـهـان بـمـانـد
خـواجـو ز بـسـکـه وصـف مـیان تو شرح داد
او از مــیــان بــرفــت و ســخـن در مـیـان بـمـانـد
در عــشـق داسـتـان شـد و چـون از جـهـان بـرفـت
بــا دوســتــان مــحــرمــش ایــن داســتــان بــمــانــد
غزل شمارهٔ ۳۵۰
حــدیــث عــشــق ز مــا یــادگــار خــواهــد مــانـد
بــنــای شــوق ز مــا اســتــوار خــواهــد مــانـد
کـنـون کـه کـشـتـی مـا در مـیـان مـوج افـتاد
سـرشـک دیـده ز مـا بـرکـنـار خـواهـد مـانـد
اســــاس عــــهـــد مـــودت کـــه در ازل رفـــتـــســـت
مــیــان مــا و شــمــا پــایــدار خــواهــد مــانــد
ز چـــهــره هــیــچ نــمــانــد نــشــان ولــی مــا را
نــشـان چـهـره بـریـن رهـگـذار خـواهـد مـانـد
ز روزگــار جــفـا نـامـه‌ئـی کـه عـرض افـتـاد
مــــدام بــــر ورق روزگــــار خــــواهــــد مــــانــــد
شـکـنـج زلـف تو تا بیقرار خواهد گشت
درازی شــــب مــــا بــــرقـــرار خـــواهـــد مـــانـــد
چـنـیـن کـه بـر سـر مـیـدان عـشـق مـی‌نگرم
دل پــیــاده بــدســت ســوار خــواهــد مــانــد
حــدیــث زلــف و رخ دلـکـش تـو خـواهـد بـود
که بر صحیفهٔ لیل و نهار خواهد ماند
فـراق نـامـهٔ خواجو و شرح قصهٔ شوق
مـــیـــان زنـــده‌دلـــان یـــادگـــار خـــواهــد مــانــد
غزل شمارهٔ ۳۵۱
هــر کــه را ســکــه درســتــســت بـزر بـاز نـمـانـد
وانــکــه از دســت بــرون رفــت بــســر بــاز نــمــانـد
مــرد صــاحــب‌نــظــر آنــســت کــه در عــالــم مــعــنـی
دیــده بــگــشــایــد و از ره بــنــظــر بــاز نـمـانـد
طـــائـــر دل کـــه شـــود صـــیـــد رخ و زلــف دلــارام
هــمــچــو بــلــبــل بــگــل و ســنـبـل تـر بـاز نـمـانـد
جـان شـیـریـن بـده از عـشق چو فرهاد و مزن دم
کــانــکــه از کــوه در افــتــد بــکــمــر بـاز نـمـانـد
گــر بــر افــروخــتــه‌ئـی شـمـع دل از آتـش سـودا
تـرک جـان گـیـر کـه پـروانـه بـپـر بـاز نـمـانـد
نـام شـکـر نـبـرم پـیـش عـقـیـق تـو کـه خـسـرو
بــا وجــود لــب شــیــریــن بــشــکــر بــاز نــمــانــد
چـون بـمـیـرم بـه جـز از خون دل و گفته دلسوز
یـــادگـــاری ز مـــن خـــســـتـــه جـــگـــر بـــاز نـــمـــانــد
یـــکـــدم ای مـــردمــک چــشــم مــن از اشــک بــرآســای
کــانــکــه شــد ســاکــن دریـا بـگـهـر بـاز نـمـانـد
حال رنگ رخ خواجو چه دهم شرح که از دوست
هــر کــه را ســکــه درســتــســت بـزر بـاز نـمـانـد
غزل شمارهٔ ۳۵۲
گــل انــدامــی کــه گــلــگـون مـی‌دوانـد
بـــدان نـــازک تـــنــی چــون مــی‌دوانــد
بـــگـــاه جـــلـــوه از چـــابـــک ســـواری
فــرس بــر شــاه گـردون مـی‌دوانـد
مـگـر خـونـم بـخـواهـد ریـخـت امـشـب
کــه بــرعــزم شــبــیـخـون مـی‌دوانـد
چـو گـلـگـون سـرشـکـم مـردم چشم
ز راه دیـــــده بـــــیـــــرون مــــی‌دوانــــد
چـنـانـش گـرم رو بـیـنم که چون آب
دمـــادم تـــا بــجــیــحــون مــی‌دوانــد
بــرو در خــواهـد آمـد خـون چـشـمـم
بـدیـن گـرمـی کـه گـلـگـون می‌دواند
ســپــهــرم در پــی خــورشـیـد رویـان
بــــگـــرد ربـــع مـــســـکـــون مـــی‌دوانـــد
چنین کز چشم خواجو می‌رود اشک
عــجــب نــبــود گــرش خــون مــی‌دوانــد