غزل شمارهٔ ۳۶۳
عــاقــل نــدهــد عــاشــق دلــسـوخـتـه را پـنـد
سـلـطـان نـنـهـد بـنـده مـحـنت زده را بند
ای یـــار عـــزیـــز انـــده دوری تـــو چــه دانــی
مـــن دانـــم و یـــعـــقـــوب فـــراق رخ فـــرزنــد
از دیـــــدهٔ رود آور اگـــــر ســـــیـــــل بـــــرانــــم
چـــون دجـــلـــهٔ بــغــداد شــود دامــن الــونــد
عـیـبـم مـکـن ای خـواجـه کـه در عـالـم مـعنی
جــهــلــســت خــردمــنــدی و دیــوانــه خــردمــنـد
تــا جــان بــود از مــهـر رخـش بـرنـکـنـم دل
گـر مـیـر نهد بندم و گر پیر دهد پند
آن فــتــنــه کــدامــســت کــه بــنـیـاد جـهـانـی
چـون پـرده ز رخـسـار بـرافـکـند برافکند
بـرمـن مـفـشـان دسـت تـعـنـت کـه بشمشیر
از لـعـل تـو دل بـرنـکـنـم چـون مگس از قند
در دیــدهٔ مــن حــسـرت رخـسـار تـو تـا کـی
در ســیــنــهٔ مــن آتــش هـجـران تـو تـا چـنـد
ناچار چو شد بندهٔ فرمان تو خواجو
چــون گــردن طــاعــت نــنــهـد پـیـش خـداونـد
غزل شمارهٔ ۳۶۴
هــمــرهــان رفـتـنـد و مـا را در سـفـر بـگـذاشـتـنـد
از خــبــر رفــتــیــم و مـا را بـیـخـبـر بـگـذاشـتـنـد
بر میان از مو کمر بستند و این شوریده را
همچو موی آشفته بر کوه و کمر بگذاشتند
بــر ســر راه اوفــتــادم تــا ز مـن بـر نـگـذرنـد
هــمــچــو خــاک ره مــرا بــر رهــگـذر بـگـذاشـتـنـد
شــمــع را در آتــش و ســوز جــگــر بــگـداخـتـنـد
طـوطـی شـیـرین سخن را بی شکر بگذاشتند
بـــلـــبـــل شـــوریـــده دلــرا از چــمــن کــردنــد دور
طـوطـی شـیـرین سخن را بی شکر بگذاشتند
پـیـشـتـر رفـتـیـم و مـا را نـیـشـتـر بر جان زدند
ویـنـچـنـیـن بـا ریـش و زخـم نـیـشـتر بگذاشتند
بــی غــبــاری از چــه مــا را خــاک راه انــگــاشــتــنــد
بـی خـطـائـی از چـه مـا را در خـطـر بـگـذاشتند
کــار خـواجـو زیـر و بـالـا بـود چـون دور فـلـک
کـار او را بـیـن کـه چـون زیر و زبر بگذاشتند
غزل شمارهٔ ۳۶۵
دل مــــجــــروح مــــرا آگــــهــــی از جـــان دادنـــد
جـــان غـــمـــگـــیـــن مـــرا مـــژدهٔ جــانــان دادنــد
پیش خسرو سخن شکر شیرین گفتند
بــزلــیــخــا خــبـر از یـوسـف کـنـعـان دادنـد
آدم غــــمــــزده را بـــوی بـــهـــشـــت آوردنـــد
مــرغ را بــاز بــشــارت ز گــلــســتـان دادنـد
خــبــر چــشـمـهٔ حـیـوان بـسـکـنـدر بـردنـد
مـــژدهٔ خـــاتـــم دولـــت بـــســـلـــیــمــان دادنــد
هــودج ویــس بــمــنــزلــگــه رامــیــن بـردنـد
پـــایـــهٔ ســلــطــنــت شــاه بــدربــان دادنــد
دعــد را پــرده ز رخــســار ربــاب افــکــنـدنـد
ذره را رفــعــت خــورشــیــد درخــشــان دادنـد
عــام را خــلـعـت خـاص از بـر شـاه آوردنـد
خـضـر را شـربـتـی از چـشمهٔ حیوان دادند
تــشــنــهٔ بــادیــه را بــاز رســانــدنــد بـب
کــشــتــهٔ مـعـرکـه را بـار دگـر جـان دادنـد
بـــاغ را رونـــقـــی از ســـرو روان افــزودنــد
کـاخ را زیـنـتـی از شـمـع شـبـسـتـان دادنـد
مـژدهٔ آمـدن خـواجـه بـه خـواجو بردند
بـنـده را آگـهـی از حـضـرت سـلـطـان دادنـد
غزل شمارهٔ ۳۶۶
دوش چــون در شــکــن طــرهٔ شـب چـیـن دادنـد
مـــــــژدهٔ آمــــــدن آن صــــــنــــــم چــــــیــــــن دادنــــــد
بــیــدلــانــرا ســخــنــی از رخ دلــبــر گــفــتــنــد
بـــلـــبـــلـــانـــرا خـــبــری از گــل نــســریــن دادنــد
بــــاســـیـــران بـــلـــا مـــلـــک امـــان فـــرمـــودنـــد
بـــفـــقـــیـــران گـــدا گــنــج ســلــاطــیــن دادنــد
عـطـر مـجـنـون هـمـه از سـنـبـل لـیـلـی سودند
کــام خــســرو هـمـه از شـکـر شـیـریـن دادنـد
ســوز پــروانــه دگـر در دل شـمـع افـکـنـدنـد
مــهــر اورنــگ بــگــلــچــهــر خــور آئــیــن دادنــد
خــــــضــــــر را آگــــــهــــــی از آب حــــــیـــــان آوردنـــــد
نــــامــــهٔ ویــــس گــــلـــنـــدام بـــرامـــیـــن دادنـــد
روی اقـــبـــال بـــســـوی مـــن مـــســـکــیــن کــردنــد
شــادی گــمــشــده را بــا مــن غــمـگـیـن دادنـد
بــســهـا پـرتـوی از نـور قـمـر بـخـشـیـدنـد
بــــگـــیـــا نـــکـــهـــت انـــفـــاس ریـــاحـــیـــن دادنـــد
جان بشکرانه ده ایدل که کنون خواجو را
کـــام دل زان لــب جــان‌پــرور شــیــریــن دادنــد
غزل شمارهٔ ۳۶۷
ایـن چـه نـامه‌ست که از کشور یار آوردند
وین چه نافه‌ست که از سوی تتار آوردند
مــژدهٔ یــوســف گـمـگـشـتـه بـکـنـعـان بـردنـد
خـــبـــر یــار ســفــر کــرده بــه یــار آوردنــد
دوســـتـــانــرا ز غــم دوســت امــان بــخــشــیــدنــد
بــوســتــانــرا گــل صــد بــرگ بــبــار آوردنــد
بـــــیـــــدل غـــــمـــــزده را مــــژدهٔ دلــــبــــر دادنــــد
بــــلــــبــــل دلــــشـــده را بـــوی بـــهـــار آوردنـــد
نــســخــه‌ئــی از پـی تـعـویـذ دل سـوخـتـگـان
از ســـــواد خـــــط آن لـــــالـــــه عـــــذار آوردنـــــد
نــوش داروئـی از آن لـب کـه روان زنـده ازوسـت
بــــمــــن خــــســــتــــه مــــجــــروح نـــزار آوردنـــد
از خــــم ســــلــــســــلــــهٔ طــــره لــــیــــلـــی تـــابـــی
از بــــــرای دل مــــــجــــــنــــــون فــــــگـــــار آوردنـــــد
بــزم شــوریــده دلــان را ز پـی نـقـل صـبـوح
شــــکــــری از لــــب شــــیــــریــــن نــــگـــار آوردنـــد
مــــی فــــروشــــان عــــقــــیـــق لـــب او خـــواجـــو را
قـــــدحــــی مــــی ز پــــی دفــــع خــــمــــار آوردنــــد
غزل شمارهٔ ۳۶۸
خـــیــمــهٔ نــوروز بــر صــحــرا زدنــد
چـــارطـــاق لـــعـــل بـــر خـــضـــرا زدنـــد
لـالـه را بـنـگـر کـه گـوئـی عـرشـیان
کـــرســـی از یـــاقـــوت بــرمــیــنــا زدنــد
کـــــــــارداران بــــــــهــــــــار از زرد گــــــــل
آل زر بـــــــر رقـــــــعـــــــهٔ خـــــــارا زدنـــــــد
از حــــرم طــــارم نــــشــــیــــنــــان چــــمـــن
خـــرگــه گــلــریــز بــر صــحــرا زدنــد
گـــوشـــه‌هـــای بـــاغ از آب چـــشـــم ابــر
خـــنــده‌هــا بــر چــشــمــهــای مــا زدنــد
مــطـربـان بـا مـرغ هـمـدسـتـان شـدنـد
عــــنــــدلــــیــــبــــان پـــردهٔ عـــنـــقـــا زدنـــد
در هـــوای مـــجـــلـــس جـــمـــشـــیــد عــهــد
غـــــلـــــغـــــل انـــــدر طــــارم اعــــلــــی زدنــــد
بــاد نــوروزش هــمــایــون کــایــن نـدا
قــــدســــیــــان در عــــالـــم بـــالـــا زدنـــد
طوطیان با طبع خواجو گاه نطق
طـــعــنــه‌هــا بــر بــلــبــل گــویــا زدنــد
غزل شمارهٔ ۳۶۹
ز چــشــم مــســت تــو آنــهــا کــه آگــهــی دارنـد
مــــــدام مــــــعــــــتــــــکـــــف آســـــتـــــان خـــــمـــــارنـــــد
از آن بـــه خـــاک درت مـــســت مــی‌ســپــارم جــان
کـه هـم بـکـوی تو مستم بخاک بسپارند
چـــرا بـــهـــیـــچ شـــمــارنــد مــی پــرســتــان را
کــه مــلــک روی زمــیــن را بــهــیــچ نـشـمـارنـد
هــر آن غــریــب کــه خــاطــر بــخــوبــرویـان داد
غـــریـــب نـــبـــود اگـــر خـــاطــرش بــدســت آرنــد
ز بیدلان که ندارند بی تو صبر و قرار
روا مــــدار جــــدائــــی کــــه خـــود تـــرا دارنـــد
چـــو ســـایـــه راه نـــشـــیــنــان بــپــای دیــوارت
اگـــر بـــه فـــرق نــپــویــنــد نــقــش دیــوارنــد
ز ســــــر بــــــرون نـــــکـــــنـــــم آرزوی خـــــاک درت
در آن زمــان کــه مــرا خــاک بــر ســر انـبـارنـد
بـکـنـج صـومـعـه آنـهـا کـه سـاکنند امروز
چــــو بــــلــــبـــلـــان چـــمـــن در هـــوای گـــلـــزارنـــد
ز خـانـه خـیـمـه بـرون زن کـه اهـل دل خـواجو
شـــراب و دامـــن صـــحـــرا ز دســـت نـــگـــذارنــد
غزل شمارهٔ ۳۷۰
ســاقــیــان آبــم بــجــام لــعــل شــکــر خــا بــرنــد
شـاهـدان خـوابـم بـچـشـم جـادوی شـهـلـا برند
گــه بـسـوی دیـرم از مـقـصـورهٔ جـامـع کـشـنـد
گـه بـه مـعـراجـم ز بـام مـسـجد اقصی برند
سـاکـنـان کـعـبـه هـر سـاعـت بـجـسـت و جـوی مـن
از صــوامـع ره بـه خـلـوتـخـانـهٔ تـرسـا بـرنـد
روز و شـــــب خـــــاشـــــاک روبـــــان در دیـــــر مـــــغــــان
مست و بیخود دوش بردوش آورندم یا برند
گـــر کـــنــی زنــجــیــرم از زلــف مــســلــســل عــاقــلــان
رشــک بـر دیـوانـگـان بـی سـر و بـی پـا بـرنـد
مــشــک غــمــازســت ورنــی کــی بــشــب شـوریـدگـان
از پــی دل ره بــدان گــیــسـوی مـشـک آسـا بـرنـد
گــر بـه جـنـت یـا سـقـر سـرگـشـتـگـان عـشـق را
روز مــحــشــر از لــحـد آشـفـتـه و شـیـدا بـرنـد
بــاد پــیــمــایـان کـه بـرآتـش زنـنـد از بـاده آب
پــیــش یــاقــوت تــو آب ســاغــر صــهــبــا بــرنــد
هـــر شـــبــی دفــتــر نــویــســان ورق پــرداز شــام
از ســواد خــط ســبــزت نــسـخـهٔ سـودا بـرنـد
در هــــوای لــــعـــل در پـــاشـــت بـــدامـــن ســـائـــلـــان
هــردم از بــحــریــن چــشــمــم لـؤلـؤ لـالـا بـرنـد
خــاکــیــان بــا گــریــهٔ مــا خــنـده بـر دریـا زنـنـد
و آب روشـــن دمـــبـــدم از چـــشـــمـــهـــای مـــا بــرنــد
چــون کـنـد خـواجـو حـدیـث مـنـظـرت فـردوسـیـان
گـــوهـــر نــظــمــش ز بــهــر زیــور حــورا بــرنــد
غزل شمارهٔ ۳۷۱
مـرغـان ایـن چـمـن همه بی بال و بی پرند
مـردان ایـن قـدم هـمـه بی پا و بی سرند
از جـسـم و جـان بـری و ز کـونـیـن فـارغـند
بــا خــاک ره بــرابــر و از عــرش بــرتــرنــد
روح مـــجـــســـمـــنـــد نــه جــســم مــروحــنــد
نــــور مـــصـــورنـــد نـــه شـــمـــع مـــنـــورنـــد
بـــر عـــرصـــهٔ حــدوث قــدم در قــدم زنــنــد
در مــجــلــس وجــود شــراب از عـدم خـورنـد
شــرب از حــیــاض قــدســی کــروبـیـان کـنـنـد
نـــزل از ریـــاض عـــلـــوی روحـــانـــیـــان بـــرنـــد
کـــی آشـــیـــان نـــهـــنــد دریــن خــاکــدان از آنــک
شــهـبـاز عـرشـیـنـد کـه در لـامـکـان پـرنـد
عـــبـــهـــر مــثــال مــعــتــل و اجــوف نــهــنــدشــان
اما بدان صحیح که سالم چو عرعرند
ســلــطــان تــخــتــگــاه و اقــالــیـم وحـدتـنـد
لــیــکــن بـری ز مـلـکـت و فـارغ ز لـشـکـرنـد
خـــواجـــو گـــدای درگــه اربــاب فــقــر بــاش
کـانـهـا کـه مـفـلـسـنـد بـمـعـنـی تـوانـگرند
غزل شمارهٔ ۳۷۲
چـون تـرک مـن سـپـاه حـبـش بـرخـتـن زنـد
از مـشـگ سـوده سلسله بر نسترن زند
کــار دلــم چـو طـرهٔ مـشـگـیـن مـشـگ بـیـز
بـرهـم زنـد چـو سـنـبـل تـر بر سمن زند
گــر بــگــذرد بــچــیــن سـر زلـف او صـبـا
هــر لــحــظــه دم ز نــافـهٔ مـشـگ خـتـن زنـد
لـعـلش بگاه نطق چو گوهرفشان شود
صــد طــعــنــه بــر طــویــلــهٔ در عــدن زنـد
در آرزوی عــــارض و بــــالــــاش عــــنــــدلــــیــــب
هـــنـــگـــامـــه بــر فــراز گــل و نــارون زنــد
هر شب فضای کوی تو خلوتسرای ماست
آری اویـــــس نـــــوبـــــت عــــشــــق از قــــرن زنــــد
ای بـــاغـــبـــان ز غـــلـــغــل بــلــبــل عــجــب مــدار
سـلـطـان گـل چـو خـیمه بصحن چمن زند
خـواجـو چـو زیـر خـاک شـود در هوای تو
از ســـوز ســـیـــنــه آتــش دل در کــفــن زنــد